W czwartek 28 września, w samo południe odbędzie się uroczysta inauguracja działalności nowej siedziby Muzeum Historii Polski. Wezmą w niej udział władze państwowe, w tym prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński oraz Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak.

Koncert z okazji otwarcia siedziby Muzeum rozpocznie się o godz. 19. W części pierwszej zabrzmią preludia, mazurki, ballady, scherza, nokturny Fryderyka Chopina w wykonaniu pianistów Janusza Olejniczaka i Tomasza Rittera. W części drugiej odbędzie się nadzwyczajne wykonanie „Polskiego Requiem” Krzysztofa Pendereckiego przez Chór Filharmonii Krakowskiej oraz Polską Orkiestrę Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa pod dyrekcją Kirilla Karabitsa.

Natomiast kilka godzin przed otwarciem bram Muzeum dla wszystkich zwiedzających, 28 września o w godzinach od 22 do 24, będzie można przedpremierowo zwiedzić budynek oraz wystawę inauguracyjną MHP. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny, obowiązują jednak wejściówki.

Co zobaczymy w Muzeum Historii Polski?

Po otwarciu muzeum dostępna dla zwiedzających będzie wystawa czasowa „Wielkie i małe historie. Tworzenie kolekcji Muzeum Historii Polski”.

- To jest wystawa, na której pokazujemy ok. 500 obiektów z naszych zbiorów. Nasze zbiory liczą w tej chwili ponad 60 tys. zabytków. Zależało nam na tym, żeby pokazać, że każdy z tych obiektów, to jest jakaś historia. Czasami to jest wielka historia, to są ikoniczne obiekty, jak zbroja husarska, pasy kontuszowe, ale oprócz tych wielkich historii są drobiazgi, które opowiadają historię. Dużo jest obiektów o różnej wadze, ale każdy z nich niesie w sobie historię i każdy z nich składa się na naszą wspólną historię - powiedział dyrektor Muzeum Historii Polski.

Dyrektor dodał, że poprzez wystawę czasową muzeum chciało także opowiedzieć o tym, w jaki sposób powstaje muzeum i jego kolekcja.

Na wystawie czasowej prezentowane są m.in. pasy kontuszowe. - To jest przecież symbol kultury sarmackiej, polskości, która mimo wszystko jest niedoceniana, a jest fascynująca. To Muzeum będzie niesamowitą skarbnicą wiedzy o I Rzeczpospolitej i też m.in. o Sarmacji - mówił minister kultury.

Zwiedzający będą mogli także zobaczyć m.in. siedem obrazów historycznych, namalowanych przez artystów należących do Bractwa Świętego Łukasza, i cztery tkaniny przedstawiające króla Jana III Sobieskiego wykonane według projektu Mieczysława Szymańskiego, przygotowane na wystawę światową w Nowym Jorku w 1939 r. W ubiegłym roku udało się je odzyskać dla Polski dzięki staraniom MKiDN.

Na wystawie prezentowana jest również tzw. polska Enigma, czyli maszyna przeznaczona do łamania niemieckich szyfrów, ale także pamiątki po wybitnych Polakach m.in. puchar Aleksandra Ładosia, papierośnica Ignacego Jana Paderewskiego, mały portret Tadeusza Kościuszki.

Dyrektor Kostro wskazał, że jednym z ciekawszych elementów wystawy jest konsola ze skrytką należąca do rodzin Płoskich i Romaszewskich. „to jest obiekt, który służył, jako skrytka dla tajnych materiałów w czasie II wojny światowej, potem ponownie w czasach KOR-u, Solidarności. On pokazuje polskie losy, to, w jaki sposób czasami w tej samej rodzinie, rozmaite ważne wydarzenia historyczne się odbywały” - podkreślił.

Na wystawie znalazły się również obiekty pozyskane dzięki pracom archeologicznym, m.in. kule armatnie i koła od lawet podniesione z dna Wisły w Warszawie, przedmioty z gdańskiej Wyspy Spichrzów, a także obiekty wydobyte z krypt archikatedry w Lublinie czy z miejsca masowego mordu polskich oficerów w Charkowie. Obok nich znajdą się cenne dary: m.in. właz do "łodzi podwodnej", czyli tajnej żoliborskiej radiostacji Armii Krajowej z ul. Fortecznej 4, testament i taśma z nagraniem ostatniego przesłania Ryszarda Siwca oraz przykłady prasy tzw. drugiego obiegu z epoki PRL.

Nowa historia

Oprócz artefaktów dot. dawnej historii na wystawie będzie prezentowana historia całkiem nowa, chociażby wydarzenia związane z agresją rosyjską na Ukrainę, a także z pomocą, jaką Polacy nieśli uchodźcom ukraińskim.

W gmachu muzeum znajdzie się również audytorium, mogące pomieścić blisko 580 widzów – tam będą się odbywały m.in. występy Sinfonii Iuventus, dla której sala muzealna będzie główną salą koncertową. Oprócz audytorium budynek jest również wyposażony w salę kinowo-teatralną mogącą pomieścić blisko 140 osób. Łącznie z kilkoma mniejszymi pomieszczeniami tworzą one centrum konferencyjne.

