W związku z przypadającą w maju br. 180 rocznicą urodzin Marii Konopnickiej, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uhonorował poetkę, ustanawiając rok 2022 Rokiem Marii Konopnickiej. Parlamentarzyści docenili twórczość literacką: głównie poetycką, ale też prozatorską, translatorską i dziennikarską pisarki. Uznali też ogromny wkład autorki słów „Roty” (1908), najważniejszej po hymnie, pieśni narodowej w Polsce (nazywanej też pieśnią hymniczną) w krzewieniu patriotyzmu.
Maria Stanisława z Wasiłowskich Konopnicka (1842-1910) urodziła się w Suwałkach, gdzie spędziła siedem lat dzieciństwa. Była córką Józefa Wasiłowskiego (1813-1878), prawnika o korzeniach szlachecko-ziemiańskich i Scholastyki z Turskich. Po Suwałkach rodzina Wasiłowskich zamieszkała w Kaliszu, gdzie ojciec przyszłej poetki był obrońcą Prokuratorii Generalnej i patronem Trybunału Cywilnego. Z tytułu tradycji powstania styczniowego 1863 roku i bogatej biblioteki, dom Wasiłowskich był pełen patriotyzmu, kultury, Józef Wasiłowski był miłośnikiem i znawcą literatury pięknej. Surowe, ale dobre wychowanie oraz gruntowne wykształcenie sprawiły, że drzemiący w młodej Marii talent pisarski miał warunki do ukształtowania się na poziomie domu rodzinnego.
Maria Wasiłowska jako 20-letnia panna w 1862 roku w Kaliszu, poślubiła Jarosława Jana Konopnickiego (1830-1905), ziemianina z Konopnicy i Bronowa (pow. poddębicki, ob. woj. łódzkie). Młodzi zamieszkali w Bronowie, potem dzierżawili majątek Gusin (pow. łęczycki, woj. łódzkie). Po rozpadzie małżeństwa i separacji z mężem, Maria Konopnicka zamieszkała w Warszawie, w której rozwinęła skrzydła pod względem literackim.
Najpierw w Warszawie poznała osoby, związane z – wydawałoby się – odchodzącym romantyzmem oraz coraz modniejszym wówczas pozytywizmem. Wśród nich był na przykład Adam Krasiński, ordynat opinogórski, wnuk poety Zygmunta Krasińskiego, jak też Aleksander Świętochowski, uważany za ojca polskiego pozytywizmu. W gronie tym znalazła się także Aleksandra z Sędzimirów Bąkowska (działaczka oświatowa i ziemianka z Gołotczyzny) oraz doktor Franciszek Rajkowski (lekarz medycyny i społecznik). Wszyscy oni byli związani z ziemią ciechanowską. Dzięki tym kontaktom matki, najmłodszy z jej synów, Jan Konopnicki (1868-1930) osiedlił się zrazu w samym Ciechanowie, prowadząc młyn nad Łydynią, a następnie kupił majątek ziemski w Przedwojewie (ob. gm. Opinogóra Górna, pow. ciechanowski, 3 km od Ciechanowa), który z kolei był jego własnością do 1921 roku.
Okoliczności te spowodowały, że Maria Konopnicka, będąca już wówczas uznaną poetką, zaczęła dłużej lub krócej bywać u syna w Ciechanowie i Przedwojewie. Tu spotykała znane już sobie osoby z kręgu inteligencji warszawskiej, a dzięki współpracy i przyjaźni z nimi, ona sama stała się jakby łącznikiem między romantyzmem i pozytywizmem.
Historię Marii Konopnickiej z punktu widzenia jej pozycji literackiej, publicystycznej, postawy patriotycznej, jak i sytuacji kobiet w Polsce, można znaleźć w wielu opracowaniach naukowych, popularnych i artykułach prasowych.
Dzieje zaś jej związków z ziemią ciechanowską były mniej znane. W całości biografii M. Konopnickiej, ale i w dziejach tożsamości lokalnej tego skrawka Mazowsza, położonego nad Łydynią, wątki ciechanowskie zostały uwypuklone i na podstawie archiwalnych źródeł opisane w książce „Maria Konopnicka i Ziemia Ciechanowska” (2010). Z kolei w tomiku „Listy do Marii Konopnickiej w latach 2010-2020” (Ciechanów, 2020) znajdujemy refleksje współczesne w formie wierszy i nawiązanie do wybranych strof poezji Marii Konopnickiej.
Autorką obu powyższych książek (jak i wielu innych z dziedziny literatury i historii Polski) jest dr Teresa Kaczorowska, pisarka, poetka, regionalistka, animatorka kultury, która dzieje M. Konopnickiej z perspektywy ciechanowskiej opowiedziała w programie, w rozmowie z Piotrem Łosiem.
[gallery ids="437282,437274,437275,437276,437277,437278,437279,437280,437281"]
