Osób oddających krew w woj. mazowieckim jest wystarczająca liczba, jednak, jak dodaje Kierownik Działu Dawców RCKiK w Warszawie Michał Szostak, kampania z okazji Światowego Dnia Krwiodawcy ma na celu jej zwiększenie

– Chcielibyśmy, aby do tego zacnego grona dołączali również nowi krwiodawcy, żeby powiększać zasób potencjalnych dawców krwi. Potrzeby bywają różne, zwłaszcza w okresie letnim, wakacyjnym i czasami jest tak, że jest sytuacja już bardzo podbramkowa, a chcielibyśmy, żeby tak naprawdę zawsze był ten bezpieczny, stabilny poziom krwi, zabezpieczony dla wszystkich – mówi Szostak. 

Przygotowaliśmy zestaw najczęściej zadawanych pytań związanych z tematem oddawania krwi po raz pierwszy w życiu. Na wszystkie odpowiedział Michał Szostak – Kierownik Działu Dawców RCKiK w Warszawie.

Kto może zostać dawcą krwi?

Dawcy kwalifikowani są przez lekarza na podstawie:

• wywiadu medycznego
• badania przedmiotowego
• oceny wyników badań laboratoryjnych

W badaniu oceniane są m.in. wygląd ogólny, ciężar ciała, temperaturę ciała, tętno, ciśnienie tętnicze oraz zmiany skórne. 

– Osoby między 18 a 65 rokiem życia, ważące powyżej 50 kg i przede wszystkim jest jedna podstawowa zasada - trzeba czuć się zdrowym. Czyli w momencie, kiedy ja czuję, że jestem delikatnie podziębiony albo gdzieś tam pokasłuje, coś się ze mną dzieje - no to sobie odpuszczam. W momencie, kiedy ja czuję, że faktycznie jestem zdrowy - wtedy przychodzę do stacji krwiodawstwa z jakimś dokumentem potwierdzającym moją tożsamość, rejestruje się i wtedy jest weryfikacja, czy faktycznie w danym dniu mogę podzielić się krwią bądź jakimś jej składnikiem – mówi Szostak.

Kto nie może oddać krwi?

– Przeciwwskazań jest bardzo dużo. Ktoś przykładowo, zrobił sobie tatuaż albo miał jakiś zabieg, kolonoskopie, gastroskopie czy jakąkolwiek endoskopię no to wtedy jest ten okres karencji do 6 miesięcy. Natomiast wiadomo, że wszystkiego rodzaju jakieś przewlekłe, ciężkie schorzenia no to z reguły z nas dyskwalifikują z bycia krwiodawcą. Jeżeli nawet wahamy się, czy mogę czy nie mogę, jesteśmy teraz w okresie urlopowym mamy trochę więcej czasu wolnego, może warto by było w tym wolnym dniu po prostu zajrzeć do jakiegoś centrum krwiodawstwa do jakiegoś mobilnego punktu poboru i przekonać się na własnej skórze jak to wygląda, jak to wszystko funkcjonuje – mówi Szostak.

Dawcami krwi nie mogą zostać także:

• osoby pozostające pod wpływem alkoholu, narkotyków lub leków oraz nadmiernie pobudzone psychicznie
• osoby ważące mniej niż 50 kg
• osoby, u których wartość ciśnienia tętniczego przekracza 180 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i 100 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego
• osoby o nieprawidłowej temperaturze ciała
• osoby o tętnie innym niż 50-100 uderzeń na minutę

Jak często można oddawać krew?

Jak się dowiedzieliśmy pytając dawców w RCKiK w Warszawie przy ul. Saskiej, są tacy, co robią to regularnie od bardzo wielu lat.

– Jeżeli chodzi o krew pełną, to mężczyźni mogą oddawać co 2 miesiące 6 razy w roku. Nie więcej niż 6 razy w roku. Kobiety mogą oddawać również co 2 miesiące, ale nie więcej niż 4 razy w roku. W związku z czym my też zalecamy, aby Panie oddawały po prostu w odstępie co 3 miesiące – mówi Szostak.

