Na warszawskiej cytadeli odbyło się dziś uroczyste otwarcie Muzeum Historii Polski. W uroczystościach wziął udział m.in. Prezydent RP Andrzej Duda. Pierwsi zwiedzający będą mogli odwiedzić nową placówkę dziś w nocy.

Andrzej Duda podkreślił w wystąpieniu podczas uroczystości, że muzeum to było marzeniem i ideą prezydenta Lecha Kaczyńskiego. – Uważał to za jedno z najważniejszych zadań, które powinni zrealizować ci, którzy ponoszą odpowiedzialność za Rzeczpospolitą dla przyszłych pokoleń – powiedział. Jak wskazywał, Lech Kaczyński, odwołując się bardzo często do historii, pokazywał życie i wskazywał potencjalną możliwą przyszłość.

Prezydent przypomniał, że MHP formalnie zostało powołane w 2006 r. – Od 2015 r. dzięki zmianom, które nastąpiły w Polsce z woli obywateli, dzięki wytężonej pracy prof. Piotra Glińskiego, ministra odpowiedzialnego za sprawy kultury i dziedzictwa narodowego, to muzeum stało się faktem – mówił prezydent.

Szef MKiDN prof. Piotr Gliński podkreślił podczas uroczystości, że to największa i najważniejsza inwestycja państwa w dziedzinie kultury spośród ponad 300 projektów muzealnych i prawie 8 tys. inwestycji w kulturze, zrealizowanych w ciągu ostatnich niespełna ośmiu lat.

– Nie tylko dlatego, że liczy 45 tys. m2, 800 pomieszczeń i prawie 9 tys. m2 powierzchni wystawienniczych. I nie tylko dlatego, że ta przestrzeń muzealna jest przemyślana i dopracowana w każdym calu. Ale przede wszystkim dlatego, że dokładnie tak powinno wyglądać miejsce, które będzie mieścić w sobie opowieść o tysiącu z górą lat historii Polski i Polaków, państwa i narodu – powiedział Gliński.

Zwrócił uwagę, że Muzeum Historii Polski to opowieść o przemianach cywilizacyjnych i o naszej tożsamości. – To opowieść o sile wspólnoty, wolności i solidarności, o wartościach, z jakich Polska wyrastała, wyrasta szczególnych i uniwersalnych zarazem. Opowieść kierowana nie tylko do naszych rodaków, ale też do wszystkich, którzy odwiedzą Muzeum i muzealny park na warszawskiej Cytadeli – stwierdził.

Dodał, że nie byłoby nowego gmachu muzeum, gdyby nie etos służby publicznej i polski patriotyzm, którym kierowali się twórcy tego dzieła oraz odwaga i sprawczość osób, które otrzymały mandat narodowej wspólnoty do podejmowania decyzji w jej imieniu.

– Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego gmachu. Dzięki nim, ich zaangażowaniu i determinacji historia naszego kraju zyskała godne miejsce, w którym możemy ją prezentować bez białych plam, bez przemilczeń i bez przeinaczeń. W całym jej bogactwie i całą odpowiedzialnością – podsumował minister kultury.

Wielkie i małe historie

Premier Mateusz Morawiecki podkreślił, iż wierzy, że sława i poświęcenie naszych dziadów i ojców będzie prowadzić Rzeczpospolitą ku wielkości.

Jak mówił, „niech da nam siłę do walki z niesprawiedliwością, z draństwem, ze złem”. – Niech duch Rzeczypospolitej wspiera nas, wszystkich Polaków na drodze ku lepszej przyszłości do zwycięstwa – zaznaczył Mateusz Morawiecki.

Dyrektor MHP Robert Kostro zaś podkreślił, że muzeum jest jedną z najważniejszych form przechowywania pamięci. Zacytował słowa Józefa Czapskiego, który zamordowanych w Katyniu nazwał „łańcuchem niewidzialnych”.

– Te słowa odnoszą się nie tylko do zamordowanych, ale także wszystkich, którzy byli przed nami, tych, którzy tworzyli Polskę, budowali ją, walczyli o jej niepodległość i wolność. Pamięć i realizacja przesłania tych ludzi to ważny obowiązek naszego muzeum – podkreślił Kostro.

Dodał, że celem działań kierowanego przez niego muzeum jest nie tylko dbanie o dorobek przeszłości, ale także przyszłość.

Jak dodał, „historia nie tylko nas łączy, ale czasem także dzieli”. – Chcielibyśmy, żeby to miejsce było przedmiotem naszej dumy, opowieści o wspaniałych dziejach, ale także miejscem dialogu, a czasami sporu. Chcielibyśmy ten spór prowadzić tak jak mówił święty Jan Paweł II w kazaniu w Gdyni w 1987 roku: «solidarność również wyzwala walkę, ale nie jest to nigdy walka przeciw drugiemu, walka, która traktuje człowieka jako wroga«. Chcielibyśmy być muzeum, w którym toczy się walka o lepszą Polskę, o lepsze rozumienie historii, ale także o lepszą przyszłość – powiedział Kostro.

