Posiedzenie Mazowieckiego Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego zwołał dzisiaj wojewoda. Wśród tematów — niebezpieczne substancje psychoaktywne, w tym fentanyl.

Rzeczniczka wojewody Joanna Bachanek informuje, że w posiedzeniu, które zaczęło się o godz. 10:30, wezmą udział przedstawiciele różnych służb, inspekcji i straży.

— Wśród wielu ważnych tematów będzie też istotna kwestia działań profilaktycznych, jeśli chodzi o uzależnienia od substancji psychoaktywnych, dopalaczy, narkotyków, w tym fentanylu — mówi Bachanek.

Termin posiedzenia zespołu zarządzania kryzysowego nie jest przypadkowy — w piątek jest zakończenie roku szkolnego. Jak zaznacza Bochenek, z tego względu wojewoda ma ważny apel.

— Żeby też wzmocnić czujność i zaktywizować działania, które mogą być profilaktyczno-edukacyjne —podkreśla.

Po zażyciu fentanylu zmarła m.in 19 latka z Poznania i młody mężczyzna z Żuromina. Pod lupą KWP w Radomiu jest także ponad 30 innych spraw związanych ze zgonami z powodu substancji odurzających w Żurominie i powiatach ościennych.

W maju dwóch podejrzanych o obrót fentanylem w Żurominie trafiło do aresztu.

Recepty monitorowane?

Minister zdrowia Izabela Leszczyna przekazała, że od poniedziałku działa codzienny system monitorowania wystawiania i realizacji recept na opioidy, w tym fentanylu.

W Polsce najczęściej do nielegalnego obrotu fentanylem dochodzi poprzez fałszywe recepty lub kradzież leku, który te substancje zawiera.

Jak mówi nam specjalistka terapii uzależnień z Monaru, sytuacja staje się coraz poważniejsza. – Nie jest tak dramatyczna jak w Stanach Zjednoczonych, ale idziemy w podobną stronę – twierdzi dr Maria Banaszak.

Problem narasta odkąd ten lek, mający zastosowanie w anestezjologii i leczeniu przewlekłego bólu, zaczął być stosowany pozamedycznie. 

– To ma związek z tym, że zaczął być wydawany również na recepty. Wcześniej ta substancja była dostępna głównie w szpitalach, dlatego w Polsce częściej uzależniali się od niej lekarze – mówi dr Banaszak.

Fentanyl wydawany jest na receptę głównie w formie wziewnej lub plastrów. Według ekspertki to sprawia, że nie trzeba się z nim kryć. 

– Jeśli mamy plaster czy inhalator, który jest jak inhalator na astmę, to nie jest to coś, z czym musimy się chować. Nie chowamy się więc ani sami przed sobą, ani przed światem. To też powoduje, że jest większa łatwość rozpoczynania takiej konsumpcji – zauważa ekspertka.

Kto bierze fentanyl?

Forma, w której jest ta substancja, wiąże się z kolejnym problemem – po fentanyl zaczyna sięgać nowa grupa osób.

– Uzależniają się ludzie, którzy nigdy nie poszliby kupić biały proszek w woreczku strunowym od zakapturzonego mrocznego dilera. To od razu źle się kojarzy i źle wygląda. Natomiast wszelkiego rodzaju leki już nie budzą takich skojarzeń – mówi dr Banaszak.

Tymczasem fentanyl jest w tej samej grupie narkotyków, co heroina. Najczęściej przedawkowanie następuje poprzez tzw. depresję oddechową.

– Następuje spowolnienie funkcjonowania całego układu nerwowego wraz z krążeniem oraz oddechem do tego stopnia, że w pewnym momencie zaczyna nam brakować oddechu na podtrzymanie funkcji życiowych. Fentanyl na przykład w porównaniu do morfiny, którą wszyscy znamy, jest substancją stukrotnie silniejszą – podkreśla specjalistka.

Fentanyl w Polsce – dane z Policji

Policja podała w sobotę 15 czerwca, że od stycznia 2022 r. do połowy kwietnia 2024 r. policjanci zabezpieczyli dokładnie 252,2 g fentanylu i jego pochodnych w Polsce.

„Ilość ta jest niewielka, biorąc pod uwagę ok. 21 ton środków odurzających zabezpieczonych przez policję w ubiegłym roku” – poinformowała Policja.

Pod lupą Komendy Wojewódzkiej Policji w Radomiu jest ponad 30 spraw związanych ze zgonami z powodu substancji odurzających w Żurominie i powiatach ościennych. W maju dwóch podejrzanych o obrót fentanylem w Żurominie trafiło do aresztu.

W Polsce najczęściej do nielegalnego obrotu fentanylem dochodzi poprzez fałszywe recepty lub kradzież leku, który te substancje zawiera, choć policja wskazuje też na to, że proszek lub tabletka mogą również pochodzić z przemytu.

Przez ostatnie kilkanaście miesięcy policja prowadziła 20 postępowań przygotowawczych związanych z fentanylem, w ich toku ustalono 22 podejrzanych.

Policjanci zaznaczyli, że liczba prowadzonych w tych sprawach postępowań stanowią marginalny udział w całości rynku narkotykowego w Polsce. Tylko w 2023 roku policja wszczęła 37 728 postępowań ws. narkotyków.

Czytaj też: Śladowe ilości fentanylu także w e-papierosach? Dyrektorka ośrodka Monar alarmuje