Krótki opis odcinka

Mówi się, że pracoholizm to „dobrze ubrane uzależnienie” ponieważ osoby uzależnione od pracy nie spotykają się z taką dyskryminacją i stygmatyzacją jak osoby uzależnione od hazardu, seksu czy alkoholu. Wręcz przeciwnie - Polacy pytani w badaniu CBOS w 2012 roku o to, jakie cechy mają osoby uzależnione od pracy, odpowiadali: „ambitni” „pracowici” – tłumaczyli goście audycji TO TEŻ UZALEŻNIA?: Maja Ruszpel i dr Jacek Buczny. O pracoholizmie mówmy dopiero od niecałych 50 lat. Stąd nadal poszukiwania właściwych metod i narzędzi badania tego zjawiska oraz dyskusja na temat kryteriów jego diagnozy. Historycznie pierwszej definicji pracoholizmu użył Wayne Oates w 1971 roku. Kluczowym momentem dla pojawianie się pracoholizmu jest bowiem moment przejścia z gospodarki produkcyjnej na gospodarkę opartą na wiedzy, i związany z tym społeczny nacisk, a wręcz moda na realizację kariery zawodowej. Wiele osób zadaje pytanie: jak sprawdzić to czy problem uzależnienia od pracy może mnie dotyczyć? - Warto przyjrzeć się dynamice tego zjawiska – tłumaczył dr Jacek Buczny. - Badacze reprezentujący różne kraje są zgodni co do tego, że pierwszym objawem jest obsesyjne myślenie o pracy. Przymus pracy. Ucieczka w pracę. Drugie to: kompulsja – czyli nieumiejętność przerwania danej czynności. Niezdolność do zaprzestania pracy, mimo zmęczenia. Mimo tego, że są inne ważne sprawy jak spotkanie rodzinne czy wizyta u lekarza. To jest bardzo podobny mechanizm do mechanizmu uzależnienia od alkoholu-. Wedle różnych badań szacuje się że procent społeczeństw zachodnich dotkniętych tym uzależnieniem waha się od 10 do 30 procent. - Niestety ostatecznie, nie ma dobrych, reprezentatywnych badań. Dopiero opracowanie standardów diagnostycznych i ich stosowanie w praktyce dałoby dobre oszacowanie rozpowszechnienia pracoholizmu. Podstawowym problemem, który mamy to jest brak rozróżnienia między zagrożeniem pracoholizmem a rzeczywistym problemem. Polska metoda diagnozowania uzależnienia od pracy, którą opracowaliśmy wspólnie z dr Kamilą Wojdyło na pewno wspiera proces badania tego zjawiska – i jest to nasz wkład w naukę światową. Badamy bowiem mechanizmy, które w naszym przekonaniu, niejako „napędzają” pracoholizm. Są nimi głównie: niskie poczucie wartości oraz problemy z samooceną. A źródłem uzależnienia jest uzależnianie swojego poczucia wartości jako jednostki od pracy i jej efektów. Pracoholik bowiem dopiero poprzez akceptację innych potwierdza swoją wartość, której nie jest pewny. To zaś w rezultacie napędza obsesję i kompulsję – tłumaczy dr Buczny. Światowa Organizacja Zdrowia nie zaliczyła jeszcze pracoholizmu do klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych. Badacze pracują bowiem nad ustaleniem jednoznacznych kryteriów diagnostycznych. Dr Jacek Buczny Psycholog. Bada uzależnienia behawioralne, m.in. hazard, pracoholizm, zakupoholizm. Analizuje mechanizmy samoregulacji zachowań impulsywnych. W prowadzonych badaniach dąży do ustalenia, w jaki sposób przebiega samokontrola nad zachowaniami kierowanymi przez impulsy, szczególnie w sytuacji wyczerpania zasobów energetycznych i obciążenia systemu poznawczego. Interesują go także zachowania refleksyjne: przewidywanie zdarzeń, wyznaczanie i realizacja celów, podejmowanie decyzji, motywowanie się do działania. Wśród jego zainteresowań naukowych znajduje się również kognitywistyka (cognitive science), interdyscyplinarna dziedzina nauki dotycząca procesów umysłowo-poznawczych. Ponadto zajmuje się metodami analizy danych, koncentruje się zwłaszcza na modelowaniu równań strukturalnych oraz analizie modeli nieliniowych. Jest założycielem Laboratory of Applied Psychology: Cognition, Emotion, and Decision Making (CEDLab), zespołu badawczego realizującego projekty z dziedziny psychologii społecznej, emocji i motywacji. Aktualnie prowadzi badania dotyczące samokontroli i podejmowania decyzji wspólnie z badaczami ze State University of New York at Albany. To też uzależnia? – to tytuł cyklu 20 audycji radiowych poświęconych współczesnym uzależnieniom: pracoholizmowi, seksoholizmowi, patologicznemu hazardowi, uzależnieniu od gier online, Facebooka, jedzenia, ćwiczeń fizycznych etc. realizowanych w 2018 roku. Cykl audycji powstał z inicjatywy Fundacji Inspiratornia jeszcze w 2014 roku. Wcześniej gościł m.in. w Radiu TOK FM. Od dwóch lat zaś na stałe emitowany jest w każdy czwartek o godzinie 21:30 w Polskim Radiu RDC. Przygotowuje go para dziennikarzy – Maja Ruszpel z Fundacji Inspiratornia we współpracy z Robertem Łuchniakiem z RDC. Gośćmi audycji są eksperci specjalizujący się w badaniu oraz terapii osób dotkniętych uzależnieniami behawioralnymi. Wśród nich znajdują się psycholodzy oraz naukowcy polskich i międzynarodowych uczelni – autorzy licznych prac naukowych i badawczych na temat uzależnień czynnościowych m.in.: doktor Jacek Buczny (Uniwersytet SWPS), profesor Jan Chodkiewicz (UŁ), profesor Mateusz Gola (PAN), profesor Monika Guszkowska (AWF), doktor Martyna Kotyśko (UWM), doktor Diana Malinowska (UJ), doktor Magdalena Rowicka (APS), a także praktycy związani z instytucjami pomocowymi, szkołami psychoterapii czy organizacjami pozarządowymi: Anna Kania-Żak (Care Brok), Doktor Justyna Klingemann (IPIN), doktor Bohdan Woronowicz (Fundacja Zależni-Nie-Zależni), Tomasz Górecki i Sulimir Szumielewicz (IPZ) i inni.