Zwieńczeniem gmachu jest taras widokowy znajdujący się na dachu budynku, z którego rozpościera się widok na Warszawę. - Dla nas wielkim zadaniem było otworzenie Cytadeli na miasto, na Polskę. Cytadela zbudowana, żeby pognębić Warszawę i kraj przywiślański, wreszcie jest otwarta dla nas wszystkich i jeszcze pełni najpiękniejsze funkcje, jakie może pełnić, czyli kulturalne - powiedział na tarasie widokowym minister Gliński.

Muzeum Historii Polski zostało powołane 2 maja 2006 r. Od początku tworzyło wystawy, edukowało i na różne sposoby popularyzowało historię. Wielkim wyzwaniem pozostawał jednak brak stałej siedziby. Początkowo miała ona powstać nad Trasą Łazienkowską nieopodal Zamku Ujazdowskiego. Przez lata brakowało jednak ostatecznej decyzji i zapewnienia finansowania inwestycji.

Dopiero przełom lat 2015 i 2016 przyniósł zmianę. Rząd zatwierdził lokalizację Muzeum na warszawskiej Cytadeli i zabezpieczył odpowiednie środki finansowe. W listopadzie 2016 r. zaprezentowano projekt siedziby instytucji, a w lipcu 2018 r. symbolicznie wbito pierwszą łopatę pod jej budowę. 28 września odbędzie się uroczyste otwarcie Muzeum. Z kolei 29 września Muzeum otworzy swoje drzwi dla pierwszych gości.

Sześciopoziomowy gmach

Gmach MHP składa się z sześciu poziomów – dwóch podziemnych oraz czterech naziemnych – a jego powierzchnia wynosi 44 tys. m2. Główne wejście zostało usytuowane od strony placu Gwardii, nieopodal nowej siedziby Muzeum Wojska Polskiego. Wygląd tej przestrzeni nie jest jednak przypadkowy, ponieważ układ budynków oraz placu został tak zaplanowany przez architektów, aby odzwierciedlał układ koszar Gwardii Koronnej z końca XVIII w.

Do MHP zwiedzający wchodzą przez hol główny, z którego można będzie udać się do sali wystaw czasowych położonej po prawej stronie. Opowieść muzealna nie zaczyna się jednak w holu głównym: będzie on pełnić funkcję przestrzeni funkcjonalnej, w której znajdą się kasy, recepcja, szatnia, wózkownia i muzealny sklep. W przyszłości sercem MHP będzie wystawa stała, do której z holu prowadzi reprezentacyjna klatka schodowa.

Wystawa stała będzie udostępniona zwiedzającym w 2026 r. Opowie o ponadtysiącletniej historii polskiego narodu oraz państwa. Narracja rozpoczyna się w drugiej połowie X, a kończy na pierwszych dekadach XXI w. Wystawa ma układ chronologiczno-tematyczny, a historia Polski zostanie w niej opowiedziana za pomocą sześciu galerii. W pierwszej zwiedzający poznają dzieje Piastów i Jagiellonów. Później nastąpi opowieść o dawnej RP, która zakończy się na rozbiorach. Trzecia galeria będzie dotyczyć historii Polski pod zaborami, do 1914 r. Czwarta zostanie poświęcona I wojnie światowej oraz II RP. Najmniejsza pod względem metrażu – choć najbardziej gęsta od wydarzeń – będzie galeria poświęcona II wojnie. Z kolei szósta galeria przedstawi losów Polaków w epoce komunizmu. Będzie też siódma przestrzeń, stanowiąca rolę swoistego aneksu do historii. Ta część, nazwana „Historią niedokończoną”, opowie o Polsce po 1990 r.

Wystawę stałą będą tworzyć ponad trzy tysiące eksponatów, w tym kilka eksponatów wielkogabarytowych: pień tzw. dębu czarnego, lokomobila, transporter opancerzony SKOT, a także fragmenty pomnika Dzierżyńskiego, którego demontaż w 1989 r. był jednym z symboli upadku komunizmu w naszym kraju. Przestrzeń wystawy stałej będzie liczyć 7,3 tys. m2.

Gmach MHP jest wielofunkcyjny. Oprócz przestrzeni wystawienniczych, konserwatorskich oraz magazynów w nowym gmachu MHP znajdą się sale dydaktyczne i warsztatowe, a także czytelnia i biblioteka oraz biura muzeum. W gmachu muzeum znajdzie się również audytorium, mogące pomieścić blisko 580 widzów – tam będą się odbywały m.in. występy Sinfonii Iuventus, dla której sala muzealna będzie główną salą koncertową. Oprócz audytorium budynek jest również wyposażony w salę kinowo-teatralną mogącą pomieścić blisko 140 osób. Łącznie z kilkoma mniejszymi pomieszczeniami tworzą one atrakcyjne centrum konferencyjne. To unikalna na terenie Warszawy przestrzeń do organizacji różnego rodzaju wydarzeń kulturalnych czy biznesowych.

Czytaj też: Otwarto Wirtualne Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego