W Roku Aleksandra Fredry w Radiu dla Ciebie przeprowadziliśmy cykl debat dotyczących wpływu „ojca polskiej komedii” na literaturę XX wieku, ale i teatr współczesny.

Śluby Profesorskie i Zemsta Literaturoznawców [POSŁUCHAJ]

O wątkach recepcyjnych w twórczości Fredry rozmawiali prof. Jarosław Gajewski, prof. Wiesław Rzońca i prof. Karol Samsel.

– Fredro w wieku XX nieoczekiwanie się ujawniający jako lustro rozmaitych rozterek twórczych u między innymi Witkacego, Witolda Gombrowicza oraz Sławomira Mrożka, bo wątków poruszyliśmy wiele i przy rozmaitych okazjach – mówi prof. Samsel.

Rozmowy otworzyła złożoność biografii Fredry.

– Zaczyna nadzwyczajnym gestem romantycznym w wieku lat 16, dołączając do armii napoleońskiej. Następnie zmienia się w bardzo aktywnego dramatopisarza i poetę, by stać się ojcem rodziny, kochającym mężem, człowiekiem bardzo religijnym i konsekwentnym działaczem politycznym, rewidując w komediach szczególne poczucie swego komizmu – zauważa prof. Gajewski.

Cykl RDC o Fredrze – dociekanie i przewartościowanie

O tym, do kogo skierowany jest ten cykl, mówi prof. Wiesław Rzońca: – Do miłośników literatury, nauczycieli kochających romantyzm i literaturę XIX wieku, z całą pewnością do studentów i do wszystkich tych, którzy uwielbiają przewartościowania kulturowe, które są dziś na czasie.

Prof. Jarosław Gajewski przyznaje, że z rozmów skorzystają również praktycy teatru, nie tylko reżyserzy, ale może przede wszystkim aktorzy.

– Miałem ogromną radość, jaka czasami płynie z niektórych prób analitycznych w teatrze, kiedy człowiek zastanawia się, skąd się wziął autor, kto ko zrodził, kto jest jego późnym wnukiem. Kiedy aktor wchodzi na scenę i mówi: „Konie zajechały”, to dobrze jest, gdy zna nie tylko kwestię poprzedzającą jego kwestię, ale kiedy przeczytał cały utwór. Nie jest źle, gdy wie, kto go napisał, a już jest naprawdę dobrze, gdy wie, jacy byli jego adwersarze, poplecznicy. Krótko mówią, im szerszy jest krąg świadomości aktora wchodzącego na scenę, który mówi „Konie zajechały”, tym kwestia ta brzmi lepiej. Dlatego uważam, że ta nasza audycja jest także dla ludzi teatru, którzy będą grać Fredrę, Mrożka, Witkacego i Gombrowicza – mówi prof. Gajewski.

Choć rozmowy wnikliwie drążą problematykę wybranych utworów, to nie należy obawiać się niezrozumienia.

– Naszą audycję kierujemy do ludzi dociekliwych, mając poczucie, że promujemy taki model dociekliwości, który my sami chcielibyśmy doświadczać, czyli być adresatami takiej dociekliwości, słyszeć taką dociekliwość, ciekawość, rozterkę, gdzie jest Fredro u Mrożka, Gombrowicza czy Witkacego – dodaje prof. Samsel.

To też dociekliwa rzecz o niebanalności klasyki, w której pada więcej nieoczywistych pytań.

– To są pytania, których nierzadko nie słyszymy na uniwersytetach. To są pytania, z którymi nie boryka się student polonistyki, a mógłby, biorąc pod uwagę, że obcujemy z wieczystą klasyką, jaką jest Aleksander Fredro. Tak jak sami chcielibyśmy takich audycji doświadczać, tego słuchać, taką niebanalność i dociekliwość staramy się promować – podkreśla prof. Samsel.

W cyklu wyróżnione zostały trzy najważniejsze etapy, które stały się glebą dla późnych wnuków Fredry, czyli twórców wieku XX jak Witkacy, Mrożek czy Gombrowicz.

Wszystkie rozmowy dostępne są na rdc.pl pod hasłem „Śluby Profesorskie i Zemsta Literaturoznawców”.

Czytaj też: L.U.C. w RDC o tworzeniu muzyki do „Chłopów”: To spełnienie marzeń