Lider Partii Pracy Keir Starmer został w piątek nowym premierem Wielkiej Brytanii. W południe czasu londyńskiego Starmer został przyjęty na audiencji przez króla Karola III, który powierzył mu – jako liderowi zwycięskiej partii w wyborach – misję sformowania rządu.

W czwartkowych wyborach do Izby Gmin laburzyści zdobyli 412 mandatów, co daje im komfortową większość i jest ich drugim najlepszym wynikiem w historii. Partia Pracy pozostawała w opozycji od przegranych wyborów w maju 2010 roku.

Dlaczego Rishi Sunak nie jest już premierem?

Rishi Sunak w piątek złożył na ręce króla Wielkiej Brytanii Karola III rezygnację z urzędu premiera. Chwilę wcześniej zapowiedział ustąpienie ze stanowiska lidera Partii Konserwatywnej.

Rezygnacja z urzędu premiera była formalnością w związku z tym, że konserwatyści w wyniku przeprowadzonych w czwartek wyborów stracili większość w Izbie Gmin. Wobec skali porażki niewiadomą było jedynie, czy ze stanowiska lidera partii ustąpi natychmiast, czy też pozostanie na nim do wyboru następcy.

Konserwatyści ponieśli najgorszą porażkę w historii, zdobywając tylko 121 mandatów w Izbie Gmin, czyli trzy razy mniej niż przed pięcioma laty.

Wygłoszone na Downing Street pożegnalne przemówienie Sunak rozpoczął od słowa "przepraszam". Powiedział, że dał z siebie wszystko, ale wyborcy "wysłali jasny sygnał, że rząd Wielkiej Brytanii musi się zmienić", a ocena opinii publicznej jako jedyna ma znaczenie. Zapewnił, że usłyszał "gniew i rozczarowanie" wyborców i bierze na siebie odpowiedzialność za miażdżącą porażkę swojego ugrupowania.

Przeprosił kandydatów i działaczy Partii Konserwatywnej, mówiąc: "Przykro mi, że nie mogliśmy zapewnić tego, na co zasługiwały wasze wysiłki". "W następstwie tego wyniku ustąpię ze stanowiska lidera partii, nie natychmiast, ale po dokonaniu formalnych ustaleń dotyczących wyboru mojego następcy" – zapowiedział.

Osiągnięcia Sunaka

Wymienił swoje osiągnięcia, w tym spadek inflacji i przewodzenie globalnym wysiłkom na rzecz wsparcia Ukrainy w wojnie z Rosją.

Życzył powodzenia swojemu następcy w roli premiera, liderowi Partii Pracy Keirowi Starmerowi. "Niezależnie od naszych nieporozumień w tej kampanii, jest on przyzwoitym, zaangażowanym publicznie człowiekiem, którego szanuję" – oświadczył.

"To trudny dzień na koniec wielu trudnych dni, ale opuszczam to stanowisko zaszczycony, że byłem waszym premierem. To najlepszy kraj na świecie. I to całkowicie dzięki wam, Brytyjczykom, prawdziwemu źródłu wszystkich naszych osiągnięć, naszej siły i naszej wielkości. Dziękuję" – powiedział na koniec.

44-letni obecnie Sunak objął funkcję lidera Partii Konserwatywnej, a w konsekwencji premiera, pod koniec października 2022 roku. W obu tych rolach zastąpił Liz Truss. Stał się pierwszym niebiałym liderem jednej z głównych partii politycznych, pierwszym w historii niebiałym premierem Wielkiej Brytanii i najmłodszą osobą na tym stanowisku od 210 lat.

Czytaj też: J. Kaszyński o nowej ustawie medialnej: Abonament systemowo „nie działa”