Pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak przypomniał tę zapomnianą historię. – Naszym obowiązkiem jest podtrzymać pamięć – podkreślał minister.

– Wycieńczeni zesłaniem na Sybir, rewolucją, wojną domową w Rosji polskie dzieci szukały pomocy we Władywostoku. Polka opiekująca się polskimi sierotami została przez władze japońskie wysłuchana z wielkim szacunkiem i rząd japoński udzielił wsparcia i pomocy ponad siedmiuset wycieńczonym i wygłodzonym sierotom. Oficjalnymi okrętami japońskimi wróciły one do odrodzonej Polski – przypomniał Jan Dziedziczak.

– Historia sprzed stu lat jest dowodem na bliskie relacje polsko-japońskie – zaznaczał Dziedziczak. – Japonia pomaga dzisiaj Polsce i Ukrainie – dodał.

Podczas piątkowej uroczystości w imieniu premiera Mateusza Morawieckiego przyznano Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości japońskiej fundacji Fukudenkai. – Udzielała ona pomocy sierotom sto lat temu, a dzisiaj pomaga Ukrainie – wyjaśniał ambasador Japonii w Polsce Miyajima Akio. – To, co wydarzyło się sto lat temu, dobra wola i przyjaźń Japończyków do Polaków, doprowadziło teraz do współpracy polsko-japońskiej dla Ukrainy. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość są połączone – podkreślił.

Krystyna Kongiel-Broszkowska jest córką jednego z ocalonych. Piątkowy wieczór był dla niej pełen wrażeń. – Jestem bardzo wzruszona tym spotkaniem. Tata zmarł, gdy miałam dziesięć lat, ale opowiadał nam o Japonii, o podróży do Polski. Odnalazłam, gdzie chodził do szkoły podstawowej i czytałam w biuletynie, który był przygotowany dla Józefa Piłsudskiego, i widziałam zdjęcia. Wzruszające było to, że cesarzowa opiekowała się tymi dziećmi, ubrała je i przede wszystkim leczyła. A to wszystko dzięki pani Bilewicz, która zorganizowała całą tę wyprawę – mówiła.

Regina Szczypek podkreśla, że rodzina wciąż podtrzymuje pamięć o tamtych wydarzeniach. – Mój ojciec jako dziecko był przywieziony z Syberii dzięki cesarzowej Japonii do Polski. Dzieci płynęły przez Anglię, były trzy statki – powiedziała.

Obchody setnej rocznicy uratowania Dzieci Syberyjskich organizowane będą również w przyszłym roku w Polsce i Japonii.

Historia Dzieci Syberyjskich

W 1919 roku powstał Polski Komitet Ratunkowy, który obrał za cel ewakuację z Syberii polskich dzieci, potomków zesłańców. Dzięki pomocy rządu japońskiego oraz Japońskiego Czerwonego Krzyża, w latach 1920–1922 z Syberii wywieziono do Japonii łącznie 765 dzieci. Tam zostały otoczone troskliwą opieką, a następnie otrzymały pomoc w powrocie do ojczyzny. Była to pierwsza w historii akcja Japońskiego Czerwonego Krzyża na rzecz obcego państwa.

375 dzieci znalazło schronienie w ośrodku pomocy społecznej Fukudenkai w Tokio, a 390 w dormitorium dla pielęgniarek szpitala miejskiego w Osace.

Po powrocie do Polski część dzieci została zakwaterowana w ośrodku w Wejherowie (obecnie Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy). W latach 1923–1928 zamieszkiwało tam nawet ponad 300 osób. Dzisiaj w mieście znajduje się ulica Dzieci Syberyjskich.

Związek Młodzieży z Dalekiego Wschodu

W 1929 roku Dzieci Syberyjskie założyły w Warszawie Związek Młodzieży z Dalekiego Wschodu, który utrzymywał bliskie relacje z poselstwem Japonii i angażował się w promocję kultury japońskiej w Polsce. Płk Jerzy Strzałkowski, dowódca Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki”, był jednym z Dzieci Syberyjskich.

W 2002 roku, podczas wizyty w Polsce, Ich Cesarskie Mości spotkali się z pozostałą przy życiu trójką Dzieci Syberyjskich.

Ośrodek pomocy społeczną Fukudenkai funkcjonuje do dziś. Honorową Przewodniczącą Komitetu Wspierania Ośrodka jest pani Akie Abe, małżonka byłego premiera Japonii Shinzo Abe, zmarłego w lipcu br. W 2021 r. ośrodek odwiedził prezydent Andrzej Duda, a w 2019 r. wizytę złożyła Pierwsza Dama Agata Kornhauser-Duda.

Czytaj też: Konkurs na plakat nadchodzącego Dnia Krajobrazu rozstrzygnięty