Inaugurując akcję, prezydent ocenił, że dla Polski i Polaków epoka romantyzmu ma szczególne znaczenie. – Romantyzm, przede wszystkim ten Mickiewiczowski, narodził się, gdy Polska nie była wolna, nie miała swojej państwowości – mówił Andrzej Duda.

- Poczucie potrzeby wolności i jej odzyskania, poczucie niezrozumienia w relacji pomiędzy Polską a innymi państwami i narodami, wewnętrzne idealizowanie ojczyzny (...) miało u nas szczególny wymiar i znalazło swój wyraz w poezji Adama Mickiewicza - powiedział prezydent.

Mickiewicz - mówił Duda - był poetą wspólnotowym. - Dzisiaj to poeta nasz, naszych sąsiadów Litwinów, Białorusinów, w części Ukraińców. Jesteśmy przesiąknięci tym samym duchem - powiedział.

Prezydent mówił, że Mickiewicz i epoka romantyzmu budowali postawy Polaków na następne stulecia. – Za wolność naszą i waszą” – to romantyczne hasło obowiązujące do dzisiaj, kiedy popatrzymy na to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą, na Ukrainie – stwierdził.

Wskazywał, że Ukraińcy walczą o swoją wolność i niepodległość, a Polacy od miesięcy wspierają swoich sąsiadów. – To jest właśnie postawa romantyczna: bezinteresowne poświęcenie się dla idei, bez zastanowienia się jakie będą moje konsekwencje, czy ja coś na tym stracę – dodał.

Pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda przekazała, że w tegoroczne Narodowe Czytanie zaangażowała się rekordowa liczba podmiotów. – Rekord padł, ponieważ do tej pory otrzymaliśmy już pięć tysięcy zgłoszeń od organizatorów, czyli o tysiąc pięćset więcej niż w ubiegłym roku, a zgłoszenia napływają nadal, ponieważ jak państwo wiedzą, Narodowe Czytanie będzie odbywało się również w kolejnych dniach i tygodniach – powiedziała Pierwsza Dama.

Agata Kornhauser-Duda stwierdziła, że tegoroczna lektura jest istotna dla polskiej tożsamości. - Chyba nigdy wcześniej i nigdy później żaden zbiór wierszy nie wywarł tak głębokiego i trwałego wpływu na kulturę całego narodu – powiedziała pierwsza dama.

Reporter Radia dla Ciebie Adrian Pieczka zapytał przybyłych do Ogrodu Saskiego warszawiaków, która ballada Mickiewicza należy do ich ulubionych.

Literacka uczta w Ogrodzie Saskim

Wśród aktorów czytających dzieło Wieszcza był prof. Jarosław Gajewski prowadzący w Radiu dla Ciebie audycję „O teatrze dla Ciebie”, a wśród muzyków mistrz gitary klasycznej i współprowadzący w RDC audycję „Trzeba marzyć” Janusz Strobel. Tekst opracowała Dyrektor Literacka RDC Aleksandra Głogowska.

W Narodowym Czytaniu 2022 w Ogrodzie Saskim wystąpili też aktorzy Beata Fido, Angelika Kurowska, Lucyna Malec, Joanna Pach-Żbikowska oraz Piotr Bajtlik, Krzysztof Kwiatkowski, Andrzej Mastalerz, Michał Mikołajczak, Józef Pawłowski, Stefan Pawłowski, Marcin Przybylski, Krzysztof Szczepaniak i Rafał Zawierucha. Za reżyserię widowiska odpowiadał Janusz Kukuła - główny reżyser Teatru Polskiego Radia.

Do tegorocznej odsłony Narodowego Czytania, podczas której muzyka ilustruje i uzupełnia teksty literackie, zaproszono Trzy Dni Później – polską grupę muzyczną stworzoną przez Joannę Piwowar, Martę Groffik-Perchel i Martę Piwowar, którym towarzyszyli Paweł Odorowicz (altówka) i Maciej Zakrzewski (instrumenty elektroniczne), a także gitarzysta i kompozytor Janusz Strobel oraz multiinstrumentalista i perkusista Wojciech "Malina" Kowalewski.

„Ballady i romanse” - rocznica

„Ballady i romanse” Adama Mickiewicza wydane zostały w Wilnie w 1822 roku. Publikacja tych czternastu utworów uważana jest za symboliczny początek romantyzmu.

„Romantyzm to istota polskości i fundament nowoczesnej tożsamości naszego narodu. To epoka zmagań z zaborcą, utrwalona w biografii Adama Mickiewicza oraz tych wszystkich polskich patriotów, uczestników tajnych stowarzyszeń i powstań, działaczy emigracyjnych i spiskowców, którzy na różne sposoby, w kraju i na obczyźnie, czynem i słowem toczyli bój o suwerenną Rzeczpospolitą” – przekazał prezydent Andrzej Duda, uzasadniając wybór lektury na 11. edycję Narodowego Czytania.

Rok 2022 uchwałą Sejmu jest Rokiem Romantyzmu Polskiego.

Co za rok na Narodowym Czytaniu?

Para prezydencka ogłosiła, że za rok lekturą będzie „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. – Postanowiliśmy, że i w przyszłym roku będziemy kontynuować wątek tego, jak biegły losy historii, a za nimi z kolei prądy w literaturze, uczucia i myśli – powiedział Andrzej Duda. Przypomniał, że w przyszłym roku przypada 160. rocznica Powstania Styczniowego. – To powstanie w jakimś sensie było także i efektem tego romantycznego ducha, niezgody na niewolę i tyranię oraz pragnienia wolności, które rozgorzało w Polakach, a zwłaszcza w ludziach młodego pokolenia – podkreślił prezydent.

– „Nad Niemnem” jest nie tylko pokazaniem polskiej duszy, niezwykłym opisem polskiej przyrody, życia w czasach po Powstaniu Styczniowym – mówił prezydent. – Jest także już w jakimś sensie polemiką z tym romantycznym duchem. Polemiką, na ile ten duch kształtując nasze dzieje, służy, a na ile przeszkadza, na ile jest właściwą drogą, a na ile powinien zetknąć się z większą racjonalnością – wskazał prezydent Duda. Jak podkreślił, „nie ma wątpliwości, że »Nad Niemnem« jest niezwykłą powieścią".

Czytaj też: Narodowe Czytanie 2022. „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza na Mazowszu