Twoje Mazowsze

Chrzęsne | Dwór schronieniem dla AK | Rzeczpospolita Norwidowska

  • Piotr Szymon Łoś

  • 15.03.2025
  • 47 min 26 s

Krótki opis odcinka

1 marca w Pałacu w Chrzęsnem, samodzielnej samorządowej jednostce kultury powiatu wołomińskiego (gm. Tłuszcz) nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy, upamiętniającej pobyt żołnierzy Armii Krajowej w majątku Chrzęsne. W czasie II wojny światowej, w dobrach ziemskich i pałacu Chrzęsne u Wincentyny z Koskowskich Karskiej (1864-1957), schronienie znaleźli trzej oficerowie ZWZ-AK: por. Edward Nowicki „Tyczka” – zastępca szefa łączności Obwodu Radzymin „Rajski Ptak”- „Burak”, ppor. Jan Estkowski „Szczapa” – zastępca komendanta Ośrodka III Tłuszcz oraz pchor. Stanisław Wojciechowski „Mały”- członek pocztu dowódcy II dywizjonu kawalerii 7 pułku ułanów lubelskich. Jak okazało się po latach, wszyscy trzej oficerowie nie tylko działali na obszarze powiatów radzymińskiego i wyszkowskiego, ale byli również spokrewnieni lub spowinowaceni z rodziną właścicielki majątku, byli więc – chcąc się ukryć – zatrudniani na fikcyjnych stanowiskach pracy, aby uniknąć schwytania przez Niemców, poszukujących lokalnych partyzantów polskiego Podziemia. Inicjatorem uhonorowania ww. bohaterów wojennych (E. Nowicki zginął z rąk NKWD) był Marcin Ołdak, historyk (UKSW) badający m.in. okres wojny i okupacji na tym terenie. Inicjatywę wsparło Starostwo Powiatowe w Wołominie, na czele z wicestarostą Katarzyną Pazio, a wśród gości uroczystości znaleźli się m.in. Witold Estkowski (syn Jana), Irena z Małeckich Higersbergowa z synem Piotrem i synową Renatą oraz prof. Michał Stefanowski – potomkowie zarówno oficerów, jak i członków rodziny właścicielki majątku.   Marcin Ołdak, historyk, regionalista - o czasach wojennych i odsłonięciu tablicy upamiętniającej pobyt żołnierzy Armii Krajowej w majątku Chrzęsne.   O okresie wojennym na tym terenie w programie opowiadali: ww. Marcin Ołdak oraz Grażyna i Józef Kapaonowie, emerytowani nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej w Strachówce, krzewiciele również lokalnej tradycji pierwszych lat dzieciństwa Cypriana Norwida na obszarze powiatu wołomińskiego i wyszkowskiego.  

Opis odcinka

1 marca w Pałacu w Chrzęsnem, samodzielnej samorządowej jednostce kultury powiatu wołomińskiego (gm. Tłuszcz) nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy, upamiętniającej pobyt żołnierzy Armii Krajowej w majątku Chrzęsne. W czasie II wojny światowej, w dobrach ziemskich i pałacu Chrzęsne u Wincentyny z Koskowskich Karskiej (1864-1957), schronienie znaleźli trzej oficerowie ZWZ-AK: por. Edward Nowicki „Tyczka” – zastępca szefa łączności Obwodu Radzymin „Rajski Ptak”- „Burak”, ppor. Jan Estkowski „Szczapa” – zastępca komendanta Ośrodka III Tłuszcz oraz pchor. Stanisław Wojciechowski „Mały”- członek pocztu dowódcy II dywizjonu kawalerii 7 pułku ułanów lubelskich. Jak okazało się po latach, wszyscy trzej oficerowie nie tylko działali na obszarze powiatów radzymińskiego i wyszkowskiego, ale byli również spokrewnieni lub spowinowaceni z rodziną właścicielki majątku, byli więc – chcąc się ukryć – zatrudniani na fikcyjnych stanowiskach pracy, aby uniknąć schwytania przez Niemców, poszukujących lokalnych partyzantów polskiego Podziemia. Inicjatorem uhonorowania ww. bohaterów wojennych (E. Nowicki zginął z rąk NKWD) był Marcin Ołdak, historyk (UKSW) badający m.in. okres wojny i okupacji na tym terenie. Inicjatywę wsparło Starostwo Powiatowe w Wołominie, na czele z wicestarostą Katarzyną Pazio, a wśród gości uroczystości znaleźli się m.in. Witold Estkowski (syn Jana), Irena z Małeckich Higersbergowa z synem Piotrem i synową Renatą oraz prof. Michał Stefanowski – potomkowie zarówno oficerów, jak i członków rodziny właścicielki majątku.  

Marcin Ołdak, historyk, regionalista - o czasach wojennych i odsłonięciu tablicy upamiętniającej pobyt żołnierzy Armii Krajowej w majątku Chrzęsne.

 

O okresie wojennym na tym terenie w programie opowiadali: ww. Marcin Ołdak oraz Grażyna i Józef Kapaonowie, emerytowani nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej w Strachówce, krzewiciele również lokalnej tradycji pierwszych lat dzieciństwa Cypriana Norwida na obszarze powiatu wołomińskiego i wyszkowskiego.  

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Twoje Mazowsze

Odcinki podcastu (165)

  • Chrzęsne | Muzeum Ziemi Tłuszczańskiej | Jezus Frasobliwy w polskiej rzeźbie ludowej

    • 15.03.2025

    • 28 min 38 s

  • Teraz odtwarzane

    Chrzęsne | Dwór schronieniem dla AK | Rzeczpospolita Norwidowska

    • 15.03.2025

    • 47 min 26 s

    • Odtwarzam
  • Chrzęsne | animacja kultury w Pałacu; pieśni pasyjne A. Struga

    • 15.03.2025

    • 17 min 19 s

  • Chrzęsne | Chrzęsne makką malarzy; postać Zygmunta Karskiego jr.

    • 15.03.2025

    • 24 min 54 s

  • Chrzęsne | Jak pałac w Chrzęsnem odzyskiwał swój blask

    • 15.03.2025

    • 21 min 48 s

  • Chrzęsne | Tłuszcz współczesny i działalność Biblioteki

    • 15.03.2025

    • 22 min 47 s

  • Góra Kalwaria | pasjonaci Góry Kalwarii i Czerska: Barbara Jabłońska, Wojciech Prus-Wiśniowski

    • 01.03.2025

    • 26 min 18 s

  • Góra Kalwaria | koncerty muzyki klasycznej w Dworku na Brzozowej | wyścig Monte Calvaria

    • 01.03.2025

    • 15 min 13 s

  • Góra Kalwaria | historia Nowej Jerozilimy i regionu Urzecza

    • 01.03.2025

    • 25 min

  • Góra Kalwaria | atrakcje turystyczne i aktywność Ośrodka Kultury

    • 01.03.2025

    • 15 min 45 s

1
2
3
...
15
16
17