Łosiowisko

Łosiowisko: Ścięcie Śmierci w Jedlińsku

  • Piotr Szymon Łoś

  • 27.02.2022
  • 48 min 38 s

Krótki opis odcinka

Niewykluczone, że tradycja tego obrzędu sięga czasów arian polskich, którzy mieszkali i działali (rzemiosło, szkolnictwo) w Jedlińsku w latach 1560-1630. Z pewnością jednak ks. Jan Kloczkowski (1812-1884) jako 27-letni młody duchowny, dzięki prawu prezencji, został przez Ignacego Trzcińskiego, właściciela Jedlanki, wskazany na proboszcza w Jedlińsku. Żyjąc i pracując w Jedlińsku na parafii przez 45 lat, rozwinął swoją szeroką działalność duszpasterską, poetycką, publicystyczną, historyczną i etnograficzną. On to właśnie, zastany zwyczaj Kusaków, obchodzony w formie obrzędu Ścięcia Śmierci, dokładnie zapisał. Dzięki temu uratował wartość niematerialnego dziedzictwa Jedlińska, które jako doroczny obyczaj, kończący Biały Karnawał, kwitnie do dziś. Ścięcie Śmierci odbywa się co roku, w ostatni dzień karnawału, czyli we wtorek. Liczne tego dnia zabawy, hulanki i psoty muszą się zakończyć do północy, bowiem następna doba to już Środa Popielcowa i rozpoczęcie Wielkiego Postu. W obrzędzie, stanowiącym żywy obraz, występują tylko mężczyźni, ale w organizację tego święta zaangażowana jest niemal cała społeczność lokalna. Tak jak w przypadku np. iłżeckiego barabanienia na Wielkanoc, odtwórcy poszczególnych ról są już kolejnymi pokoleniami – bywa, że w danej rodzinie od trzech generacji ktoś jest uczestnikiem tego teatru obrzędowego. Tegoroczne Ścięcie Śmierci w Jedlińsku, odbędzie się jak zazwyczaj we wtorek, czyli 1 marca. Organizatorem spektaklu i festynu dla publiczności jest Gminne Centrum Kultury i Kultury Fizycznej w Jedlińsku, a wśród patronów medialnych – Radio dla Ciebie. O dorocznej tradycji i obrzędzie „Ścięcia Śmierci” w Jedlińsku, jego genezie, historii, przebiegu oraz o postaciach w nim występujących, w programie mówili: - Agnieszka Gryzek, dyrektor Gminnego Centrum Kultury i Kultury Fizycznej w Jedlińsku - Anna Malinowska, kierownik Działu Kulturalnego GCKiKF w Jedlińsku - ks. prałat dr Henryk Ćwiek, emerytowany proboszcz parafii św. ap. Piotra i Andrzeja w Jedlińsku - Anna Ziembicka, pracownik GCKiKF w Jedlińsku - Witold Makulski, odtwórca roli Kata - Jacek Marszałek, odtwórca roli Ławnika W audycji wykorzystano fragmenty dźwiękowe filmów ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie oraz Gminnego Centrum Kultury i Kultury Fizycznej w Jedlińsku. [gallery ids="447220,447221,447222,447223,447224,447225,447226,447227,447228,447229,447230,447231,447232,447233,447234,447235,447236,447237,447238,447217,447218,447219"]

