Dziennik Aliny Janowskiej, który został przekazany do Muzeum Powstania Warszawskiego, to 20-stronnicowym rękopis zawierający zapiski z pierwszego miesiąca walk powstańczych – od 1 do 23 sierpnia.

Alina Janowska (1923–2017) podczas Powstania Warszawskiego w szeregach Batalionu „Kiliński” była łączniczką dowództwa swojego oddziału. Działała pod pseudonimami „Alina” lub „Setka”. Do powstania przyłączyła się jako ochotniczka i została przyjęta w szeregi powstańcze 5 sierpnia 1944 r., kiedy wstąpiła do II plutonu dowodzonego przez por. Henryka Jakubowskiego „Wojtka” (1916–2004) wchodzącego w skład 8. kompanii Batalionu „Kiliński”.

Dziennik z czasów Powstania

W dzienniku Aliny Janowskiej znajdują się m.in. opisy czasu wolnego, np. momenty przebywania w gospodzie żołnierskiej, seansów filmowych w kinie „Palladium” oraz rozmowy między żołnierzami.

„Równie ciekawe są dialogi między dziewczynami dotyczące kolegów darzonych przez nie uczuciem szczególnej sympatii. W dzienniku poznajemy rozterki uczuciowe dwudziestojednoletniej dziewczyny i zarazem jej zaangażowanie w pracę powstańczą oraz relacje z koleżankami i kolegami z oddziału” – napisano w informacji prasowej.

W zapiskach znajduje się również opis alarmów bojowych, pobudki, nocnego patrolu, czuwania na posterunku oraz posiłków. Zawiera on także opis zwycięskiej walki o budynek PAST-y oraz informację o urodzinach córki kolegi i mających się odbyć dwa dni później chrzcinach.

„Do interesujących i cennych należy charakterystyka czterdziestu żołnierzy plutonu wymienionych na początku dziennika prawie wyłącznie z pseudonimami” – napisano. Informacje prawdopodobnie nie były pisane na bieżąco.

Nowy dar dla MPW

Uroczystość przekazania dziennika odbędzie się w 101. rocznicę urodzin Janowskiej we wtorek 16 kwietnia, o godz. 12 w Bibliotece Muzeum Powstania Warszawskiego.

Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. Do walki w stolicy przystąpiło ok. 50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk zginęło 12–13 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły 120–150 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys. osób, wypędzono z miasta, które po powstaniu Niemcy zaczęli systematycznie burzyć.

Po 63 dniach heroicznego i samotnego boju prowadzonego przez powstańców z wojskami niemieckimi 2 października, wobec braku perspektyw dalszej walki, przedstawiciele KG AK podpisali w Ożarowie układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie.

Czytaj też: Osiem miejsc, osiem zabytków i osiem historii. Ruszają Warszawskie Konserwacje 2024