Wiadomości
Posłuchaj z regionu
Opis odcinka
Dnia 19 października br. I Liceum Ogólnokształcące im. W. Nałkowskiego w Wołominie obchodzić będzie 80-lecie założenia szkoły (powstało 23 X 1944 r., najpierw gimnazjum, a następnie liceum). Z tej okazji przygotowywane są uroczystości, a kadra pedagogiczna rozpoczyna też projekt archiwizacji wspomnień dawnych pracowników szkoły – głównie nauczycieli, którzy wychowali i wykształcili wiele pokoleń młodzieży.
Jednym z nauczycieli z tego nielicznego już grona nestorów, jest prof. Tadeusz Kielak (ur. 1932). Był najpierw uczniem placówki, potem – po ukończeniu Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego – został nauczycielem historii oraz przysposobienia wojskowego, jak też był dyrektorem tegoż Liceum. Dziś, będąc świadkiem historii, chętnie dzieli się swoimi wspomnieniami, dotyczącymi wielu wątków, zagadnień i wydarzeń, które zna autopsji. Jest też jednym z pierwszych powojennych historyków, który przeprowadził kwerendę naukową (archiwa), a na jej podstawie napisał (w formie pracy magisterskiej) monografię Radzymina, od jego początków do drugiej połowy XIX wieku.
Tadeusz Kielak, jak i jego starszy brat Antoni (1921-1988) są synami Bronisława i Julii z Rosłanów Kielaków. Ich rodzeństwo to jeszcze: Ryszard, Czesław, Henryk, Zygmunt, Józef oraz żyjąca do dziś, mająca około 100 lat siostra, Stefania, zawodowa pielęgniarka.
Antoni Kielak, poza nauką, o której mówi prof. Tadeusz Kielak, był żołnierzem ochotnikiem 36 pułku piechoty. W czasie okupacji jako niemiecki jeniec pracował przy wyrębie lasu, a potem od 1941 roku był pracownikiem stacji kolejowej Warszawa Wschodnia Sanitarna. To tam właśnie rozpoczęła się jego działalność wywiadowcza, prowadzona na zlecenie Związku Walki Młodych. Po powstaniu warszawskim więziony, a następnie zesłany do Piły na obowiązkowe roboty. Po kilku latach pracy jako kasjer kolejowy, powrócił do rodzinnych stron, rozpoczynając karierę nauczycielską.
Władza komunistyczna jednak nie była mu przychylna i odsunęła od środowiska warszawsko-wołomińskiego, nakazując pracę w Chorzelach na Kurpiach, a potem w Przasnyszu. To przeniesienie się na Kurpie dało paradoksalnie wspaniałe owoce. Jego syn bowiem, Bernard Antoni Kielak (1944-2016), pokochał kulturę Kurpiów, oddając siebie całego ich sprawie. Został etnografem i regionalistą, miał przez kilka lat nadzór nad słynną spółdzielnią kurpiowską „Kurpianka” w Kadzidle, aż wreszcie kierował ośrodkiem badań naukowych w Ostrołęce i był współzałożycielem oraz pierwszym dyrektorem nowopowstałego muzeum kurpiowskiego w Ostrołęce; Bernard Kielak był więc ojcem założycielem obecnego Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce. Ostrołęcki konserwator zabytków, autor scenariuszy imprez folklorystycznych, piewca Kurpiowszczyzny. O ile jego ojciec Antoni, powrócił do Wołomina i do końca uczył w Liceum, to Bernard Antoni Kielak wierny był Kurpiom i z nimi pozostał, jest pochowany na cmentarzu w Ostrołęce.
O początkach swojej pracy nauczycielskiej, o domu rodzinnym oraz o procesie powstawania i pierwszym okresie działalności Liceum Ogólnokształcącego im. Wacława Nałkowskiego w Wołominie, w programie wspominał i opowiadał Tadeusz Kielak, historyk, nauczyciel, publicysta, świadek historii wołomińskiej oświaty.
