Wieczór RDC

Wieczór RDC: Słynne procesy II Rzeczypospolitej cz. II

  • Robert Łuchniak

  • 07.03.2020
  • 17 min 26 s

Krótki opis odcinka

Procesami sądowymi, zarówno obyczajowymi, jak i politycznymi, żyła cała przedwojenna Polska. Na niektóre z nich np. do Warszawskiego Sądu Okręgowego trzeba było mieć bilety i nie wolno było rozmawiać w trakcie sprawy sądowej. Procesy te stanowiły małe spektakle, w których bohaterami byli nie oskarżeni, ale przede wszystkim adwokaci i prokuratorzy. To ich mowy oskarżycielskie lub obrony najczęściej cytowała prasa. Wystąpienia te były płomienne, a ich autorzy popisywali się wielką erudycją. Co ciekawe, w procesach natury bardziej politycznej lub, gdy oskarżano o defraudację, odnosili się zazwyczaj do sytuacji politycznej kraju, na końcu dopiero analizowali konkretne zarzuty wobec oskarżonych. A na ławach oskarżonych zasiadali: dezerterzy (np. byli legioniści, żołnierze wojny polsko-bolszewickiej), przeciwnicy polityczni rządzących (np. słynny proces brzeski), urzędnicy, chcący wykorzystać swoją pozycję do defraudacji publicznych pieniędzy, jak też Ukraińcy, z rąk których zginęli szanowani politycy: Tadeusz Hołówko czy minister spraw wewnętrznych Bronisław Pieracki. We wszystkich mowach procesowych i komentarzach prasowych, było dużo patosu, mówiono o Ojczyźnie, bohaterstwie polskich żołnierzy, o patriotyzmie i dobru publicznym. Przedwojenni Polacy, którzy tak niedawno odzyskali wolność, nie pozwalali, aby ktokolwiek na to wspólne, odzyskane dobro podniósł rękę. Stąd surowe wyroki, często kara śmierci. Helena Kowalik, znana reportażystka, jurorka w wielu konkursach reportażowych, jak zawsze interesującym piórem kreśli obraz przedwojennej Polski, który nie był tak kolorowy i sielankowy, jak często myśli się o II Rzeczypospolitej. Bo, przy ewidentnym rozwoju kraju, szczególnie w latach 30. XX wieku, Polska borykała się z wieloma problemami społecznymi, ekonomicznymi, jak też prawnymi, wynikającymi z różnorodnych systemów prawnych okresu zaborów. Większość tych kłopotów, emocji i waśni politycznych, ogniskowała się jak w soczewce właśnie w procesach sądowych, opisanych przez Autorkę. Na czerwiec bieżącego roku Helena Kowalik przygotowuje kolejną książkę, opowiadającą również o procesach sądowych, ale tym razem tylko obyczajowych. Z Heleną Kowalik o książce "Słynne procesy II Rzeczypospolitej" (wyd. "Muza", 2020) rozmawiał Piotr Łoś.

Opis odcinka

Procesami sądowymi, zarówno obyczajowymi, jak i politycznymi, żyła cała przedwojenna Polska. Na niektóre z nich np. do Warszawskiego Sądu Okręgowego trzeba było mieć bilety i nie wolno było rozmawiać w trakcie sprawy sądowej. Procesy te stanowiły małe spektakle, w których bohaterami byli nie oskarżeni, ale przede wszystkim adwokaci i prokuratorzy. To ich mowy oskarżycielskie lub obrony najczęściej cytowała prasa. Wystąpienia te były płomienne, a ich autorzy popisywali się wielką erudycją. Co ciekawe, w procesach natury bardziej politycznej lub, gdy oskarżano o defraudację, odnosili się zazwyczaj do sytuacji politycznej kraju, na końcu dopiero analizowali konkretne zarzuty wobec oskarżonych. A na ławach oskarżonych zasiadali: dezerterzy (np. byli legioniści, żołnierze wojny polsko-bolszewickiej), przeciwnicy polityczni rządzących (np. słynny proces brzeski), urzędnicy, chcący wykorzystać swoją pozycję do defraudacji publicznych pieniędzy, jak też Ukraińcy, z rąk których zginęli szanowani politycy: Tadeusz Hołówko czy minister spraw wewnętrznych Bronisław Pieracki. We wszystkich mowach procesowych i komentarzach prasowych, było dużo patosu, mówiono o Ojczyźnie, bohaterstwie polskich żołnierzy, o patriotyzmie i dobru publicznym. Przedwojenni Polacy, którzy tak niedawno odzyskali wolność, nie pozwalali, aby ktokolwiek na to wspólne, odzyskane dobro podniósł rękę. Stąd surowe wyroki, często kara śmierci. Helena Kowalik, znana reportażystka, jurorka w wielu konkursach reportażowych, jak zawsze interesującym piórem kreśli obraz przedwojennej Polski, który nie był tak kolorowy i sielankowy, jak często myśli się o II Rzeczypospolitej. Bo, przy ewidentnym rozwoju kraju, szczególnie w latach 30. XX wieku, Polska borykała się z wieloma problemami społecznymi, ekonomicznymi, jak też prawnymi, wynikającymi z różnorodnych systemów prawnych okresu zaborów. Większość tych kłopotów, emocji i waśni politycznych, ogniskowała się jak w soczewce właśnie w procesach sądowych, opisanych przez Autorkę. Na czerwiec bieżącego roku Helena Kowalik przygotowuje kolejną książkę, opowiadającą również o procesach sądowych, ale tym razem tylko obyczajowych. Z Heleną Kowalik o książce "Słynne procesy II Rzeczypospolitej" (wyd. "Muza", 2020) rozmawiał Piotr Łoś.

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Wieczór RDC

Odcinki podcastu (5431)

  • „Ziółka, drzewka, y chróściki” w Muzeum Farmacji

    • 16.11.2024

    • 17 min 24 s

  • XX Międzynarodowy Festiwal Fotografii Przyrodniczej Wizje Natury 2024

    • 16.11.2024

    • 18 min 36 s

  • 44 numer Kwartalnika Literacko-Kulturalnego „LiryDram”

    • 16.11.2024

    • 22 min 57 s

  • Młodzieżowe Słowo Roku 2024 PWN

    • 16.11.2024

    • 18 min 30 s

  • Szpital Kliniczny im. ks. Anny Mazowieckiej z certyfikatem „Szpital bez bólu” | Robert Jarzębski

    • 09.11.2024

    • 13 min 07 s

  • „POkoCHaj Płuca. Unikaj zaostrzeń” | dr hab. n. med. Piotr Boros

    • 09.11.2024

    • 14 min 46 s

  • „SOF- Kobiety w onkologii” | dr Michał Siwik i Paulina Kalman

    • 09.11.2024

    • 16 min 19 s

  • „Namalować katolicyzm od nowa" | Dariusz Karłowicz

    • 09.11.2024

    • 23 min 18 s

  • „Zawołani po imieniu” | Kamila Sachnowska | Wojciech Merkert

    • 02.11.2024

    • 21 min 32 s

  • „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945” | dr Tomasz Łabuszewski

    • 02.11.2024

    • 15 min 45 s

1
2
3
...
542
543
544