Tereny historycznego zakładu Fabryki Samochodów Osobowych na warszawskim Żeraniu mają zamienić się w osiedle mieszkaniowe i miejsce świadczące rozmaite usługi, m.in. kulturalne i zdrowotne. Znajdują się tam jednak obiekty cenne historyczne, a o ich ratunek apelują miejscy aktywiści.

– FSO to symbol polskiej motoryzacji i warto zadbać przynajmniej o część przemysłowego dziedzictwa, które jeszcze na tym terenie się znajduje. Zależy nam na tym, aby w procesie inwestycyjnym uczestniczył również konserwator zabytków, stąd z dużym zadowoleniem przyjmujemy jego decyzję o tym, aby rozpocząć procedurę wpisu do rejestru tych najcenniejszych obiektów – mówi Krzysztof Michalski z Porozumienia dla Pragi.

Deweloper zapewnia jednak, że najważniejsze elementy zostaną zachowane i będą ogólnodostępne i otwarte dla wszystkich. Aktywistom chodzi o konkretne obiekty.

– Unikalny w skali Warszawy budynek biurowy z liczącą kilkaset metrów elewacją, która jest ozdobiona elementami tłuczonej ceramiki. Pod względem artystycznym to jest coś wyjątkowego. Do tego szereg hal produkcyjnych, także znany z protestów robotniczych symbol Żerania, czyli główna brama prowadząca na teren zakładu – wymienia Michalski.

Co zamiast fabryki FSO?

Na terenie dawnej fabryki FSO ma zostać wybudowane nowe osiedle. Jego powstanie jest już w fazie negocjacji. Ma to być nie tylko osiedle mieszkaniowe, lecz także miejsce kultury i świadczenia rozmaitych usług.

– Takie założenie urbanistyczne na terenie FSO składające się z zabudowy mieszkaniowej, ale na tyle uzupełnionej i nasyconej funkcjami towarzyszącymi, jak szkoły, przedszkola, funkcje kultury i zdrowotne, może stać się samowystarczalnym fragmentem tkanki miejskiej – mówi wicedyrektor stołecznego biura architektury Bartosz Rozbiewski.

Teren został kupiony w 2021 roku przez dewelopera, który obecnie negocjuje z miastem kształt inwestycji.

Jak tłumaczy Rozbiewski, firma chciałaby częściowo realizować inwestycję na podstawie specustawy mieszkaniowej. Taki tryb daje miastu dodatkowe zabezpieczenie.

– Inwestor w takim trybie zobowiązuje się do wykonania niezbędnych inwestycji oświatowych, a także dostarczenia funkcji zieleni ogólnodostępnej. Tym trybem inwestor chce objąć część inwestycji, mniej więcej obszar, który okala tak zwaną Kolonię Śliwice, obszar zabytkowej zabudowy. Nie jest jeszcze przesądzone, w jakim trybie będą realizowane pozostałe fragmenty – dodaje.

Fabryka FSO przy ul. Jagiellońskiej została otwarta w 1948 roku. Ostatni samochód zjechał z taśmy w roku 2011.

Czytaj też: „Zmotoryzował polskie społeczeństwo”. Maluch kończy 50 lat