W 2025 roku do samorządów trafi o 25 mld zł więcej niż przed zmianami w dochodach JST - zapowiedział we wtorek premier Donald Tusk.

"Do samorządów terytorialnych, dzięki zmianie trafi więcej o 25 mld zł. Szacunek ostrożny mówi, że w ciągu najbliższych 10 lat samorządy otrzymają więcej środków o 345 mld zł. Do tego oczywiście dochodzą też środki europejskie" - powiedział premier na konferencji prasowej po posiedzeniu rządu.

"Pozytywny przełom"

W ocenie premiera to "pozytywny przełom". "Przychody samorządu nie będą zależne do kaprysów rządzących centralnie" - dodał szef rządu.

Premier zapewnił, że kiedy rząd będzie planował obniżenie podatków, nie wpłynie to na finanse samorządów, ponieważ będą one naliczane od tzw. bazy podatkowej, a nie od podatków.

"Ten dzień przejdzie do historii polskiej samorządności i to w bardzo pozytywny sposób" - ocenił Donald Tusk.

„W ciągu ostatnich lat finanse samorządów zostały zdewastowane, +Polski Ład+ kosztował samorządy dziesiątki miliardów złotych. W tym roku samorządy otrzymają dodatkowe 10 mld zł, ale wiemy, że samorządy potrzebują zmiany strukturalnej i dlatego od początku roku pracowaliśmy nad dużą reformą finansowania samorządów” – powiedział we wtorek na konferencji prasowej minister finansów Andrzej Domański.

„Przygotowaliśmy zmiany, na bazie których zyska każda jedna jednostka samorządu terytorialnego” – powiedział minister finansów. Dodał, że w roku 2026 wpływy samorządów będą o 29 mld zł większe niż gdyby nie było zmian w podatkach.

Podkreślił, że przy pracach nad zmianami brane było pod uwagę zróżnicowaniem samorządów. Dodał, że projektowanych zmianach brano pod uwagę również „element solidarnościowy”.

„Niezwykle istotne było, aby pamiętać o samorządach, na terenie których są parki narodowe czy krajobrazowe czy też obszary +Natura 2000+. Samorządy te ponoszą koszty, jako że na takich terenach nie może się rozwijać przemysł. Dlatego w przyjętym rozwiązaniu zapewniliśmy stosowne wyrównanie dla samorządów, które mają na swoim terenie takie obszary” – powiedział Domański.

Więcej inwestycji i wzrost gospodarczy

Stwierdził, że w pracach nad projektem brali udział „samorządowcy ze wszystkich stowarzyszeń” i że projekt uzyskał pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu.

„Nowe rozwiązanie nie tylko pozwoli lepiej planować wydatki, ale również efektywniej inwestować środki w związku z realizacją KPO. Jestem przekonany, że dzięki tej reformie uda się zwiększyć inwestycje, a tym samym również wzrost gospodarczy w najbliższych latach” – powiedział Andrzej Domański.

W projekcie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zaproponowano odejście od obecnej zasady, według której dochód samorządów z tytułu PIT i CIT naliczany jest od podatku należnego danej JST. Od przyszłego roku dochody samorządów z PIT i CIT liczone będą jako procent od dochodów podatników danego podatku z terenu danej JST.

Każda z kategorii samorządu terytorialnego – czyli gminy, miasta, województwa oraz miasta na prawach powiatu - będzie miała określony procentowy udział w dochodach podatników PIT i CIT. Poza tym samorządy będą partycypować w podatku pobieranym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Projektowana ustawa ma wprowadzić - zamiast obecnych części subwencji ogólnej - pojęcie potrzeb finansowych JST, które to potrzeby będą podlegać finansowaniu zwiększonymi dochodami z tytułu PIT i CIT i w mniejszym stopniu subwencją ogólną. W projekcie proponuje się uwzględnianie następujących potrzeb finansowych: wyrównawczych (chodzi o wyrównywanie różnic w dochodach oraz uwzględnienie potrzeb wydatkowych samorządów), oświatowych - obejmujących także edukację przedszkolną, potrzeb rozwojowych dotyczących inwestycji oraz potrzeb ekologicznych i uzupełniających.

Czytaj też: NIK rozpoczęła w Prokuraturze Krajowej kontrolę ws. oprogramowania Hermes