Prezydent w liście napisanym w czerwcu, zwrócił uwagę, że „Nad Niemnem”, „to książka nastrojowa, napisana barwnym językiem, a zarazem donośna i sugestywna w swoim patriotycznym przesłaniu”.

„Spotkajmy się z rodzinami Bohatyrowiczów, Korczyńskich i innymi postaciami, wysłuchajmy ich rozmów o Polsce, ale też tych codziennych pogawędek przy polskim stole” — napisał. „Odkryjmy na nowo atmosferę tego dzieła, bogatą nadniemeńską przyrodę, wspaniałe pejzaże i krajobrazy. Przypomnijmy wreszcie ważne dziedzictwo Powstania Styczniowego, które powraca we wspomnieniach bohaterów i legendzie jako symbol i fundament narodowej pamięci i którego znaczenie jest istotne także dla innych narodów naszego regionu” — podkreślił.

W opublikowanym wideo para prezydencka czyta fragmenty „Nad Niemnem”.

„W głębi, pod ciemną kolumną kilku splecionych z sobą jodeł, słupem padającego od nich cienia okryty, wznosił się niewysoki pagórek, kształt podługowaty i łagodne stoki mający, niby wał, niby kurhan, widocznie kiedyś rękami ludzkimi usypany i jak cała ta polana niską, w nierówne kępy pogarbioną trawą obrosły” — przeczytał prezydent. „Jan w milczeniu pagórek ten Justynie ukazał, ona też, milcząc, skinęła głową; wiedziała, że to zbiorowa mogiła. – Ilu? – z cicha zapytała” — odpowiedziała Pierwsza Dama Agata Kornhauser–Duda. A prezydent zacytował: „Czterdziestu – odpowiedział, głowę znowu odkrył i kroku przyśpieszył”.

Powieść Orzeszkowej

Jak przypomniano, „Nad Niemnem” to najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Powstawała w latach 1886–87, a w formie książki ukazała się w 1888 roku. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do Mickiewiczowskiego Pana Tadeusza. Żadna inna książka pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości. „Nad Niemnem” cieszyło się popularnością i uznaniem kolejnych pokoleń czytelników. W Drugiej Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 roku, ale film zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny nakręcono w połowie lat 80.

„Nad Niemnem” to jeden najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160–lecie obchodzone jest w 2023 roku — przypomniano na stronie Kancelarii Prezydenta.

Czytaj też: „Śpiewaj na fortepianie”, czyli V Festiwal Romantycznych Kompozycji w Łazienkach Królewskich