Opis odcinka

Niewykluczone, że tradycja tego obrzędu sięga czasów arian polskich, którzy mieszkali i działali (rzemiosło, szkolnictwo) w Jedlińsku w latach 1560-1630. Z pewnością jednak ks. Jan Kloczkowski (1812-1884) jako 27-letni młody duchowny, dzięki prawu prezencji, został przez Ignacego Trzcińskiego, właściciela Jedlanki, wskazany na proboszcza w Jedlińsku. Żyjąc i pracując w Jedlińsku na parafii przez 45 lat, rozwinął swoją szeroką działalność duszpasterską, poetycką, publicystyczną, historyczną i etnograficzną. On to właśnie, zastany zwyczaj Kusaków, obchodzony w formie obrzędu Ścięcia Śmierci, dokładnie zapisał. Dzięki temu uratował wartość niematerialnego dziedzictwa Jedlińska, które jako doroczny obyczaj, kończący Biały Karnawał, kwitnie do dziś. Ścięcie Śmierci odbywa się co roku, w ostatni dzień karnawału, czyli we wtorek. Liczne tego dnia zabawy, hulanki i psoty muszą się zakończyć do północy, bowiem następna doba to już Środa Popielcowa i rozpoczęcie Wielkiego Postu. W obrzędzie, stanowiącym żywy obraz, występują tylko mężczyźni, ale w organizację tego święta zaangażowana jest niemal cała społeczność lokalna. Tak jak w przypadku np. iłżeckiego barabanienia na Wielkanoc, odtwórcy poszczególnych ról są już kolejnymi pokoleniami – bywa, że w danej rodzinie od trzech generacji ktoś jest uczestnikiem tego teatru obrzędowego. Tegoroczne Ścięcie Śmierci w Jedlińsku, odbędzie się jak zazwyczaj we wtorek, czyli 1 marca. Organizatorem spektaklu i festynu dla publiczności jest Gminne Centrum Kultury i Kultury Fizycznej w Jedlińsku, a wśród patronów medialnych – Radio dla Ciebie. O dorocznej tradycji i obrzędzie „Ścięcia Śmierci” w Jedlińsku, jego genezie, historii, przebiegu oraz o postaciach w nim występujących, w programie mówili: - Agnieszka Gryzek, dyrektor Gminnego Centrum Kultury i Kultury Fizycznej w Jedlińsku - Anna Malinowska, kierownik Działu Kulturalnego GCKiKF w Jedlińsku - ks. prałat dr Henryk Ćwiek, emerytowany proboszcz parafii św. ap. Piotra i Andrzeja w Jedlińsku - Anna Ziembicka, pracownik GCKiKF w Jedlińsku - Witold Makulski, odtwórca roli Kata - Jacek Marszałek, odtwórca roli Ławnika W audycji wykorzystano fragmenty dźwiękowe filmów ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie oraz Gminnego Centrum Kultury i Kultury Fizycznej w Jedlińsku. [gallery ids="447220,447221,447222,447223,447224,447225,447226,447227,447228,447229,447230,447231,447232,447233,447234,447235,447236,447237,447238,447217,447218,447219"]

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Łosiowisko

Historia, tradycje, zabytki, ciekawi ludzie. Dwory, pałace, wiejskie chaty, dworce kolejowe. Przyroda: rzeki, lasy, zwierzęta. Kultura, zróżnicowanie wyznaniowe i kulturowe, mniejszości narodowe. Literatura i opowieści ludzi wsi. A wszystko jak u Reja: między panem, wójtem i plebanem. Mazowsze, Podlasie, Kurpie, ziemia radomska. Regionalizm na tle kultury oraz historii kraju i narodu. 

Odcinki podcastu (608)

  • Życie Siedlczan i twórczość artystyczna w okresie PRL

    • 22.09.2024

    • 52 min 01 s

  • Pensjonaty i ludzie - wspomnienia z Konstancina Jeziorny

    • 08.09.2024

    • 48 min 49 s

  • Wokół pieśni kurpiowskiej - spotkanie z Olgą Stopińską

    • 01.09.2024

    • 46 min 32 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 4 (z historii Sannik)

    • 25.08.2024

    • 51 min 56 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 3

    • 25.08.2024

    • 44 min 35 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 2

    • 25.08.2024

    • 38 min 22 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie cz. 1

    • 25.08.2024

    • 51 min 24 s

  • Od Racławic (1794) do Radzymina (1920), wystawa malarstwa batalistycznego

    • 28.07.2024

    • 43 min 53 s

  • Tzw. szopy W. C. Toebbensa w Getcie warszawskim i obozie pracy w Poniatowej

    • 21.07.2024

    • 47 min 47 s

  • Nieobecni - wystawa o historii Żydów ostrołęckich

    • 07.07.2024

    • 48 min 45 s

1
2
3
...
59
60
61