Kurpie

Ten wyjątkowy region Mazowsza przez wieki w szczególny sposób świętował Boże Narodzenie. Zaczynało się od magicznych obrzędów już w wigilijny poranek.

Czesława Kaczyńska, fot. RDC

---

Kurpie słyną także z wyjątkowych ozdób świątecznych. Jednak zanim ozdabiano domy, przez tydzień trwały porządki i bielenie ścian. Kiedy już wszystko było posprzątane, ściany dekorowano niezwykłymi wycinankami - wśród nich była tzw. leluja.

Prace kurpiowskich twórców ludowych można podziwiać na stronie internetowej.



Wiesława Bogdańska oraz jej wycinanki, fot. RDC

---

Kiedy dom był już ozdobiony, można było zabrać się za ubieranie choinki. Nie mogło na niej zabraknąć bombek, jabłek i pierniczków.

---

Jak na Kurpiach wyglądał tradycyjny świąteczny stół? Obowiązkowo musiało się na nim znaleźć 12 potraw, wśród nich - kluski z makiem.

Więcej kurpiowskich przepisów można znaleźć na stronie internetowej.



Krystyna Łaszczyk, fot. RDC

 

---

Przez całą Wigilię szukano także znaków, które pokazywały, jak będzie wyglądał nadchodzący rok. Wigilia to na Kurpiach również zakazy, nakazy i przesądy.

Zdzisław Bziukiewicz, fot. RDC

---

Po uroczystej wieczerzy śpiewano kolędy, później wszyscy wybierali się na Pasterkę. Aby uprzyjemnić i ułatwić drogę do kościoła - palono specjalne ogniska.

Muzeum Ziemi Kurpiowskiej w Wachu, fot. RDC

Łowicz

Na zachodzie Mazowsza, w okolicach Łowicza, noc przed Bożym Narodzeniem zawsze była czasem wróżb i różnych znaków. Świąteczne rytuały polskiej wsi zobowiązywały do odpowiedniego zachowania w tym szczególnym dniu, bo jaka Wigilia - taki cały rok.

Jagoda Lędzior oraz jej łowickie bombki, fot. RDC

---

Pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia od wieków był na polskiej wsi czasem uroczystym. Mówił też bardzo wiele o nadchodzącym roku. Dla mieszkańców Łowicza i okolic, ten dzień miał szczególne znaczenie - obrzędy miały zapewnić pomyślność.

---

Boże Narodzenie dla młodych panien z Łowicza to czas wyjątkowo ważny. To właśnie w tym dniu mogły odprawić świąteczne wróżby, by dowiedzieć się czy zbliża się zamążpójście, czy może grozi im staropanieństwo.

---

Rytuały związane ze świętami na polskiej wsi miały zadbać, aby kolejny rok był dla gospodarstwa pomyślny. W każdym domostwie opłatkiem dzielono się nie tylko z domownikami, ale również z trzodą.

Zespól Ksienzoki, fot. RDC

---

Wigilijny stół dawnych Łowiczan nie różnił się tak bardzo od tego, co podają dzisiejsze gospodynie podczas uroczystej kolacji. Tradycje przetrwały zmiany pokoleń, a śledzik według rodzinnej receptury wciąż smakuje tak samo.

Wycinanki łowickie, fot. RDC

Zobacz też: regionalny kiermasz bożonarodzeniowy