Sekrety Mazowsza

100-lecie Sadyby: Cmentarz Czerniakowski

  • Piotr Szymon Łoś

  • 03.11.2023
  • 24 min 36 s

Krótki opis odcinka

„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie. Cmentarz na warszawskim Czerniakowie (którego częścią jest Sadyba) powstał w 1907 roku z fundacji Józefy i Józefa Wardeckich, warszawskich ogrodników, którzy na ten cel przeznaczyli swój grunt, położony na obszarze rodzinnego gospodarstwa ogrodniczego. Jest on niewielki (w stosunku do innych stołecznych nekropolii), a przez to groby są umieszczone bardzo blisko siebie, zaś alejek cmentarnych jest zaledwie kilka. Oprócz grobowca fundatorów (po prawej stronie od bramy, tuż na początku, przy głównej alei), znajduje się na nim kilkanaście pomników nagrobnych z pierwszej ćwierci XX wieku i one przypominają zabytkowe groby, znane z Powązek czy innych historycznych cmentarzy. Ten na Czerniakowie jest jednak cmentarzem młodym, a przez to różniącym się architekturą. Pochowani są tam głównie mieszkańcy Czerniakowa, ale brakuje grobów przedwojennych postaci z Sadyby oficerskiej. Byli to bowiem przeważnie żołnierze - oficerowie, często wyższych rang, jak tez ich rodziny, którzy zazwyczaj mają swoje rodzinne groby na Powązkach lub w innych miejscach rodzinnych w kraju. Są jednak groby ciekawych postaci, wpisanych w historię Czerniakowa z Sadybą, jak np. reżysera Stanisława Barei czy trenera piłkarskiego, Ryszarda Kuleszy. Rodzina Wardeckich była liczna (pojawiają się na Czerniakowie już w XVIII wieku), więc ich niemal całych kwater nagrobnych i pojedynczych mogił jest kilka, może nawet kilkanaście. Cmentarz na Czerniakowie ma też dwa (a może więcej) wątki arystokratyczne. Jest tam pochowany ziemianin Ludwik hr. Plater-Zyberk (1853-1939) i jego córka Elżbieta Mieczysławowa Popowska (1887-1964, córka Teresy z hr. Zamoyskich z Podzamcza), a pierwotnie pochowany był tam w 1971 roku (zanim został ekshumowany na cmentarz wilanowski) Edmund Ferdynand ks. Radziwiłł (1906-1971), syn Janusza i Anny z ks. Lubomirskich, którego pogrzeb był w okresie PRL wydarzeniem z racji obecności na nim Jacqueline Lee Bouvier, wdowy po zamordowanym prezydencie USA, Johnie Kennedym. Prezydentowa USA byłą siostrą Caroline Stanisławowej ks. Radziwiłłowej, czyli szwagierką zmarłego. Tę i inne historie, związane z cmentarzem na warszawskim Czerniakowie w programie opowiadali: o. Terencjan-Kamil Krawiec OFM, bernardyn z parafii św. Bonifacego z Tarsu (kościół św. Antoniego z Padwy) oraz Arkadiusz Żołnierczyk, przewodnik po Warszawie, specjalizujący się m.in. w dziejach stołecznych nekropolii.  

Opis odcinka

„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie.

Cmentarz na warszawskim Czerniakowie (którego częścią jest Sadyba) powstał w 1907 roku z fundacji Józefy i Józefa Wardeckich, warszawskich ogrodników, którzy na ten cel przeznaczyli swój grunt, położony na obszarze rodzinnego gospodarstwa ogrodniczego. Jest on niewielki (w stosunku do innych stołecznych nekropolii), a przez to groby są umieszczone bardzo blisko siebie, zaś alejek cmentarnych jest zaledwie kilka. Oprócz grobowca fundatorów (po prawej stronie od bramy, tuż na początku, przy głównej alei), znajduje się na nim kilkanaście pomników nagrobnych z pierwszej ćwierci XX wieku i one przypominają zabytkowe groby, znane z Powązek czy innych historycznych cmentarzy. Ten na Czerniakowie jest jednak cmentarzem młodym, a przez to różniącym się architekturą. Pochowani są tam głównie mieszkańcy Czerniakowa, ale brakuje grobów przedwojennych postaci z Sadyby oficerskiej. Byli to bowiem przeważnie żołnierze - oficerowie, często wyższych rang, jak tez ich rodziny, którzy zazwyczaj mają swoje rodzinne groby na Powązkach lub w innych miejscach rodzinnych w kraju. Są jednak groby ciekawych postaci, wpisanych w historię Czerniakowa z Sadybą, jak np. reżysera Stanisława Barei czy trenera piłkarskiego, Ryszarda Kuleszy. Rodzina Wardeckich była liczna (pojawiają się na Czerniakowie już w XVIII wieku), więc ich niemal całych kwater nagrobnych i pojedynczych mogił jest kilka, może nawet kilkanaście. Cmentarz na Czerniakowie ma też dwa (a może więcej) wątki arystokratyczne. Jest tam pochowany ziemianin Ludwik hr. Plater-Zyberk (1853-1939) i jego córka Elżbieta Mieczysławowa Popowska (1887-1964, córka Teresy z hr. Zamoyskich z Podzamcza), a pierwotnie pochowany był tam w 1971 roku (zanim został ekshumowany na cmentarz wilanowski) Edmund Ferdynand ks. Radziwiłł (1906-1971), syn Janusza i Anny z ks. Lubomirskich, którego pogrzeb był w okresie PRL wydarzeniem z racji obecności na nim Jacqueline Lee Bouvier, wdowy po zamordowanym prezydencie USA, Johnie Kennedym. Prezydentowa USA byłą siostrą Caroline Stanisławowej ks. Radziwiłłowej, czyli szwagierką zmarłego. Tę i inne historie, związane z cmentarzem na warszawskim Czerniakowie w programie opowiadali: o. Terencjan-Kamil Krawiec OFM, bernardyn z parafii św. Bonifacego z Tarsu (kościół św. Antoniego z Padwy) oraz Arkadiusz Żołnierczyk, przewodnik po Warszawie, specjalizujący się m.in. w dziejach stołecznych nekropolii.  

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Sekrety Mazowsza

Historia, tradycje, wydarzenia kulturalne, rozmowy o sztuce, o ludziach - różnorodna panorama regionu mazowieckiego.

Odcinki podcastu (717)

  • Liga Kobiet Polskich

    • 21.11.2024

    • 21 min 13 s

  • XI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Anna German

    • 20.11.2024

    • 22 min 38 s

  • Dzieje RSP w Morszkowie, cz. 3; spojrzenie socjologiczne

    • 19.11.2024

    • 23 min 25 s

  • Dzieje RSP w Morszkowie, cz. 2

    • 18.11.2024

    • 17 min 41 s

  • Dzieje RSP w Morszkowie, cz. 1

    • 15.11.2024

    • 19 min 49 s

  • W stronę Włoch - IV Festiwal Stawisko - miejsce symbiozy kultur

    • 14.11.2024

    • 17 min 56 s

  • XVIII Przegląd Filmów Etnograficznych

    • 13.11.2024

    • 22 min 32 s

  • Fotografie Macieja Piekarskiego w AAN

    • 12.11.2024

    • 23 min 14 s

  • Pacowie. Lilie w Ogrodzie Historii; wystawa historyczna w Wilnie

    • 05.11.2024

    • 20 min 53 s

  • O Muzeum Sztuki Nowoczesnej jeszcze raz

    • 04.11.2024

    • 21 min 39 s

1
2
3
...
70
71
72