Narodowe Muzeum Techniki ma za zadanie m.in. upamiętnienie dokonań polskiej myśli technicznej. To największa tego typu placówka ocalona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W czerwcu 2017 r. w wyniku zadłużenia oraz ogromnych problemów finansowych Muzeum Techniki i Przemysłu Naczelnej Organizacji Technicznej w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie zostało zamknięte dla publiczności, a kolejne podejmowane działania zmierzały do likwidacji tej instytucji. Była groźba, że opiekę nad kolekcją Muzeum miała przejąć komercyjna firma.

– Muzeum Techniki i Przemysłu, które podlegało pod Naczelną Organizację Techniczną, cały czas otrzymywało dotacje, ponieważ żadna placówka na świecie nie utrzyma się bez dotacji. Od 2016 roku jednak te dotacje zostały zatrzymane, co spowodowało bankructwo, a sto osób zostało zwolnionych. W 2017 roku rząd spłacił zadłużenia Muzeum i stworzył jednocześnie w tym samym miejscu z tymi samymi eksponatami Narodowe Muzeum Techniki, które funkcjonuje do dziś. Teraz mamy pieniądze na wystawy oraz stałe płace – mówi Jerzy Lemański z Muzeum, który jest również naszym stałym gościem w audycji „Poranek RDC”.

W pomieszczeniach Pałacu Kultury i Nauki zajmowanych przez Muzeum Techniki przeprowadzono gruntowny remont, który zwieńczyło oficjalne wznowienie działalności instytucji 28 stycznia 2022 r.

Planowana jest już także budowa nowej siedziby Narodowego Muzeum Techniki na błoniach Stadionu Narodowego.

– Udało nam się uratować to, co było już skazane na śmierć, czyli Muzeum Techniki w Pałacu Kultury i Nauki. Przyczyniło się do tego głównie Ministerstwo Kultury i Nauki. W tej chwili mamy wspaniałą działkę na błoniach Stadionu Narodowego, którą chcemy przeznaczyć na nowy gmach wielkiego Narodowego Muzeum Techniki i Przyrody. Chcemy, żeby w Polsce wreszcie powstało muzeum historii naturalnej z prawdziwego zdarzenia – podkreśla minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Dużą część zbiorów można oglądać w Zabytkowej Hucie Żelaza w Chlewiskach, która jest terenowym oddziałem Narodowego Muzeum Techniki w Warszawie.

Narodowe Muzeum Techniki uratowane

Muzeum Techniki to placówka, która odwołuje się do tradycji powołanego w 1875 r. z prywatnych funduszy ziemiańskich Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie. Jest także spadkobiercą Muzeum Techniki i Przemysłu powstałego w 1929 r. z inicjatywy inż. Kazimierza Jackowskiego. Po wojnie organizację nowej instytucji muzealnej powierzono Naczelnej Organizacji Technicznej. Od 1955 r. w Pałacu Kultury i Nauki działalność rozpoczęło więc Muzeum Techniki i Przemysłu NOT.

Od 2016 r. Muzeum Techniki i Przemysłu zaczęło zalegać z płaceniem czynszu za wynajem pomieszczeń, a także wypłatą wynagrodzeń dla zwalnianych pracowników. Instytucja została zamknięta 2 czerwca 2017 r. Wcześniej zarząd Pałacu Kultury i Nauki wypowiedział jej umowę najmu, w związku z czym do 30 września 2017 r. miała ona opuścić zajmowane pomieszczenia. Zarząd główny Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej podjął uchwałę o postawieniu placówki w stan likwidacji, po czym opiekę nad kolekcją Muzeum miała przejąć komercyjna firma.

Od 1 stycznia 2023 r. Narodowe Muzeum Techniki funkcjonuje jako państwowa instytucja kultury współprowadzona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wyremontowanych pomieszczeniach Pałacu Kultury i Nauki, gdzie aktualnie prezentowane są cztery wystawy.

Narodowe Muzeum Techniki zostało utworzone 9 czerwca 2017 r. jako wspólna instytucja kultury Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Miasta Stołecznego Warszawy. Powstanie instytucji miało na celu utrzymanie publicznej dostępności do unikatowej kolekcji. Nowo utworzone Muzeum przejęło więc większość zbiorów Muzeum Techniki i Przemysłu NOT. 

Oficjalne wznowienie działalności instytucji nastąpiło 28 stycznia 2022 r. podczas inauguracyjnego otwarcia dwóch wystaw stałych „Historia Transportu – morzem, lądem i powietrzem” oraz „Historia Komputerów – liczy się!”.

Kolejnym etapem wznawiania działalności Narodowego Muzeum Techniki było otwarcie nowych ekspozycji w grudniu 2022 r. Otwarto wówczas wystawy: „Wkład Polaków w światowe dziedzictwo techniczne i naukowe” oraz „Źródła energii cywilizacji – historia paliw kopalnych i Ignacy Łukasiewicz – pionier przemysłu naftowego”.

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach cyklu „Kolekcje i instytucje ocalone przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego”.