Jeszcze nigdy nie oddawałem/am krwi – jak mogę się zgłosić?

Cały proces nie jest skomplikowany, a na sam początek wystarczy przyjść z dokumentem tożsamości. Nie trzeba wcześniej robić badań.

– Zgłaszamy się z jakimś dokumentem, który potwierdza naszą tożsamość, rejestrujemy się. W tym momencie zostaje nam nadany indywidualny numer dawcy, mamy indywidualny numer donacji. Dostajemy krótki kwestionariusz do wypełnienia, który tak naprawdę ogólnie mówi o naszym stanie zdrowia. Mamy robione wstępne badania krwi. Z reguły jest to morfologia. Potem trafiamy do gabinetu lekarskiego. Tam na nas czekają nasze wyniki badań krwi i na tej podstawie oraz oczywiście całego wywiadu osoba kwalifikująca albo nas dyskwalifikuje z jakiegoś powodu, albo po prostu zakwalifikuje do oddawania krwi – mówi Szostak. 

Jak wygląda pobieranie krwi od krwiodawcy?

Sam zabieg trwa bardzo krótko – kilka minut. 

– Sam zabieg jest dosyć krótki, ponieważ trwa około 5 6 minut. Personel przygotowuje nam zgięcie łokciowe. Podpina odpowiedni zestaw do poboru krwi. W międzyczasie prowadzimy zazwyczaj sympatyczną konwersację z naszymi dawcami na różne tematy. Tak naprawdę, zanim się zorientuje, że to już jest Wszystko, to jest zaskoczony, że to tak szybko trwało – mówi Szostak. 

Jakie są korzyści z oddawania krwi

Wśród korzyści wymienić można zarówno te moralne, zdrowotne jak i... finansowe, jak wymienia Michał Szostak.

–  Dostęp do stałych wyników badań krwi. W momencie, kiedy jesteśmy regularnym krwiodawcą, regularnie też się badamy, ratujemy czyjeś życie. Trzeba mieć tego świadomość, że krwią czy produktami krwiopochodnymi nie leczymy Kataru, tylko to są ciężkie, już poważne zabiegi operacyjne. Oczywiście posiłek regeneracyjny w wielkości 9 czekolad. Zwolnienie w dniu, w którym oddajemy krew oraz w dniu następnym. Na koniec roku podatkowego naszą krwawice zawsze możemy odliczyć sobie od podatku – mówi Szostak. 

Zasłużonemu Honorowemu Dawcy Krwi, który oddał co najmniej 20 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników, mogą być nadawane ordery i odznaczenia oraz np. odznaka "Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu"

– W zależności od tego, ile tej krwi oddamy, otrzymujemy różne stopnie legitymacji i już po pierwszym stopniu, czyli tak naprawdę po 3. tak naprawdę, czyli tym najniższym mamy legitymację zasłużonego honorowego dawcy krwi 3 stopnia, która uprawnia nas również do skrócenia kolejki do lekarza specjalisty – mówi Szostak.  

Wśród uprawnień i przywilejów Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi i Honorowego Dawcy Krwi znajdują się także:

• zwrot kosztów przejazdu
• ulgi lub zwolnienia od opłat w komunikacji miejskiej

Do uprawnień i przywilejów Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi dodać można m.in.:

• prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach
• prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach

Gdzie na Mazowszu można oddać krew?

Na Mazowszu funkcjonują dwa Centra Krwiodawstwa cywilne (w Warszawie oraz w Radomiu) oraz dwa Centra resortowe MSWiA oraz Centrum Wojskowe.

