W Warszawie zainaugurowano obchody 80. rocznicy odbudowy stolicy. Bogaty program wydarzeń rozpocznie kwietniowa konferencja UNESCO. Odbędą się warsztaty i spotkania dotyczące odbudowy miast po zniszczeniach wojennych. 

Wiceprezydent Warszawy Aldona Machnowska-Góra poinformowała, że w maju czeka nas specjalny pokaz w Multimedialnym Parku Fontann.

— Będziemy pokazywać odbudowę miasta w sposób taki związany z widowiskiem w Multimedialnym Parku Fontann — powiedziała Machnowska-Góra.

Jak dodała Machnowska-Góra, kulminacją w drugiej połowie roku będzie premiera opery.

— 19 września w Teatrze Wielkim Operze Narodowej, napisana od początku do końca na zlecenie miasta, Sinfonii Varsovii, Teatru Wielkiego, ale także we współpracy z Festiwalem Warszawska Jesień. To jest opera na podstawie książki o odbudowie Warszawy „Najlepsze miasto świata” Grzegorza Piątka — poinformowała Machnowska-Góra.

Obchody domknie kolejna konferencja UNESCO związana z 45. rocznicą wpisu warszawskiej Starówki na listę światowego dziedzictwa. 

Rok 2025 został w styczniu ogłoszony rokiem odbudowy Warszawy.

80. rocznica odbudowy stolicy

W styczniu 1945 roku Warszawa była niemal zniszczona. Na lewym brzegu Wisły całkowicie zniszczonych zostało 9865 budynków, czyli 57,8 % zabudowy. Zburzone były wszystkie mosty i dworce kolejowe, 95% obiektów kultury. Przemysł i budynki służby zdrowia zostały zniszczone w 90%, sieć tramwajowa w 85%, a obiekty oświatowe w 70 %.

Zniszczona została także miejska zieleń. Jej rekonstrukcja była jednym z priorytetowych projektów Pracowni Zieleń. W 1945 roku było 983,49 ha terenów zielonych, a w 1948 już 2145 ha. Tylko w 1947 roku obsadzono drzewami 90 ulic. Ilość gruzu na terenie Warszawy szacowano na 22 mln m³, jeden z inżynierów obliczył, że można byłoby nim załadować 2 miliony wagonów.

Pomimo katastrofalnego stanu centrum miasta prof. Jan Zachwatowicz przekonywał, że stolicę trzeba odbudować. Krajowa Rada Narodowa przyjęła rezolucję o odbudowie Warszawy, zaś kilka dni później, 14 lutego, ukonstytuowało się Biuro Odbudowy Stolicy. Było to jedno z największych biur architektonicznych. Pracowało w nim blisko 1,5 tysiąca specjalistów: architektów, konserwatorów zabytków, planistów, ale też rzemieślników.

Kolejną ważną kwestią była odbudowa Starego i Nowego Miasta, Traktu Królewskiego i Łazienek. Już w kwietniu 1945 r. prof. Zachwatowicz zarządził pierwsze prace zabezpieczające. Potem opracowano główne zasady rekonstrukcji. Stare Miasto miało zachować średniowieczny układ ulic i placów, zaś fasady kamienic miały wyglądać tak jak w XVII i XVIII w. Przy pracach planistom posłużyły m.in. obrazy Canaletta. Pierwszy etap odbudowy staromiejskiego rynku zakończył się 22 lipca 1953 roku. Natomiast we wrześniu 1980 r. – warszawska Starówka została wpisana na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO jako jedyny na tej liście obiekt rekonstruowany w uznaniu dla determinacji, z jaką Polacy podjęli trud odbudowy zniszczonego miasta.

Czytaj też: Zmiany na Trasie Łazienkowskiej. Jak się jeździ po feriach w Warszawie?