- Dzisiaj do łańcucha polsko-węgierskiej przyjaźni dokładamy kolejne ogniwo - pomnik upamiętniający węgierskich żołnierzy, którzy wbrew politycznym sojuszom udzielili pomocy Polsce walczącej i żołnierzom Armii Krajowej - powiedział podczas uroczystości prezes IPN Jarosław Szarek. Podkreślił, że Węgrzy, którzy pomagali Polakom latem 1944 r., poszli śladem wielkiego przyjaciela Polaków - premiera Węgier Pala Telekiego, który w 1920 r. pomagał walczącej z bolszewikami Polsce.

- A w 1939 roku powiedział Hitlerowi, że wbrew sojuszom prędzej wysadzi tory kolejowe, niż weźmie udział w agresji na Polskę, i że węgierski honor nie pozwala podjąć żadnej agresji wobec Polski - dodał Szarek i przypomniał o węgierskiej 1 Dywizji Honwedów, która pomagając powstańcom, potwierdziła wielowiekową przyjaźń obu narodów. - Odsłaniając ten pomnik, chcemy powiedzieć, że pamiętamy - podkreślił prezes IPN.



Węgierski wiceminister obrony narodowej Tamas Vargha zwrócił uwagę, że pomoc węgierskich żołnierzy dla powstańców warszawskich nie była wolna od ryzyka. - Niemieckie patrole bezwzględnie rozprawiały się z honwedami - węgierskimi żołnierzami, którzy bratali się z Polakami - mówił Vargha. Przypomniał też, że Węgrzy pomagając powstańcom przekazywali im m.in. materiały opatrunkowe, lekarstwa, żywność, a także amunicję i materiały wybuchowe.

"Pamięci Węgierskich Honwedów"

Nowy monument można obejrzeć przy ul. Matejki w Warszawie. Znajduje się w pobliżu gmachu Sejmu i ambasady Kanady w Polsce. "Pamięci Węgierskich Honwedów, którzy podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku przekazywali broń i amunicję żołnierzom Armii Krajowej, pielęgnowali rannych, pomagali polskim braciom. Z dumą wspominamy tych węgierskich bohaterów, którzy poświęcili swoje życie walcząc po stronie polskich powstańców" - głosi umieszczony na nim napis.

Podczas uroczystości, którą wspólnie zorganizowały Instytut Pamięci Narodowej i Węgierski Instytut Kultury w Warszawie, odczytano również listy do uczestników uroczystości od marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego, premier Beaty Szydło i ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza. W trakcie ceremonii odegrano hymny państwowe Polski i Węgier oraz złożono wieńce. Asystę honorową zapewnili żołnierze Wojska Polskiego z Garnizonu Warszawa.