-------------
Lit.: Anna Wojtkowska, Za bramą wiecznego spokoju. Zwykli i niezwykli związani z ziemią wołomińską, tom 1 i 2, Wołomin 2019.
Kategorie:
OGÓLNY OPIS PODCASTU
Łosiowisko
Historia, tradycje, zabytki, ciekawi ludzie. Dwory, pałace, wiejskie chaty, dworce kolejowe. Przyroda: rzeki, lasy, zwierzęta. Kultura, zróżnicowanie wyznaniowe i kulturowe, mniejszości narodowe. Literatura i opowieści ludzi wsi. A wszystko jak u Reja: między panem, wójtem i plebanem. Mazowsze, Podlasie, Kurpie, ziemia radomska. Regionalizm na tle kultury oraz historii kraju i narodu.
Odcinki podcastu (608)
-
Życie Siedlczan i twórczość artystyczna w okresie PRL
„Tworzone w czasach PRL” – to wystawa w Muzeum Regionalnym im. M. Asłanowicza w Siedlcach, prezentująca dwie kolekcje malarstwa artystów urodzonych w Siedlcach: Małgorzaty Łady-Maciągowej (1881-1969) i Michała Borucińskiego (1885-1976). Jak piszą autorki ekspozycji, oboje artyści swoją twórczość zaczynali na początku XX wieku, a w okresie międzywojennym osiągnęli uznanie. Przeżyli czasy drugiej wojny światowej i w nieco zmienionych warunkach ją kontynuowali.
Prezentacja twórczości M. Łady-Maciągowej i M. Borucińskiego nie przypadkowo (a z inspiracji) zbiegła się z inną dużą ekspozycją czasową, która z kolei opowiada o życiu Siedlczan w okresie Polski Ludowej: „Czy mnie jeszcze pamiętasz… PRL w Siedlcach”.
Jakie zatem były Siedlce w okresie PRL, a przede wszystkim, jak wyglądały twórczość oraz życie artystów, których prace możemy oglądać – w programie mówią: dr Agnieszka Pasztor i Agnieszka Hyckowska z Muzeum Regionalnego w Siedlcach.
-----------
Kurator wystawy „Tworzone w PRL”: Danuta Michalec
Komisarz wystawy „Tworzone w PRL”: Bożena Skoczeń-Ceranka
Kurator wystawy „Czy mnie jeszcze pamiętasz…”: Agnieszka Hyckowska
-
22.09.2024
-
52 min 01 s
-
-
Pensjonaty i ludzie - wspomnienia z Konstancina Jeziorny
O willach, pełniących rolę pensjonatów podmiejskich, jak i o ich mieszkańcach, w programie opowiadał Andrzej Krzyżanowski, prawnik, związany z Konstancinem od urodzenia, miłośnik historii i zawodowy agent nieruchomości.
-
08.09.2024
-
48 min 49 s
-
-
Wokół pieśni kurpiowskiej - spotkanie z Olgą Stopińską
Jest muzykoterapeutką, pieśniarką, edukatorką w dziedzinie śpiewu tradycyjnego, badaczką - dokumentalistką śpiewu ludowego, współzałożycielką zespołu "Burónka", a w tym wszystkim jednocześnie wielką miłośniczką śpiewu kurpiowskiego. Olga Stopińska, bo o niej mowa, na kilka dni przed koncertem na Placu Małachowskiego (wspólnie z zespołem "Gracyki" w ramach cyklu "Wirujący Plac Małachowskiego", o swojej drodze artystycznej, która przywiodła ją do pieśni kurpiowskiej, o swoich mistrzyniach śpiewu, jak i o samym występie, opowiedziała w programie "Łosiowisko" w rozmowie z Piotrem Łosiem.
