Sejm w piątek jednogłośnie uchwalił wraz z poprawkami ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej. Ustawa zakłada powstanie systemu ochrony ludności, który będzie mógł się przekształcić w obronę cywilną. Na realizację nowych rozwiązań rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc. PKB.

 „Zróbmy wszystko, by Polki i Polacy czuli się bezpiecznie” — przekonywał Sejm poseł sprawozdawca Konrad Frysztak (KO). Poseł Paweł Szefernaker (PiS) tuż przed głosowaniem oświadczył, że „Polacy czekają na tę ustawę”, a PiS, jako „konstruktywna opozycja”, ją poprze.

Za uchwaleniem ustawy głosowało 448 posłów, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

25 poprawek przyjętych przez Sejm

Wcześniej Sejm przyjął 25 poprawek, a 31 odrzucił. Pewnym zaskoczeniem było jednogłośne przyjęcie przez Sejm poprawki proponowanej przez PiS, którą komisja sejmowa zarekomendowała do odrzucenia.

Chodzi o 49. poprawkę do art. 154., co do której poseł Małgorzata Golińska (PiS) tymi słowami przekonywała posłów: „Ta poprawka wprowadza regulację bardzo ważną dla samorządów. Na finansowanie w ramach dotacji celowej (zadania) zlecone z zakresu obrony cywilnej w wysokości zapewniającej realizację tych zadań”

Podkreśliła, że to propozycja, o którą proszą sami samorządowcy, „szczególnie ci włodarze małych miejscowości, małych wiejskich gmin, gdzie dyspozycja dochodami jest mniejsza ze względu na mniejszą liczbę mieszkańców (…) i przedsiębiorstw, które mogłoby generować dochód”. Głosowało 450 posłów, wszyscy byli za przyjęciem poprawki.

Posłowie przyjęli także m.in. poprawkę mówiącą, że ćwiczenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej powinno się przeprowadzać nie rzadziej niż raz na rok, a nie raz na cztery lata. Przyjęła też poprawkę PiS dotyczącą utrzymania legitymacji dla druhów OSP.

Przyjęto również poprawkę zgłoszoną przez klub Polska 2050-TD, dodającą do kategorii zagrożeń te związane ze występowaniem dzikich zwierząt wolno żyjących na obszarach zamieszkałych. Jej celem, jak wskazano, jest danie wójtom, burmistrzom, starostom i marszałkom, a także wojewodzie i szefowi MSWiA narzędzia do stworzenia procedur reagowania na takie zagrożenia. Wskazano kontekst tych poprawek – to wilki, które podchodzą pod ludzkie domostwa w Bieszczadach.

Poparcie uzyskała również poprawka autorstwa Konfederacji zakładająca, że Rada Ministrów przedstawia Sejmowi i Senatowi sprawozdanie z wykonania ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej co 2 lata do końca kwietnia danego roku kalendarzowego. Pierwsze sprawozdanie z wykonania ustawy przedstawia się do końca kwietnia 2026 r.

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej

Zasadniczym celem ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej jest wypełnienie społecznego zapotrzebowania na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. Ustawa koncentruje się na bezpieczeństwie obywateli i nie wpływa na swobody obywatelskie.

Konstrukcja systemu ochrony ludności zostanie oparta m.in. na strukturach PSP, OSP, Państwowego Ratownictwa Medycznego i Systemu Powiadamiania Ratunkowego. Na poziomie centralnym system ochrony ludności będzie koordynował szefa MSWiA, który będzie wspierany przez Rządowy Zespół Ochrony Ludności.

Projektowana ustawa określa m.in. zadania ochrony ludności w czasie pokoju i w czasie wojny; organy i podmioty realizujące zadania ochrony ludności; zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej; zasady funkcjonowania systemu wykrywania zagrożeń oraz ostrzegania, powiadamiania i alarmowania o zagrożeniach; zasady użytkowania i ewidencjonowania obiektów zbiorowej ochrony oraz zasady funkcjonowania i organizację obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu do obrony cywilnej.

Konstrukcja systemu ochrony ludności została oparta na już istniejących strukturach. Chodzi o optymalne wykorzystanie potencjału krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (szczególnie Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych), struktur zarządzania kryzysowego, Systemu Powiadamiania Ratunkowego, Państwowego Ratownictwa Medycznego, podmiotów leczniczych oraz organizacji pozarządowych.

To również przygotowanie organów administracji publicznej do realizacji przewidzianych zadań. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji będzie odpowiedzialny za koordynację funkcjonowania systemu ochrony ludności na poziomie centralnym. W tym zakresie otrzyma wsparcie Rządowego Zespołu Ochrony Ludności.

W momencie wprowadzenia stanu wojennego i w czasie wojny ochrona ludności staje się obroną cywilną. Będzie mieć na celu ochronę ludności cywilnej przed zagrożeniami wynikającymi z działań zbrojnych i ich następstw.

Czytaj też: Wigilia wolna od pracy? Sejm skierował projekt ustawy do dalszych prac w komisjach