Ocenił, że celem działań Muzeum Historii Polski musi być także dialog międzynarodowy, szczególnie z innymi narodami dawnej Rzeczypospolitej. Wyraził, żal, że dziś niemożliwa jest współpraca z Białorusią.

Mówiąc o inaugurującej działalność MHP wystawie „Wielkie i małe historie” Kostro podkreślił, że jej celem jest prezentowanie historii Polski przez pryzmat losów jej mieszkańców – zarówno tych wielkich, jak i „pozornie małych losów ludzkich, często w trudnych czasach”. – Ta historia składa się na historię naszego narodu – mówił dyrektor Muzeum Historii Polski.

Dziękując twórcom Muzeum Historii Polski, zwrócił się do wicepremiera Jarosława Kaczyńskiego, który w expose z 2006 r. zapowiedział budowę Muzeum Historii Polski oraz do ministrów kultury i dziedzictwa narodowego – Kazimierza Michała Ujazdowskiego i Małgorzaty Omilanowskiej – którzy wspierali rozwój MHP. Przypomniał także o wkładzie poległych 10 kwietnia 2010 r. – prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który dokonywał otwarcia pierwszych wystaw czasowych MHP w latach 2007-2009 oraz prezesa IPN, członka Rady MHP Janusza Kurtykę i wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego, współtwórcę idei budowy muzeum Tomasza Mertę.

Monumentalne Muzeum Historii Polski

Gmach MHP składa się z sześciu poziomów – dwóch podziemnych oraz czterech naziemnych – a jego powierzchnia wynosi 44 tys. m2. Główne wejście zostało usytuowane od strony placu Gwardii, nieopodal nowej siedziby Muzeum Wojska Polskiego. Wygląd tej przestrzeni nie jest jednak przypadkowy, ponieważ układ budynków oraz placu został tak zaplanowany przez architektów, aby odzwierciedlał układ koszar Gwardii Koronnej z końca XVIII w.

Do MHP zwiedzający wchodzą przez hol główny, z którego można będzie udać się do sali wystaw czasowych położonej po prawej stronie. Opowieść muzealna nie zaczyna się jednak w holu głównym: będzie on pełnić funkcję przestrzeni funkcjonalnej, w której znajdą się kasy, recepcja, szatnia, wózkownia i muzealny sklep. W przyszłości sercem MHP będzie wystawa stała, do której z holu prowadzi reprezentacyjna klatka schodowa.

Wystawa stała będzie udostępniona zwiedzającym w 2026 r. Opowie o ponadtysiącletniej historii polskiego narodu oraz państwa. Narracja rozpoczyna się w drugiej połowie X, a kończy na pierwszych dekadach XXI w. Wystawa ma układ chronologiczno-tematyczny, a historia Polski zostanie w niej opowiedziana w sześciu galeriach. W pierwszej zwiedzający poznają dzieje Piastów i Jagiellonów. Później nastąpi opowieść o dawnej RP, która zakończy się na rozbiorach. Trzecia galeria będzie dotyczyć historii Polski pod zaborami, do 1914 r. Czwarta zostanie poświęcona I wojnie światowej oraz II RP. Najmniejsza pod względem metrażu – choć najbardziej gęsta od wydarzeń – będzie galeria poświęcona II wojnie. Z kolei szósta galeria przedstawi losów Polaków w epoce komunizmu. Będzie też siódma przestrzeń, stanowiąca rolę swoistego aneksu do historii. Ta część, nazwana "Historią niedokończoną", opowie o Polsce po 1990 r.

Wystawę stałą będą tworzyć ponad trzy tysiące eksponatów, w tym kilka eksponatów wielkogabarytowych: pień tzw. dębu czarnego, lokomobila, transporter opancerzony SKOT, a także fragmenty pomnika Dzierżyńskiego, którego demontaż w 1989 r. był jednym z symboli upadku komunizmu w naszym kraju. Przestrzeń wystawy stałej będzie liczyć 7,3 tys. m2.

Gmach MHP jest wielofunkcyjny. Oprócz przestrzeni wystawienniczych, konserwatorskich oraz magazynów w nowym gmachu MHP znajdą się sale dydaktyczne i warsztatowe, a także czytelnia i biblioteka oraz biura muzeum. W budynku znajdzie się również audytorium, mogące pomieścić blisko 580 widzów – tam będą się odbywały m.in. występy Sinfonii Iuventus, dla której sala muzealna będzie główną salą koncertową. Oprócz audytorium obiekt jest wyposażony w salę kinowo-teatralną mogącą pomieścić blisko 140 osób. Łącznie z kilkoma mniejszymi pomieszczeniami tworzą one atrakcyjne centrum konferencyjne.

Czytaj też: Wystawa o dziejach Teatru Polskiego. W piątek wernisaż