-
01.09.2024
-
46 min 32 s
-
-
Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 4 (z historii Sannik)
O historii Sannik, ze szczególnym uwzględnieniem dawnego majątku Antoniny z Natansonów i Stefana Dziewulskich (dzieje pałacu, działalność społeczna właścicieli, powojenne lata PRL-u, remonty obiektu, koncerty chopinowskie), w programie mówili: Aleksandra Głowacka, przewodnicząca Koła Towarzystwa im. Fr. Chopina w Sannikach, była wieloletnia dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Sannikach, Ryszard Mąka, emerytowany dyrektor (od 1966 roku) Państwowego Gospodarstwa Rolnego (PGR) w Sannikach, inicjator "przywrócenia" Chopina Sannikom oraz Krzysztof Sobociński, historyk, członek Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej, rekonstruktor historyczny, współautor (wspólnie z Al. Głowacką) czterotomowej monografii Sannik "Sanniki i ich mieszkańcy".
-
25.08.2024
-
51 min 56 s
-
-
Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 3
Dożynki województwa mazowieckiego w Sannikach; o działalności Koła Gospodyń Wiejskich "Kreatywne" w Hucie Nowej (gm. Gostynin) mówią członkinie KGW: Wanda Staniszewska i Anna Jędrzejewska; o turystyce wiejskiej, kulinarnej oraz o rzwoju turystyki jako części gospodarki Mazowsza, mówi Izabela Stelmańska, wicedyrektor Departamentu Kultury, Promocji i Sportu Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego; o działalności rolniczej (80 ha ziemi, hodowla indyków i kaczek) oraz o swojej działalności społecznej na wsi, mówią Monika i Paweł Czerwińscy, rolnicy ze wsi Nagodów (pow. gostyniński), pełniący podczas Dożynek funkcję starostów dożynkowych.
-
25.08.2024
-
44 min 35 s
-
-
Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 2
Mazowieckie święto plonów, Dożynki 2024 w Sannikach, pow. gostyniński. O działalności Koła Gospodyń Wiejskich "Słubiczanki" ze Słubic (gmina w pow. płockim) mówi Katarzyna Cieślak, przewodnicząca KGW; o symbolice chleba, o obrzędach dożynkowych oraz o świętach plonów u dawnych osadników olęderskich, mówi Magdalena Lica-Kaczan, etnograf, kierownik - kustosz Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim (Oddział Muzeum Mazowieckiego w Płocku).
-
25.08.2024
-
38 min 22 s
-
-
Sanniki Dożynki Mazowieckie cz. 1
W Sannikach (pow. gostyniński) 25 sierpnia 2024 roku odbyły się centralne Dożynki województwa mazowieckiego, czyli tradycyjne święto plonów. O tradycjach muzycznych Sannik w programie mówi Monika Patrowicz, dyrektor Europejskiego Centrum Artystycznego im. Fryderyka Chopina w Sannikach, o mazowieckim rolnictwie mówią: Radosław Rybicki, dyrektor i Marcin Andrzej Rzońca, wicedyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego, zaś o rolnictwie i bieżących sprawach gminy, mówi Gabriel Wieczorek, burmistrz Miasta i Gminy Sanniki.
-
25.08.2024
-
51 min 24 s
-
-
Od Racławic (1794) do Radzymina (1920), wystawa malarstwa batalistycznego
Wystawa prac plastycznych (malarstwo i grafika) pod tytułem "Od Racławic (1794) do Radzymina (1920)" do 30 lipca br. czynna jest w Muzeum Bitwy Warszawskiej w Radzyminie. Potem będzie wędrować także do innych miejscowości m.in. Mazowsza. Jest ona zbiorem dzieł trojga artystów: Grażyny Kostawskiej, Piotra Szałkowskiego i Hakoba Mikayelyana.
Ekspozycja poświęcona jest Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 roku, jej przywódcom, żołnierzom, scenom bitewnym, a także ówczesnej codzienności. Całość łączy w klamrę kopia obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”, autorstwa Hakoba Mikayelyana. Te dwa zwycięstwa przedstawiają determinację Polaków w walce o suwerenność i wspólnotę narodową.
