"Rada UE właśnie przyjęła rewizję KPO. Teraz czas intensywnych inwestycji! We wrześniu składamy dwa wnioski o płatność. A pod koniec roku kolejny - jeszcze większy niż poprzedni - przelew dla Polski" - napisała we wtorek na platformie X minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Na co pójdą pieniądze z KPO?

Jak przypomniało MFiPR, rewizja KPO objęła 18 reform, 12 z części grantowej i 6 z części pożyczkowej oraz 39 inwestycji.

600 mln euro uwolnionych z części grantowej ma trafić na bezpieczeństwo żywnościowe i rolnictwo 4.0 – w tym m.in. na dodatkowe 86 centrów dystrybucyjno-magazynowych i rynków hurtowych, na dodatkowo wsparcie 30 MŚP z sektora rolno-spożywczego, do ponad 30 tys. rolników i rybaków modernizujących infrastrukturę i wyposażeniem na wsparcie technologii w zakresie rolnictwa 4.0, a także 50 projektów w obszarze edukacji o rolnictwie 4.0.

140 mln euro ma zostać przeznaczone na termomodernizację budynków wielorodzinnych. Prawie 374 mln euro ma trafić na dopłaty do zakupu, leasingu oraz wynajmu aut elektrycznych. 150 mln euro trafi na modernizację infrastruktury szpitali powiatowych, 40 mln euro na zakup nowych komputerów przenośnych dla nauczycieli klas I-III, a 127 mln euro na nowe systemy informatyczne. To m.in. rozbudowa publicznego systemu informatycznego EZD oraz dodanie e-usług w ramach Urzędu Skarbowego 2.0 i wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur.

Zmiany dotyczą m.in.: zamiany podatku od pojazdów spalinowych na system dopłat do zakupu, wynajmu i leasingu samochodów elektrycznych przez osoby fizyczne; modernizacji infrastruktury podmiotów medycznych; zwiększenia wsparcia dla rolników i rybaków przy modernizacji infrastruktury i wyposażenia, oraz wspierania technologii w zakresie tzw. rolnictwa 4.0.

Uwolnione środki z części grantowej zostaną przeznaczone na bezpieczeństwo żywnościowe i rolnictwo, w tym m.in. na dodatkowe 86 centrów dystrybucyjno-magazynowych i rynków hurtowych, termomodernizację budynków wielorodzinnych, dopłaty do zakupu, leasingu i wynajmu aut elektrycznych; modernizację infrastruktury szpitali powiatowych; nowe systemy informatyczne, takie jak rozbudowa publicznego systemu informatycznego EZD oraz dodanie e-usług w ramach Urzędu Skarbowego 2.0 i wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur. Fundusz Elektromobilności z budżetem w wysokości ok. 1,1 mld euro czyli ok. 4,7 mld zł będzie realizowany w ramach części pożyczkowej KPO poprzez wejścia kapitałowe.

Po rewizji Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności składa się z 57 inwestycji i 54 reform. Polska otrzyma z KPO 59,8 mld euro, w tym 25,27 mld euro w postaci dotacji i 34,54 mld euro w formie preferencyjnych pożyczek. Zgodnie z celami UE prawie 45 proc. budżetu KPO jest przeznaczona na cele klimatyczne, a ponad 21 proc. na transformację cyfrową.

Co to jest KPO?

KPO to program, który ma wzmocnić polską gospodarkę; jak napisano na rządowej stronie dot. KPO, środki z programu mają pomóc Polsce szybciej osiągnąć wyznaczone wcześniej cele, zrealizować nowe inwestycje, przyśpieszyć wzrost gospodarczy i zwiększyć zatrudnienie. Fundusze zostaną zainwestowane m.in. w rozwój gospodarki, innowacje, środowisko, cyfryzację, edukację i zdrowie. W ramach programu Polska otrzymuje pieniądze w postaci bezzwrotnych dotacji (część dotacyjna) oraz preferencyjnych pożyczek (część pożyczkowa).

1 lipca br. Komisja Europejska zaakceptowała zmiany w Krajowym Planie Odbudowy (KPO), które rząd Polski wysłał do Brukseli 30 kwietnia. Jak podkreślała w mediach minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz była to największa w historii zmiana KPO dokonana przez którykolwiek kraj członkowski, a negocjacje i decyzje z KE zostały przeprowadzone "w rekordowym tempie", tj. w ciągu dwóch miesięcy.

Cały budżet KPO zostanie Polsce wypłacony po złożeniu łącznie dziewięciu wniosków o płatność. Pierwszy wniosek (na kwotę 6,3 mld euro) Polska złożyła 15 grudnia 2023 r. Dwa kolejne wnioski mają opiewać na 6,31 i 5,182 mld euro. Jak napisała we wtorek na platformie X minister Pełczyńska-Nałęcz, dwa najbliższe wnioski zostaną złożone we wrześniu.

Pod koniec kwietnia br. KPRM informowała, że rewizja KPO była konieczna ze względu na opóźnienia i zaległości pozostawione przez poprzedni rząd. Jak przekazano z kolei w opublikowanym również w kwietniu br. dokumencie "Addendum do Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)" realizacja wcześniejszej wersji KPO "napotkała na poważne trudności".

"Wojna w Ukrainie spowolniła ożywienie gospodarcze i wymusiła głębokie przeorientowanie priorytetów polityki społeczno-gospodarczej, tj. skupienie się na kwestiach elementarnych, takich jak: wsparcie zaatakowanego przez Rosję sąsiada, przyjęcie masowej fali uchodźców wojennych, zapewnienie ich integracji oraz zaadaptowania w nowych warunkach, zagwarantowanie dostaw surowców strategicznych, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego czy modernizacja i wzmocnienie sił zbrojnych" - napisano w dokumencie. Dodano, że kwestie te spowodowały m.in. odsunięcie w czasie realizacji niektórych, wcześniej zaplanowanych reform i inwestycji.

Zwrócono również uwagę, że zapewnienie "stabilnych i perspektywicznych ram dalszego rozwoju polskiej gospodarki wymaga przeprowadzenia wielodziedzinowej transformacji, obejmującej w szczególności zieloną transformację gospodarki". Wyjaśniono też, że ze względu m.in. na bieżącą sytuację, "skala wyzwań, jak też obciążenia finansowe dla budżetu państwa i samorządów, pozostają ogromne i wymagają rozłożenia w czasie".

W addendum do KPO informowano również, że głównym celem zawartych w wysłanej KE w kwietniu propozycji rewizji KPO zmian jest zapewnienie możliwości "dalszej, efektywnej realizacji celów KPO poprzez dostosowanie zobowiązań w zakresie realizacji wskaźników i kamieni milowych do realnych możliwości wdrożeniowych w związku z pojawiającymi się nowymi wyzwaniami społeczno-gospodarczymi i zagrożeniami".

Czytaj też: Politycy w RDC o zatrzymaniu Marcina Romanowskiego: Nikt nie stoi ponad prawem