Dobrze przygotowane mieszkanie to najlepsze i najbezpieczniejsze miejsce na przeczekanie nawet dwudniowego blackoutu – mówią eksperci. Paraliż w Hiszpanii i Portugalii spowodowany brakami prądu powinien być punktem wyjścia do nauki dla nas.

Poniedziałkowy blackout, czyli rozległa awaria elektroenergetyczna, do którego doszło w Hiszpanii, była prawdopodobnie największą awarią prądu w Europie w historii.

Blackout rozprzestrzenił się na Portugalię i południową Francję, dotykając ponad 55 milionów ludzi. Nie działały bankomaty, nie jeździły pociągi i metro. Do tej pory w Hiszpanii i Portugalii nie wszystko wróciło do normy. Na własnej skórze sytuację odczuła przebywająca na wymianie studenckiej  w Porto w Portugalii Julia Walczak.

– Strach i niewiedza, jako student Erasmusa, będąc daleka od domu i nie mając kontaktu z rodziną, trudno było mi się odnaleźć. Poza tym nie znałam drogi do domu, metro było wyłączone, autobusy nie kursowały. Na piechotę miałam do domu mniej więcej półtorej godziny, więc nie wiedziałam, co mam zrobić ze sobą w takiej sytuacji. Widziałam na ulicach dużo ludzi biegających do sklepu, pędzących po wodę. Niektóre sklepy musiały się zamknąć, bo ludzie po prostu wchodzili, brali produkty i wybiegali z nimi ze sklepu – opowiada.

Jakie zapasy żywności na blackout?

Ignacy Redesiuk, instruktor w Projekt Semper Paratus, prowadzący szkolenia na wypadek takich sytuacji krytycznych jak blackout, mówi, że jeśli taka sytuacja zdarzy się u nas, musimy mieć przede wszystkim zapas wody pitnej.

– Później będą lekarstwa, które stale przyjmujemy, których zapas powinniśmy mieć. Gotówka, ponieważ jak jest blackout, to kasy fiskalne nie działają. Dużo worków na śmieci, bo jak nie ma prądy, nie działa kanalizacji, a nie da się żyć w domu przez kilka dni bez spuszczania wody. Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że wszystko działa i jest fajnie, ale jak nie ma prądu, to wiele rzeczy nie działa od razu. Na pewno przydadzą się jeszcze latarki i rzeczy higieniczne, na przykład mokre chusteczki, bo nie będziemy mogli za bardzo się umyć, gdy nie będzie wody. Dobrze mieć zapasy jedzenia, ale muszą być one mądrze przygotowane. Nie chodzi o to, żeby nagromadzić makaronu czy ryżu, które do przygotowania potrzebują cieplnej obróbki, bo przecież nie będziemy mieć gazu – zauważa ekspert.

Gromadząc zapasy pożywienia, warto też wybierać produkty, które nie muszą być przechowywane w lodówce. Mogą być to artykuły takie jak: konserwy mięsne, owoce i warzywa w puszkach, soki, mleko i zupy – puszkowane lub w kartonach; wysokoenergetyczne pożywienie, takie jak: masło, galaretki, niskosolone krakersy, wysokokaloryczne batony i inne produkty z dużą zawartością słodu, ziarna sezamowego, rodzynek, suszonych owoców, płatków zbożowych, orzechów i miodu; witaminy; herbatniki, twarde cukierki; kawa rozpuszczalna; słodzone płatki zbożowe.    

Przygotowując zapasy, należy pamiętać o  uwzględnieniu potrzeb żywieniowych dzieci oraz osób znajdujących się na specjalnej diecie.

Produkty spełniające te kryteria (m.in. możliwość przechowywania w temperaturze pokojowej, hermetyczne opakowania) ze względu na swoją specyfikę mają z reguły długi okres przydatności do spożycia, co umożliwi ich dłuższe przechowywanie z zachowaniem walorów odżywczych i smakowych.

Powerbank – jak go przygotować, żeby zawsze działał?

Ważne jest również posiadanie naładowanych powerbanków.

– To nie jest jakieś odkrywcze, że powerbank jest potrzebny, ale on musi być naładowany. Jeżeli raz go naładujemy i rzucimy do szuflady, to po roku on nie będzie naładowany, trzeba więc tego na bieżąco pilnować. Niektórzy mają agregaty prądotwórcze. Jedni ludzie przygotowują się bardzo mocno, a inni wcale. Nie da się też szybko do tego przygotować, ponieważ po pierwsze, trudno wszystko zgromadzić jednego dnia, a po drugie, to trochę kosztuje. Trzeba też swoje potrzeby, zamiary. Gdy będzie blackout, nie będziemy uciekać z domu, tylko będziemy w nim siedzieć – mówi Redesiuk.

Instruktor dodaje, że przez lata szkoleń zauważył, że ludzie o swoim bezpieczeństwie myślą wtedy, gdy się coś dzieje.

Zapytaliśmy mieszkańców Mazowsza, czy są przygotowani na wypadek wyłączeń prądu i jak oceniają przygotowanie kraju do ewentualnego blackoutu.

Eksperci podkreślają również, że ważne jest, aby w domu mieć radio na baterie.

Co zrobić, gdy dojdzie do awarii elektrycznej zimą?

Eksperci podają również podstawowe zasady, jak utrzymać ciepło, gdy do awarii dojdzie zimą:

• wybierz jeden pokój w domu (najlepiej słoneczny) , taki, w którym może mieszkać cała rodzina,
• ubierz się wielowarstwowo w ubrania przepuszczające powietrze i dłużej zatrzymujące ciepło,
• zachowaj ostrożność, używając zastępczych źródeł ogrzewania takich jak przenośne grzejniki gazowe, piecyki naftowe, kominki itp.; grzejniki nie mogą być umieszczone w pobliżu materiałów łatwopalnych – nie pozostawiaj ich bez nadzoru,
• w domach z ogrzewaniem gazowym sprawdzaj drożność otworów wentylacyjnych, korzystaj z urządzeń grzewczych, które są dopuszczone do użytku (ważny przegląd).

Najważniejsze to zachować spokój i nie wpadać w panikę. Należy również postępować zgodnie z poleceniami służb i stosować się do przekazywanych komunikatów.

System ostrzegania w Warszawie

W Warszawie funkcjonuje system ostrzegania i alarmowania (obejmujący swym zasięgiem 96 proc. mieszkańców). Są to syreny alarmowe w postaci głośników, które oprócz podawania sygnału dźwiękowego, mają możliwość emitowania komunikatów głosowych, który będzie dodatkowym źródłem informowania mieszkańców o zagrożeniu.

Jeżeli zainstalujesz bezpłatne aplikacje: Regionalny System Ostrzegania – RSO oraz Warszawski System Powiadomień (WSP), za ich pośrednictwem bieżące informacje dotyczące poważnych zagrożeń dotrą także do ciebie. Komunikaty i ostrzeżenia są przesyłane poprzez aplikacje dostępne bezpłatnie na telefony komórkowe i poprzez SMS-y.

W Polsce ostatni duży blackout miał miejsce w 2028 roku w Szczecinie, ale dotyczyła ona jedynie aglomeracji szczecińskiej.

Czytaj też: Co z cenami prądu w 2025 roku? Jest decyzja prezydenta [SPRAWDŹ]