– Na terenie naszego województwa Mazowieckiego mamy 7 oddziałów terenowych, które są umieszczone odpowiednio w Nowym Dworze Mazowieckim w Garwolinie, w Ciechanowie, Siedlcach, w Ostrołęce, w Mławie, w Płocku. Na terenie Warszawy mamy 3 oddziały terenowe, jeden jest przy ulicy Nowogrodzkiej, drugi jest w Centrum Zdrowia Dziecka oraz przy szpitalu bielańskim, na ulicy Cegłowskiej. No i oczywiście główne centrum na ulicy saskiej, tutaj na Saskiej Kępie – mówi Szostak.

Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie pobiera krew w siedzibie głównej przy ul. Saskiej 63/75, oraz w 10 Terenowych Oddziałach (filiach RCKiK).

Terenowe Oddziały:

• Terenowy Oddział I Warszawa, ul. Cegłowska 80
• Terenowy Oddział II Warszawa, ul. Dzieci Polskich 20
• Terenowy Oddział III Warszawa, ul. Nowogrodzka 59
• Terenowy Oddział w Ciechanowie, ul. Powstańców Wielkopolskich 2
• Terenowy Oddział w Garwolinie, ul. Lubelska 50
• Terenowy Oddział w Nowym Dworze Mazowieckim, ul. Paderewskiego 7
• Terenowy Oddział w Mławie, ul. A. Dobrskiej 1
• Terenowy Oddział w Ostrołęce, Al. Jana Pawła II 120 A
• Terenowy Oddział w Płocku, ul. Medyczna 19
• Terenowy Oddział w Siedlcach, ul. Formińskiego 14

Miesięcznie mobilnych akcji krwiodawstwa organizowanych na podległym terenie jest ok. 90-100.

– Mamy coś takiego jak mobilne punkty poboru krwi. Czyli mamy tutaj ambulanse, które podróżują po terenie Warszawy i okolicach ale tutaj to już odsyłam państwa na naszą stronę internetową, gdzie można sobie w sprawdzić w danym dniu, w jakich godzinach będzie taki ambulans stał, w jakim miejscu dokładnie – mówi Szostak. 

Statystyki RCKiK w Warszawie na 2023 rok:

• Średnio miesięcznie zgłasza się około 13. tysięcy Krwiodawców  – oddających krew i jej składniki
• Miesięcznie oddają oni ok. 11 500 donacji krwi i jej składników. 
• Tylko krwi pełnej oddano miesięcznie w przeliczeniu na litry: 4 615 l.

Jak przyznaje Marzena Grędzicka-Przybysz, Kierownik Działu Promocji, Statystyki i Szkoleń Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie, oddawanej krwi wciąż jest za mało – Miesięcznie wydawanych jest na potrzeby lecznictwa z RCKiK w Warszawie średnio około 12 tys. jednostek koncentratu krwinek czerwonych (KKCz). Prawie 25% KKCz musi być sprowadzone w ramach współpracy z innych RCKiK w Polsce, pozostałe udaje się uzyskać w ramach poboru realizowanego przez RCKiK w Warszawie we wszystkich miejscach poboru na podległym terenie. Działania takie są konieczne ze względu na ogromne potrzeby lecznictwa na tym obszarze.

Statystyki RCKiK w Warszawie z poprzednich lat:

• 2018 r. – ponad 12 tys. osób miesięcznie, które oddały ponad 10 tys. donacji, 
• 2020 r. –  około 11 500 osób, które oddały  9 700 donacji  (spadek zgłaszalności Dawców ze względu na pandemię),
• 2022 – ponad 12 500 osób oddało ponad 10 500 donacji (zanotowano wzrost dawców i donacji w odniesieniu do roku 2020).

Na www.rckik-warszawa.com.pl można znaleźć wszelkie informacje dotyczące warunków zostania dawcą, referencyjnych wyników badań jak i miejsc poboru krwi.

Czytaj też: Rząd przyjął założenia projektu budżetu na 2024 rok. „Płaca minimalna do 4300 zł brutto”