Paramenty liturgiczne, czyli naczynia i inne przedmioty, używane w liturgii kościelnej, jak np. kielichy, puszki na hostię, relikwiarze, a przede wszystkim najczęściej bogato dekorowane monstrancje. Liczne szaty liturgiczne, a wśród nich przede wszystkim ornaty, kapy i dalmatyki. Wszystkie te artefakty, które wyszły spod rąk znakomitych artystów - rzemieślników, znalazły się na internetowej (online) wystawie pt. "Splendor Podlasia", przygotowanej przez Zespół (ks. dr Robert Mirończuk, Barbara Jamska, Piotr Jamski, Dorota Pikula) Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach. Premierowa odsłona ekspozycji pod adresem www.splendorpodlasia.pl miała miejsce 3 listopada.
Zaprezentowane na wystawie eksponaty pochodzą z historycznego i obecnego (administracyjnego) obszaru diecezji siedleckiej lub, patrząc na to historycznie i kulturowo, z Podlasia oraz pogranicza mazowiecko-podlaskiego. Znajdują się one na ogół w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach lub są na wyposażeniu poszczególnych parafii. Co ciekawe, niektóre z zabytkowych obiektów niekiedy są jeszcze używane; zazwyczaj jednak stanowią już pamiątki przeszłości, pieczołowicie przechowywane.
Najstarszy z prezentowanych artefaktów - ornat, powstał ok. 1480 roku i pochodzi z parafii św. Jana Chrzciciela w Sadownem (obecnie diecezja drohiczyńska). Do najciekawszych przedmiotów należy również komplet szat radziwiłłowskich (lata 40. XVIII w.), powstałych w znanej manufakturze Anny z Sanguszków Radziwiłłowej (1676-1846), kanclerzyny wielkiej litewskiej, w Białej (Radziwiłłowskiej, ob. Podlaskiej).
Z eksponatów najmłodszych wiekiem, warto wspomnieć o srebrnej rzeźbie Matki Boskiej z Dzieciątkiem z parafii w Konstantynowie. Ten piękny przedmiot został podarowany w dniu Bożego Narodzenia w 1934 roku przez kolatorów kościoła, Edwarda (1880-1951) i Adelę z Dembowskich Tyszkiewiczów ich córce Adeli (1908-1960) Tadeuszowej Plater-Zyberkowej. Do zbiorów muzealnych diecezji siedleckiej ową figurę przekazał ks. Sergiusz Góralczuk (1913-2000), proboszcz parafii konstantynowskiej w latach 1959-1969, jeden z bardziej znanych, zasłużonych i szanowanych księży Podlasia. Nawiasem, z okazji 25-lecia śmierci swego ojca, Stanisława, Tadeusz Plater-Zyberk (1906-1978) w 1936 roku ufundował w tej świątyni tablicę pamiątkową oraz podarował czarny ornat i czarną kapę. Przykład tej figury, poprzez postaci księdza proboszcza oraz kolatorów, świadczy o tym, iż każdy prezentowany na ekspozycji przedmiot, choć niekiedy opisany zaledwie kilkoma zdaniami, niesie z sobą bogatą historię wiary ludzi, parafii, a szerzej: lokalnej społeczności.
Oświetlenie świecami kościołów, woń kadzideł oraz bogactwo paramentów liturgicznych miało danej świątyni, duchowieństwu, ale i fundatorom (kolatorom) kościoła przydawać chwały i splendoru, spływającego też na całą społeczność wiernych. W przedstawianiu np. postaci świętych (na ornatach lub jako małe rzeźby na przedmiotach metalowych) łączyły się elementy świeckie z religijnymi. Święci mieli być nosicielami myśli ewangelicznych, jeśli jednak do ich wizerunku wykorzystano twarze kolatorów czy biskupów, to oczywiste, iż miało to służyć chwale oraz dumie konkretnych osób czy też rodziny. Przy czym, co warto zauważyć, splendor bywa pojęciem umownym, bo dotyczył głównie zamożnych parafii, które mogły poszczycić się hojnością swoich kolatorów czy innych darczyńców. Nie zawsze jednak tak musiało być, różnice ekonomiczne wśród parafii widać więc również na tych muzealnych dziś przedmiotach.
O idei wystawy "Splendor Podlasia", najciekawszych eksponatach, jak i niektórych warsztatach ich wykonania, w audycji opowiadała Dorota Pikula-Kuziak, kustosz Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach.
[gallery ids="364848,364844,364845,364846,364847"]
