W poniedziałek w kościele pod wezwaniem św. Karola Boromeusza na Starych Powązkach odbyły się uroczystości pogrzebowe pisarza, publicysty, taternika, wieloletniego redaktora naczelnego „Nowych Książek” Tomasza Łubieńskiego. W pogrzebie uczestniczyli pisarze, poeci, historycy oraz członkowie redakcji „Nowych Książek” oraz sympatycy twórczości Tomasza Łubieńskiego.

„Jego pasja do literatury i historii pozostawiła niezatarte ślady w naszej świadomości literackiej, a jego prace, eseje, dramaty i wiersze stanowią kamienie milowe w polskiej kulturze” – napisał minister kultury Bartłomiej Sienkiewicz w liście odczytanym podczas uroczystości pogrzebowych Tomasza Łubieńskiego. Podkreślił, że Łubieński nie tylko był wybitnym pisarzem, ale również człowiekiem wielkiej erudycji.

„Żegnamy dziś Tomasza Łubieńskiego – niezwykłą postać literatury, eseistyki i kultury naszego kraju. W tym trudnym czasie łączymy się w bólu z jego rodziną oraz wszystkimi, którzy mieli przyjemność spotkać go na swojej drodze” – napisał szef MKiDN. Minister Sienkiewicz zwrócił uwagę, że Łubieński przez całe życie przyczyniał się do promocji literatury i kultury, wspierając młodych pisarzy i artystów.

Zaznaczył, że jego działalność redakcyjna była wyrazem nie tylko pasji, ale także zaangażowania w kształtowanie polskiego dyskursu kulturalnego. „Jego dzieła są źródłem inspiracji dla wielu pokoleń czytelników i badaczy” – dodał. Szef MKiDN podkreślił, że odszedł od nas człowiek niezwykły, odważny, o niezłomnych poglądach wbrew czasom i powszechnym mitom, ujmującym sposobie bycia.

Tomasz Łubieński – człowiek pytań

Podczas kazania, w czasie mszy pogrzebowej ks. Jan Sochoń (poeta, krytyk literacki, teolog i filozof) wspominał swoje dyskusje prowadzone przez lata z Tomaszem Łubieńskim, o wartościach ważnych w życiu człowieka, takich jak np. miłość.

Po mszy prochy zmarłego przeniesiono do grobu na Starych Powązkach. Przy grobie w emocjonalnych słowa pożegnał zmarłego jego syn – Maciej Łubieński.

– Ojciec był niechętny osądzaniu, wyrokowaniu. Był raczej człowiekiem pytań niż odpowiedzi. Jeśli z czymś się odnosił, to z bardziej z wątpliwościami, a nie ze swoją wiedzą. Był poszukiwaczem wyjątków od reguł. To nie był człowiek „ze świata tak-tak, nie-nie”, ale „być może” albo „to zależy”. Taka postawa pozwalała ojcu na łagodną i spokojną czułość wobec świata – powiedział Maciej Łubieński.

– Ojciec był człowiekiem dystansu, towarzyskim, ale bez odruchu stadnego i uwikłań. Nie chciał pływać w ławicy, co w latach 90. kosztowało go sporo. Dystans i ironia uchroniły go przed frustracją. (...) Najbardziej cieszył się widokiem drzew za oknem, w ostatnich latach tęsknił za czasami, w których mógł podbiec do autobusu – wspomniał. – Nie umiał oskarżać, potrafił tylko współczuć – dodał.

Tobiasz Łubieński – biogram

Tomasz Łubieński urodził się 18 kwietnia 1938 r. w Warszawie. Czas II wojny światowej Łubieńscy spędzili pod Dębicą. Po wojnie przyszły pisarz ukończył Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Przyjaciół Dzieci nr 1 im. Bolesława Limanowskiego w Warszawie. Studiował historię i polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, już podczas studiów publikował w "Twórczości" i "Współczesności".

W literaturze Łubieński zadebiutował jednoaktówką „Gra” (1959 r.). W „Dialogu” jego pierwszą książką prozatorską był wydany w 1962 r. tom opowiadań „Ćwiczenia”. Był autorem kilkunastu sztuk. W latach 70. pracował w tygodniu „Kultura”. Od 1978 r. publikował w czasopiśmie „Res Publica”, którego był współzałożycielem.

W 1978 r. ukazał się tom esejów „Bić się czy nie bić” poświęcony rozważaniom o sensie polskich powstań narodowych w XVIII i XIX wieku. Ta książka otwiera cykl dzieł Łubieńskiego, w których autor stawia pytania o kształt polskiej pamięci historycznej, model polskiego patriotyzmu. W latach 80. Łubieński publikował w czasopismach emigracyjnych „Aneks” i „Zeszyty Literackie”. Od 1989 do 1992 był członkiem redakcji „Tygodnika Solidarność” oraz działaczem „Stowarzyszenia Wspólnota Polska”. W latach 80. ukazały się książki biograficzne Łubieńskiego o Norwidzie („Norwid wraca do Paryża”, 1989) i Mickiewiczu („M jak Mickiewicz”, 1999).

Łubieński opublikował tom wierszy „Nieobecni mają rację” (1996), przetłumaczył fragmenty „Boskiej komedii” Dantego, opublikował książki prozatorskie – „Wszystko w rodzinie” (2004) i „Turnus” (2012). Pisarz należał do zespołu redakcyjnego miesięcznika „Teatr” i był redaktorem naczelnym miesięcznika „Nowe Książki”.

Był członkiem Związku Literatów Polskich (1972–1983), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1989), Polskiego PEN Clubu (od 1979).

W 2006 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył Łubieńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Tomasz Łubieński zmarł 15 marca w wieku 85 lat.

Czytaj też: Nie żyje pisarz, poeta Ernest Bryll. Zmarł w wieku 89 lat