Jak co roku, z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru, który przypada 27 marca, Polski Ośrodek Międzynarodowego Instytutu Teatralnego przyznaje swoje nagrody.

„W tym roku laureatem Nagrody im. Stanisława Ignacego Witkiewicza przeznaczonej dla cudzoziemca „za wybitne zasługi w popularyzowaniu polskiej kultury teatralnej na świecie” decyzją Jury w składzie: Jarosław Cymerman (przedstawiciel Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego), Agnieszka Koecher-Hensel (przedstawicielka Zarządu PO ITI), Łukasz Łączyński (przedstawiciel Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego), Barbara Osterloff, Lech Sokół (przewodniczący Jury) został wybrany Patrick Penot (Francja)” - napisano w informacji PO ITI przesłanej Polskiej Agencji Prasowej.

Patrick Penot laureatem Nagrody im. Stanisława Ignacego Witkiewicza

Przypomniano, że Patrick Penot (ur. 1 kwietnia 1949 r. w Berry) związany jest z Polską i jej kulturą od wielu lat.

„W latach osiemdziesiątych XX w. był Sekretarzem Generalnym Instytutu Francuskiego w Polsce, a następnie w latach 1997-2003 jego Dyrektorem. Już wówczas, poza reprezentowaniem kultury francuskiej w naszym kraju, podejmował wysiłki na rzecz pokazywania we Francji zjawisk polskiego życia teatralnego, które uznawał za ciekawe i godne rozpropagowania w Europie. To dzięki jego staraniom znaleźli się ze swoimi przedstawieniami na Festiwalu w Awinionie Grzegorz Jarzyna i Krzysztof Warlikowski. Od tych prezentacji zaczęła się europejska droga tych dwóch polskich reżyserów” - czytamy o laureacie.

„Znana jest historia z czasów stanu wojennego, kiedy to Patrick Penot wywiózł potajemnie do Francji dzieła powierzone mu przez Tadeusza Kantora, by mogły wziąć udział w przygotowywanej wielkiej wystawie w Galerie de France” - napisano.

Wyjaśniono, że po zakończeniu misji w Polsce, objął dyrekcję Théâtre des Célestins w Lyonie.

„W tym czasie nie urwały się jego kontakty z naszym krajem, naszą kulturą i naszym teatrem. Na przykład w listopadzie 2006 r. odbył się m.in. w Lyonie cykl wystaw, sympozjów, projekcji filmowych i przedstawień prezentujących twórczość Tadeusza Kantora. Na barokowej fasadzie teatru zawisły dwie wielkie fotografie Mistrza, wewnątrz zaś odbyła się projekcja filmowa Umarłej klasy i otwarto wystawę” - czytamy w przesłanej informacji.

„Przeszedłszy na emeryturę nie przestał być aktywny na polu teatralnym. Do dziś dyrektoruje stworzonemu przez siebie w 2009 r. lyońskiemu międzynarodowemu festiwalowi teatralnemu Sens Interdits. Nazwę festiwalu można czytać na wiele sposobów: wprost to zakazy wjazdu, ale znaczy to również zakazane sensy czy zakazane znaczenie” - napisano.

Jak wyjaśniono, „inspiracją do zapraszania przedstawień ze wszystkich kontynentów są problemy wspomnień, tożsamości czy oporu, Festival Sens Interdits otwiera okno na świat”. „Zaprasza artystów, których wyjątkowe podejście prowadzi ich do stawienia czoła przeszłości i teraźniejszości za pomocą teatru” - podkreślono.

Przypomniano, że pierwszy festiwal otwierał spektakl wrocławskiego Teatru Współczesnego „Transfer!” w reżyserii Jana Klaty.

„W następnych latach wśród zaproszonych teatrów były oczywiście również zespoły z Polski m.in. Chór Kobiet Marty Górnickiej (2011 i 2013), w 2019 r. Henrietta Lacks w reżyserii Anny Smolar (Centrum Nauki Kopernik i Nowy Teatr, Warszawa). Ostatnio, w 2023 r. gościem festiwalu był Iwan Wyrypajew i Weda Projekt z aktorami polskimi i białoruskimi” - czytamy w informacji PO ITI.

Rafał Dziemidok Laureatem Nagrody Sekcji Krytyki PO ITI

Laureatem Nagrody Sekcji Krytyki PO ITI przyznawanej Polce/Polakowi „za wybitne zasługi w popularyzowaniu polskiej kultury teatralnej na świecie” został choreograf, performer i pisarz Rafał Dziemidok.

