Zgodnie z przepisami, o ważności wyborów do Sejmu i Senatu rozstrzyga cały skład Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, na podstawie sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów, stanowiska Prokuratora Generalnego i opinii trójkowych składów, co do poszczególnych protestów. Uchwałę w tej sprawie SN ma obowiązek wydać nie później niż w 90. dniu po dniu wyborów, na posiedzeniu jawnym z udziałem Prokuratora Generalnego i przewodniczącego PKW.

Jak poinformowano podczas czwartkowego posiedzenia SN w związku z zeszłorocznymi wyborami parlamentarnymi zarejestrowano łącznie 1177 protestów wyborczych: 14 z nich były zasadne, ale bez wpływu na wynik wyborów - chodziło na przykład o brak odnotowania wyborców głosujących na podstawie zaświadczenia w protokole głosowania, odmowę wydania karty z powodu niezweryfikowania faktu dopisania wyborcy do spisu oraz wynoszenie kart do głosowania przez członków komisji do innych pomieszczeń przy ich liczeniu.

„Celowe wyjaśnienie kwestii ustrojowej”

Z kolei 11 protestów uznano za bezzasadne, a w dwóch sprawach postępowanie wywołane protestem wyborczym umorzono. Pozostałe protesty pozostawiono bez dalszego biegu z uwagi na niespełnienie wymogów formalnych.

— Po analizie sprawozdania PKW oraz wydanych opinii, w szczególności stwierdzonych w nich uchybień, SN uznał, że żadne z tych uchybień, jak również wszystkie one łącznie, nie dają podstaw do kwestionowania wyborów — powiedziała w uzasadnieniu uchwały prezes Izby Kontroli Nadzwyczajnej sędzia Joanna Lemańska.

Jak jednak dodała, „Sąd Najwyższy uznał za celowe wyjaśnienie kwestii ustrojowej”.

— Sąd Najwyższy stwierdza, że umocowanie konstytucyjne, ustrój, zasady wyboru Sejmu i Senatu oraz innych konstytucyjnych organów RP, a także stosunki ustrojowe łączące posłów i senatorów z RP, nie są i nie mogą być regulowane prawem UE — powiedziała prezes Lemańska.

Niedopuszczalne pytania?

TSUE 21 grudnia ub.r. uznał w sprawie pytań skierowanych do niego przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej SN, że są one niedopuszczalne. TSUE orzekł wówczas, że pytania zadane przez tę izbę "nie pochodzą od organu mającego status niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy, jak wymaga tego prawo Unii".

— W świetle Traktatu o UE nie ulega wątpliwości, że podstawowe struktury konstytucyjne państw członkowskich UE znajdują się poza zakresem regulacji UE. Umocowanie konstytucyjne i ustawowe Izby Kontroli Nadzwyczajnej do prowadzenia abstrakcyjnego postępowania w przedmiocie ważności wyborów do Sejmu i Senatu nie jest objęte zakresem prawa Unii oraz jego wykładni dokonywanej przez TSUE — podkreśliła prezes Lemańska.

Zdanie odrębne do uzasadnienia uchwały zgłosił sędzia Paweł Czubik. Dotyczyło ono kwestii wydawania zaświadczeń o prawie do głosowania poza miejscem zamieszkania. Wskazał, że jego zdaniem w kontekście uchwały powinny być zasugerowane pewne wnioski odnoszące się do modyfikacji prawa w tym zakresie na przyszłość.

Na kwestię tę zwracał podczas posiedzenia w SN zastępca Prokuratora Generalnego prok. Robert Hernand.

— Należy się zastanowić, czy aby na pewno ten kształt zaświadczeń oddaje istotę reprezentatywności procesu wyborczego. (...) Nie ma żadnego systemu, który nie pozwalałby głosować kilkukrotnie na zaświadczenie — ocenił Hernand.

Odebrane zaświadczenia i nieoddane głosy

Jak poinformował zaś przewodniczący PKW Sylwester Marciniak w ostatnich wyborach wydanych zostało 450 tys. 551 zaświadczeń dotyczących głosowania poza miejscem zamieszkania, a na podstawie tych zaświadczeń wydano 427 tys. 984 kart do głosowania.

— Czyli około 25 tys. osób odebrało zaświadczenie, ale i tek nie oddało głosu — powiedział Marciniak i ocenił, że problem byłby gdyby liczba głosów oddanych po przedstawieniu zaświadczenia przewyższała liczbę wydanych zaświadczeń.

Prezes Lemańska nie wykluczyła, że do I prezes SN trafią odpowiednie uwagi dotyczące tych przepisów, które staną się podstawą przyszłych postulatów przedkładanych przez I prezes SN.

Według oficjalnych wyników wyborów podanych przez Państwową Komisję Wyborczą w wyborach do Sejmu PiS uzyskało 35,38 proc. głosów, KO - 30,70 proc., Trzecia Droga - 14,40 proc., Nowa Lewica - 8,61 proc., Konfederacja - 7,16 proc. PiS w wyborach do Sejmu zdobyło 194 mandaty, KO - 157; Trzecia Droga - 65; Nowa Lewica - 26; Konfederacja - 18. Frekwencja w wyborach do Sejmu wyniosła 74,38 proc., zaś w wyborach do Senatu 74,31 proc. 

Czytaj też: Prezydent: Wszczynam postępowanie o ułaskawienie ws. Kamińskiego i Wąsika