Jak podkreśliła koordynator Europejskiego Centrum Konsumenckiego w Polsce Renata Yanisiv, konsumenci powinni dokładnie sprawdzać umowy z przewoźnikiem lotniczym, biurem podróży czy hotelem, przed ich podpisaniem, aby wiedzieć do kogo i kiedy zwrócić się z ewentualnym roszczeniem.

"Roszczenia w związku z nieprawidłowościami dotyczącymi przewozów lotniczych zgłaszamy po odbytej podróży. Natomiast ewentualne niedogodności dotyczące warunków noclegu należy zgłaszać już podczas wyjazdu do właściciela obiektu lub organizatora wycieczki" - powiedziała Yanisiv.

Kiedy można ubiegać się o odszkodowanie?

O odszkodowanie można ubiegać się tylko jeżeli lot odwołano albo opóźniono z przyczyn zależnych od przewoźnika. Kwota rekompensaty jest wtedy zależna od dystansu lotu; dla lotów do 1,5 tys. km jest to 250 euro na pasażera, na dystansie między 1,5 tys. km, - 3,5 tys. km jest to 400 euro na osobę, a powyżej 3,5 tys. km kwota ta wynosi 600 euro. Dodatkowo, w przypadku odwołania lotu pasażerowi przysługuje zwrot ceny biletu, chyba że przewoźnik zaoferuje inne połączenie z punktem docelowym.

Natomiast jeśli opóźnienie bądź odwołanie lotu wynika z przyczyn niezależnych od przewoźnika (np. złe warunki atmosferyczne, klęski żywiołowe, destabilizacja polityczna, zagrożenie bezpieczeństwa itd.) lub gdy pasażerowie zostali poinformowani o odwołaniu lotu przynajmniej na 2 tygodnie przed planowaną podróżą - pasażerom nie przysługuje prawo do rekompensaty.

Renata Yanisiv zaznaczyła, że przed wysłaniem reklamacji dotyczącej lotów "należy dokładnie sprawdzić, czy w danej sytuacji możemy wnioskować o odszkodowanie czy też nie".

W przypadku opóźnionych lotów pasażerom przysługuje tzw. prawo do opieki. Po upływie określonego czasu przedstawiciele linii lotniczych lub przedstawiciele lotniska powinni zaopatrzyć oczekujących pasażerów w posiłki i napoje/vouchery adekwatne do czasu oczekiwania. Jeżeli opieka nie zostanie zagwarantowana, a pasażer samodzielnie poniesie ww. koszty, może domagać się od linii lotniczej zwrotu wydatków na podstawie kopii paragonów lub faktur.

Pasażerowie mają prawo do opieki, jeżeli dystans lotu nie przekracza 1,5 tys. km a opóźnienie wynosi co najmniej 2 godziny. Dla lotów w UE dłuższych niż 1,5 tys. km oraz lotów o długości pomiędzy 1,5 tys. km, a 3,5 tys. km opóźnienie musi wynieść co najmniej 3 godz., a dla pozostałych lotów – 4 godz.

Gdy z powodu opóźnienia na lot trzeba czekać w nocy przedstawiciel linii lotniczych/lotniska powinien zapewnić pasażerom nocleg oraz transport z i do hotelu. Jeżeli nocleg nie zostanie zapewniony, pasażer może domagać się zwrotu pieniędzy na podstawie kopii paragonów lub faktury.

Opóźnienie przez strajk

W przypadku strajków rekompensata przysługuje podróżnym tylko wtedy, jeżeli jest to strajk pracowników przewoźnika. W przypadku strajku personelu lotniskowego (strony trzeciej) prawo do rekompensaty nie przysługuje.

W razie opóźnienia pociągu pasażerowie również mogą ubiegać się o rekompensatę. Wynosi ona 25 lub 50 proc. ceny biletu. Wysokość odszkodowania uzależniona jest od długości opóźnienia i ceny biletu: 25 proc. ceny w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 min do 119 min; 50 proc. ceny w przypadku opóźnienia wynoszącego powyżej 120 min.

ECK podkreśla, że ewentualne problemy dotyczące wykupionych wycieczek w biurach podróży również podlegają roszczeniom. Reklamować można każdą niezgodność z umową dotyczącą np. warunków hotelowych (tj. czystości, wielkości pokoju), wyżywienia, dodatkowych udogodnień (tj. możliwości korzystania z basenu, kortu tenisowego), atrakcji przewidzianych w ofercie oraz transportu będącego elementem imprezy turystycznej.

W przypadku rezerwacji noclegu na własną rękę, konsumentom także przysługuje prawo do roszczeń. Jeżeli pobyt w obiekcie był nieudany, bo w hotelu np. było brudno, trwał w nim remont, wystąpiła awaria wody, czy nie działała klimatyzacja, konsument jest uprawniony do złożenia reklamacji. Reklamować można wszelkie niezgodności z ofertą i warunkami umowy. Podstawą jest dokumentacja.

"Jeżeli mamy w umowie informacje o tym, że będziemy mieli widok na plażę a na miejscu okazuje się, że mamy widok np. na dziedziniec, to zgłaszając tego typu niedogodność jeszcze w obiekcie mamy szanse na to, że ten problem zostanie rozwiązany" - podkreśliła koordynator ECK Polska.

Wskazała, że najczęściej pomocna w określaniu wysokości roszczeń jest tzw. Tabela Frankfurcka. Dokument ten procentowo ustala możliwość obniżenia ceny całej imprezy turystycznej w zależności od poszczególnych nieprawidłowości związanych z noclegiem. "Jest to nieformalny dokument przygotowany przez sąd krajowy w Niemczech, oczywiście nie jest wiążącym aktem prawnym, ale z powodzeniem jest stosowany w innych krajach UE" - wyjaśniła.

Europejskie Centrum Konsumenckie w Polsce (ECK) powstało w 2005 roku na mocy porozumienia Komisji Europejskiej z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Projekt finansowany jest ze środków Unii Europejskiej oraz UOKiK. ECK Polska należy do sieci Europejskich Centrów Konsumenckich. Centra te bezpłatnie informują konsumentów o ich prawach w UE oraz pomagają w polubownym rozwiązywaniu sporów transgranicznych z przedsiębiorcami z siedzibą w UE, Norwegii oraz Islandii.

Czytaj też: Problemy po awarii Microsoftu potrwają kilka dni? „To nie był cyberatak”