„Rafał Dziemidok (ur. 30 listopada w 1971 r.) tworzy projekty autorskie, pracuje w teatrze dramatycznym, dla opery i filmu, pisze teksty teatralne. Studiował taniec i prawo – w Polsce, na Węgrzech i w Stanach Zjednoczonych. Tańczył z zespołem Dada von Bzdülöw, Gdańskim Teatrem Tańca i z węgierską Compagnie Yvette Bozsik. Współtworzy Grupę Artystyczną Koncentrat. Od 2012 r. mieszka w Berlinie” - napisano w informacji PO ITI.

Podkreślono, że „jego twórczość cechuje niepowtarzalny styl pełen humoru, erudycji i autoironii”. „W swoje spektakle artysta często wplata wątki autobiograficzne, prowadzi dialog z szeroko pojętą tradycją, także taneczną. Przez krytyków postrzegany jest jako sceniczna osobowość, tancerz „charakterystyczny”, nieustannie poszukujący nowych form ekspresji ruchowej. W polu jego zainteresowań pozostaje improwizacja” - czytamy o laureacie.

Przypomniano, że Rafał Dziemidok jest laureatem wielu nagród i wyróżnień. „W ankiecie portalu nowytaniec.pl nominowany został w kategorii najlepszy tancerz roku 2008. Brał udział m.in. w Polskiej Platformie Tańca oraz w pokazach Roku Polskiego w Niemczech i Roku Polskiego w Izraelu” - napisano.

„Spektakle jego autorstwa (solo, duety, z grupą tancerzy) prezentowane były podczas przeglądów tanecznych i interdyscyplinarnych na całym świecie. Występował m.in.: w Londynie (The Place Theatre), w Nowym Jorku (La MaMa), w Bilbao (Azkuna Zentroa). Przygotowany przez choreografa, wspólnie ze szwajcarską artystką Nicole Seiler, w ramach Grupy Koncentrat, konceptualny spektakl Kra został zakwalifikowany do top dziesięciu najbardziej obiecujących przedstawień w 2011 r. przez międzynarodową sieć partnerów, prezenterów festiwali tańca w ramach selekcji Aerowaves. Kra była pokazywana, m.in. na Tokyo Performing Arts Market i Spring Forward Festival w Lublanie” - czytamy w przesłanej informacji.

Przypomniano, że „w ramach programu rezydencjalnego Instytutu Muzyki i Tańca we współpracy z Mica Moca Art Project i Uferstudios w Berlinie w 2013 r., Rafał Dziemidok (koncept, choreografia, wykonanie) i Ewa Garniec (światło, przestrzeń, wykonanie) zrealizowali spektakl Moje życie we łzach (My life in tears), który podejmował temat tańca jako narzędzia w opowiadaniu osobistych historii zapisanych w fizyczności". "Od 2001 r. artysta regularnie współpracuje z Międzynarodowym Festiwalem Sztuki Tańca i Performansu Ciało/Umysł, który zajmuje się m.in. produkcją, koprodukcją i prezentacją jego spektakli. Podczas ostatniej edycji Festiwalu, na jesieni 2023 r., pokazany został +Bestseller+ w choreografii Dziemidoka oraz niemieckiego reżysera i performera Martina Clausena z ich udziałem. Tytuł spektaklu nawiązywał do ekonomicznego wymiaru dziedzictwa" - czytamy o artyście.

Jak wyjaśniono, „poruszał temat spus´cizny jako dobrodziejstwa i zarazem jako piętna determinującego artystyczna? autobiografie?”. „Jego przedpremierowy pokaz odbył się w Berlinie, a premiera podczas Festiwalu C/U w Teatrze Studio w Warszawie” - napisano.

Popularyzowanie polskiej kultury teatralnej na świecie

W tym roku Sekcja Krytyków PO ITI nie przyznała wyróżnienia za „Teatralną Książkę Roku 2023”.

Polski Ośrodek ITI istnieje od 1958 r. Od 1983 r. z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru przyznaje nagrody za popularyzowanie polskiej kultury teatralnej na świecie. Zarząd przyznaje cudzoziemcowi Nagrodę im. S. I. Witkiewicza, a Sekcja Krytyki – Polakowi. Wybiera także Teatralną Książkę minionego roku.

W 2013 r. do Stowarzyszenia dołączyła duża grupa młodych artystów: reżyserów, aktorów, scenografów, dramaturgów, którzy kontynuują wieloletnią tradycję oraz wprowadzają innowacyjne projekty artystyczne i edukacyjne. PO ITI prowadzi szereg projektów artystycznych, społecznych i naukowych. Należą do nich: spektakle, czytania performatywne, warsztaty, wystawy, koncerty itp. Obecnie prezeską PO ITI jest Karolina Kirsz.

Czytaj też: Orędzie Jona Fossego na Międzynarodowy Dzień Teatru 2024