Łosiowisko

Łosiowisko: o Teresie Grodzińskiej, sanitariuszce z 1920 roku

  • Piotr Szymon Łoś

  • 10.05.2020
  • 52 min 17 s

Krótki opis odcinka

Teresa Grodzińska (1899-1920) była piątym, najmłodszym dzieckiem Feliksa (1861-1923) i Bronisławy z Arkuszewskich (1868-1932) Grodzińskich, właścicieli dóbr ziemskich Jaszowice w powiecie radomskim. Wychowała się w duchu patriotycznym i społecznikowskim, w czym prym wiodła jej matka. Po zdaniu matury w słynnej szkole Marii Gajl w Radomiu, uczyła się ogrodnictwa, zamierzając w przyszłości gospodarować na wsi, tak jak jej przodkowie. Na wojnę polsko-bolszewicką 1919/1920 wraz z kuzynkami zgłosiła się na ochotnika do służby sanitarnej w ramach 4 pułku piechoty Legionów. Ratując z poświęceniem wielu żołnierzy, sama dnia 1 września 1920 roku została zamordowana przez bolszewików z armii Budionnego. Odznaczona Krzyżem Virtuti Militari, najwyższej V klasy. Już w okresie międzywojennym jej bohaterska śmierć stała się symbolem walki i męczeństwa wszystkich uczestników wojny polsko-bolszewickiej, ale także kobiet, gdyż w polskim społeczeństwie udział kobiet w wojnie nie cieszył się jeszcze aprobatą. Ponadto, co równie ważne, postawa życiowa Teresy Grodzińskiej była podawana młodzieży jako wzór do naśladowania, a jej osoba była w latach 1920 - 1939 powszechnie znana. W okresie powojennym z powodów politycznych zapomniana, do świadomości społecznej Radomia, okolic Hrubieszowa (gdzie zginęła) i ogólnie, została przywrócona zaledwie kilkanaście lat temu. Starania o dalsze upamiętnianie tej bohaterki wojennej trwają. O przykładach pamięci o Teresie Grodzińskiej, o jej tragicznym losie w kontekście wojny z bolszewikami, w "Łosiowisku" mówili: dr Adam Duszyk, historyk, pracownik Działu Historii Muzeum J. Malczewskiego w Radomiu i członek Radomskiego Towarzystwa Naukowego oraz Przemysław Bednarczyk, historyk, autor filmów historycznych, inicjator przywrócenia należnej czci i pamięci sanitariuszce Teresie Grodzińskiej. [gallery ids="336048,336047"]

Opis odcinka

Teresa Grodzińska (1899-1920) była piątym, najmłodszym dzieckiem Feliksa (1861-1923) i Bronisławy z Arkuszewskich (1868-1932) Grodzińskich, właścicieli dóbr ziemskich Jaszowice w powiecie radomskim. Wychowała się w duchu patriotycznym i społecznikowskim, w czym prym wiodła jej matka. Po zdaniu matury w słynnej szkole Marii Gajl w Radomiu, uczyła się ogrodnictwa, zamierzając w przyszłości gospodarować na wsi, tak jak jej przodkowie. Na wojnę polsko-bolszewicką 1919/1920 wraz z kuzynkami zgłosiła się na ochotnika do służby sanitarnej w ramach 4 pułku piechoty Legionów. Ratując z poświęceniem wielu żołnierzy, sama dnia 1 września 1920 roku została zamordowana przez bolszewików z armii Budionnego. Odznaczona Krzyżem Virtuti Militari, najwyższej V klasy. Już w okresie międzywojennym jej bohaterska śmierć stała się symbolem walki i męczeństwa wszystkich uczestników wojny polsko-bolszewickiej, ale także kobiet, gdyż w polskim społeczeństwie udział kobiet w wojnie nie cieszył się jeszcze aprobatą. Ponadto, co równie ważne, postawa życiowa Teresy Grodzińskiej była podawana młodzieży jako wzór do naśladowania, a jej osoba była w latach 1920 - 1939 powszechnie znana. W okresie powojennym z powodów politycznych zapomniana, do świadomości społecznej Radomia, okolic Hrubieszowa (gdzie zginęła) i ogólnie, została przywrócona zaledwie kilkanaście lat temu. Starania o dalsze upamiętnianie tej bohaterki wojennej trwają. O przykładach pamięci o Teresie Grodzińskiej, o jej tragicznym losie w kontekście wojny z bolszewikami, w "Łosiowisku" mówili: dr Adam Duszyk, historyk, pracownik Działu Historii Muzeum J. Malczewskiego w Radomiu i członek Radomskiego Towarzystwa Naukowego oraz Przemysław Bednarczyk, historyk, autor filmów historycznych, inicjator przywrócenia należnej czci i pamięci sanitariuszce Teresie Grodzińskiej. [gallery ids="336048,336047"]

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Łosiowisko

Historia, tradycje, zabytki, ciekawi ludzie. Dwory, pałace, wiejskie chaty, dworce kolejowe. Przyroda: rzeki, lasy, zwierzęta. Kultura, zróżnicowanie wyznaniowe i kulturowe, mniejszości narodowe. Literatura i opowieści ludzi wsi. A wszystko jak u Reja: między panem, wójtem i plebanem. Mazowsze, Podlasie, Kurpie, ziemia radomska. Regionalizm na tle kultury oraz historii kraju i narodu. 

Odcinki podcastu (608)

  • Życie Siedlczan i twórczość artystyczna w okresie PRL

    • 22.09.2024

    • 52 min 01 s

  • Pensjonaty i ludzie - wspomnienia z Konstancina Jeziorny

    • 08.09.2024

    • 48 min 49 s

  • Wokół pieśni kurpiowskiej - spotkanie z Olgą Stopińską

    • 01.09.2024

    • 46 min 32 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 4 (z historii Sannik)

    • 25.08.2024

    • 51 min 56 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 3

    • 25.08.2024

    • 44 min 35 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 2

    • 25.08.2024

    • 38 min 22 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie cz. 1

    • 25.08.2024

    • 51 min 24 s

  • Od Racławic (1794) do Radzymina (1920), wystawa malarstwa batalistycznego

    • 28.07.2024

    • 43 min 53 s

  • Tzw. szopy W. C. Toebbensa w Getcie warszawskim i obozie pracy w Poniatowej

    • 21.07.2024

    • 47 min 47 s

  • Nieobecni - wystawa o historii Żydów ostrołęckich

    • 07.07.2024

    • 48 min 45 s

1
2
3
...
59
60
61