Dlaczego WIRON zastąpi WIBOR?

Klienci banków i innych instytucji finansowych zadają sobie pytanie, dlaczego przeprowadzana jest reforma wskaźnikowa. Zamiana wskaźnika WIBOR na WIRON dotyczy m.in. umów o kredyt hipoteczny. Reforma wskaźnikowa zostanie przeprowadzona na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów i wynika onaz chęci dostosowania się Polski do międzynarodowych standardów.

Na rozwiniętych rynkach rozwija się trend polegający na tworzeniu nowych indeksów określanych jako wskaźniki wolne od ryzyka. Głównym założeniem wprowadzanych zmian jest wdrożenie wskaźników w największej możliwej mierze opierających się o dane transakcyjne. Dlatego rynek skłania się w stronię indeksów ON, czyli depozytów jednodniowych, ponieważ właśnie na ten okres zawieranych jest najwięcej transakcji.

Polska, chcąc podążać za trendami europejskimi, również zdecydowała się podjąć reformy wskaźnika referencyjnego WIBOR i zastąpić go wskaźnikiem WIRON. Nowy wskaźnik, podobnie jak wskaźniki wprowadzane w innych krajach, jest wyznaczany na podstawie transakcji typu overnight.

Więcej o rozporządzeniu BMR i reformie wskaźnikowej przeczytasz w artykule: https://bankiwpolsce.pl/za-dwa-lata-pozegnamy-wibor.  

WIRON I WIBOR – czym się różnią?

Wartości wskaźników WIBOR i WIRON są zmienne, a na ich wysokość wpływa m.in. poziom stóp procentowych ustalanych przez Narodowy Bank Polski. Różnice między WIBOR i WIRON wynikają z odmiennego mechanizmu ich wyznaczania, który sprawia, że ,,WIRON patrzy w przeszłość, a WIBOR w przyszłość”. Co to oznacza?

WIRON to wskaźnik wyznaczany na podstawie wyłącznie transakcji jednodniowych zawieranych przez banki z innymi bankami na tzw. rynku międzybankowym, innymi instytucjami finansowymi i dużymi korporacyjnymi. Dane wykorzystywane do wyliczenia poziomu tego wskaźnika pochodzą z ostatniego półrocza, dlatego też mówi się, że WIRON patrzy wstecz. Z racji na ten mechanizm, WIRON reaguje wolniej na wzrost lub spadek wysokości stóp procentowych niż WIBOR, który niejako w całości, czyli w ciągu jednego dnia, uwzględnia zaistniałą zmianę.

WIBOR jest natomiast wyznaczany zgodnie z metodą kaskady danych. Zakłada ona, że w pierwszej kolejności do wyznaczenia poziomu tego wskaźnika bierze się pod uwagę transakcje z rynku międzybankowego, a następnie z rynków powiązanych. Jeżeli takie transakcje nie miały miejsca, to w następnej kolejności do wyznaczenia wskaźnika WIBOR wykorzystywane są tzw. kwotowania wiążące przekazywane przez banki podczas codziennych sesji fixingowych. Kwotowania te wyznaczane są według ścisłych ustaleń i są kontrolowane przez GPW Benchmark – administratora wskaźników referencyjnych. 

Z racji na odmienne mechanizmy wyznaczania wskaźników tempo ich dostosowywania się do zmian wysokości stóp NBP jest inne. Aby zminimalizować te różnice do czasu pełnego zastąpienia wskaźnika WIBOR, jego nowym odpowiednikiem (czyli do 2025 r.) zostanie zastosowana specjalna korekta. Reforma wskaźnikowa będzie natomiast przeprowadzana stopniowo, aby wszyscy uczestnicy rynku mogli się do niej odpowiednio przygotować.

Kiedy WIRON zastąpi WIBOR?

Zgodnie z założeniami mapy drogowej reforma jest podzielona na kilka etapów:

• Pierwszym z nich jest możliwość stosowania nowego wskaźnika już od początku 2023 r. zarówno w już obowiązujących umowach (poprzez zastąpienie nim wskaźnika WIBOR), jak również w nowych. Na zastosowanie WIRON-u jako pierwsze zdecydowały się banki ING i PEKAO.
• W 2024 r. rozpocznie się budowanie przestrzeni do wycofywania instrumentów finansowych opartych na WIBOR. Oznacza to, że nowe umowy będą mogły uwzględniać tylko WIRON do rozliczania transakcji, a WIBOR będzie obowiązywał do momentu wycofania go w już obowiązujących umowach.
• W roku 2025 planowane jest całkowite odejście od WIBOR oraz zaprzestanie kalkulacji i publikacji tego wskaźnika. Oznacza to, że we wszystkich umowach dotychczas wykorzystywany WIBOR zostanie zastąpiony WIRON-em, a wszystkie nowe umowy będą zawiązywane w oparciu o ten wskaźnik.

Warto podkreślić, że zamiana WIBOR na WIRON dotyczy całego rynku finansowego. Zmiana ta dotyczy zatem nie tylko kredytobiorców, ale wszystkich uczestników rynku.