O artystach, ich obrazach, jak też o innych wydarzeniach, związanych z 230 rocznicą Insurekcji Kościuszkowskiej, w programie mówił dr Leszek Marek Krześniak, prezes Polskiej Fundacji Kościuszkowskiej
-
28.07.2024
-
43 min 53 s
-
-
Tzw. szopy W. C. Toebbensa w Getcie warszawskim i obozie pracy w Poniatowej
Przeniesienie komendanta obozu zagłady w Bełżcu do obozu pracy w Poniatowej, było dla niego wielkim "rozczarowaniem". Z wielkiego "kombinatu" odkomenderowano go bowiem do mniejszego obozu na Lubelszczyźnie, w którym nie umiał "odnaleźć się". Tu bowiem ważniejszy stał się przemysł zbrojeniowy niż zabijanie więźniów...
Doszło do sporu. Walter C. Toebbens, którego "szopy" produkcyjne do Poniatowej przeniesiono z warszawskiego Getta, był niezadowolony, że jego pracowników spotykają szykany.
Patrząc z perspektywy późniejszej naszej wiedzy o machinie zbrodniczej Niemców, cóż znaczył taki spór, skoro los żydowskich pracowników był właściwie (po wykorzystaniu ich jako siły roboczej) przesądzony..., "sfinalizowany" w akcji "Dożynki".
O właścicielu zakładów produkujących na rzecz III Rzeszy, Walterze C. Toebbensie, o losie jego żydowskich pracowników i przeniesieniu produkcji z warszawskiego Getta do obozu w Poniatowej na Lubelszczyźnie, w programie mówi dr Artur Podgórski, historyk.
-
21.07.2024
-
47 min 47 s
-
-
Nieobecni - wystawa o historii Żydów ostrołęckich
Społeczność żydowska w Ostrołęce nie była tak liczna – w stosunku do całościowej liczby mieszkańców – jak w innych miejscowościach obszaru kulturowego, nazywanego Kurpiami Zielonymi, np. w Goworowie lub w Myszyńcu. Niemniej, swoją obecność, datowaną od początku XIX wieku, wyraźnie zaznaczyli w historii miasta. Zajmowali się nie tylko handlem towarami pierwszej potrzeby, ale umieli również wykorzystać bogactwo Kurpiowszczyzny, jakim był bursztyn. Najzamożniejsi z nich prowadzili własne zakłady wytwórcze w różnych dziedzinach. Mieli w Ostrołęce swoją jednostkę administracyjną – gminę żydowską, ale także wchodzili w skład Rady Miasta, a nawet – po I wojnie św., kiedy miasto było wyludnione, jego burmistrzem został samorządowiec żydowskiego pochodzenia, Mosze Kaczor. Mimo przetłumaczenia na język polski Księgi Żydów Ostrołęckich i prowadzenia w ostatnich latach badań historycznych, wiedza o ich życiu w Ostrołęce jest ciągle niewystarczająca, a świadomość społeczna o tym, że Żydzi byli stale obecni w tym mieście aż do Holocaustu, jest również jeszcze nieduża. Przypomnieniu historii i przywróceniu pamięci o nich, służy wystawa pt. „Nieobecni” w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, o której w programie mówi jej autorka, kustosz Joanna Zyśk.
-
07.07.2024
-
48 min 45 s
-
PODCASTY
Inne z tej kategorii
-
127 odcinków
-
Animalista
515 odcinków -
Mazowieckie dożynki w Sannikach
-
Z Łosiem przez las
317 odcinkówAudycja przyrodnicza, mówiąca o lesie, zarówno pod kątem jego uroków, edukacji ekologicznej, biologii lasu, jak i jego społecznego znaczenia. W programie również o miejscach historycznych, znajdujących się na obszarach leśnych. Audycja powstaje przy współpracy z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Lublinie (RDLP Lublin), w ramach kampanii promocyjnej Lasów Państwowych „Dla Lasu, Dla Ludzi” i nie tylko.