Wystartował współKongres Kultury. Wydarzenie to odbywa się w Teatrze Dramatycznym. Na miejscu jest także Polskie Radio RDC ze swoim mobilnym studiem. W związku z tym zapraszamy Państwa przez trzy dni na specjalne rozmowy.

Nasze specjalne audycje otworzyła rozmowa z Zofią Król - dyrektor programową, krytykiem i historykiem literatury. Jak mówiła, „to ma być kongres o ludziach kultury. O tym, jak sprawić, żeby im pracowało się lepiej, a odbiorcom oglądało, słuchało i czytało”.

– Nie rozmawiamy tylko o aspektach ekonomicznych kultury, nie rozmawiamy tylko o samych artystach, ale rozmawiamy o sprawach bardzo twardych, czyli zarobki, emerytury, rzeczy, które najbardziej teraz wszystkich przejmują. Nadszedł czas, żeby zrobić z tym porządek. Ludzie kultury są wśród najgorzej zarabiających w kraju – tłumaczyła na antenie Król.

Jak dodała ekspertka, przez ostatnie 8 lat w stowarzyszeniach organizacji kultury powstało wiele rozwiązań, które już dziś można wdrożyć w życie.

– To, co jest bardzo ważne teraz, to skorzystać z tych rozwiązań. Przez osiem lat mądrzy ludzie w rozmaitych stowarzyszeniach siedzieli i myśleli nad tym, jak zrobić coś lepiej. Te dokumenty są, wyniki tych rozmów są i można z nich skorzystać. To jest bardzo ważne. I wydaje mi się, że kongres ma taką siłę spotkania, siłę wymiany tego, co wypracowaliśmy do tej pory – mówiła.

O 17:20 naszym gościem była ministra kultury Hanna Wróblewska. Po 18:00 - debata na temat polityki kulturalnej.

CZWARTEK

W rytmie kultury (12:30–14:00)

• Zofia Król – redaktorka naczelna internetowego magazynu o kulturze „Dwutygodnik”, krytyczka literacka, literaturoznawczyni
• Dominika Kawalerowicz – menadżerka kultury, dyrektorka Wrocławskiego Instytutu Kultury
• Maciej Frąckowiak – socjolog, doktor nauk społecznych. Autor tekstów, książek naukowych i popularyzatorskich

Popołudnie RDC (15:00–18:00)

• Agata Diduszko-Zyglewska – kulturoznawczyni, publicystka, lewicowa polityczka, radna Warszawy
• Joanna Leśnierowska – kuratorka choreografii, dramaturżka wizualna i choreografka
• Hanna Wróblewska – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Debata RDC (18:00–19:00)

• Iwona Kurz – współinicjatorka i członkini Zespołu Programowego współKongresu Kultury, krytyczka i historyczka kultury
• Marek Krajewski – socjolog, profesor zwyczajny, zatrudniony na Wydziale Socjologii UAM w Poznaniu
• Joanna Mytkowska – kuratorka i historyczka sztuki, od 2007 roku pełni funkcję Dyrektorki Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

PIĄTEK

Popołudnie RDC (15:00–18:00)

• Dorota Ilczuk – ekonomistka i teoretyczka zarządzania w kulturze i przemysłach kreatywnych
• Robert Piaskowski – dyrektor Narodowego Centrum Kultury
• Grzegorz Piątek – pisarz, krytyk architektury, publicysta, autor książek

Studio specjalne (18:00–20:00)

• Aleksandra Matuszczyk – kulturoznawczyni, dyrektorka Muzeum Miejskiego w Tychach
• Paulina Andruczyk – Staromiejski Dom Kultury
• Grzegorz Jankowicz – dyrektor Instytutu Książki. Filozof literatury, eseista, redaktor „Tygodnika Powszechnego”, wydawca, krytyk i tłumacz
• Paweł Łysak – reżyser teatralny i radiowy, dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie

SOBOTA

Studio specjalne (09:00–10:00)

• Taras Gembik – pracownik kultury, koordynator Centrum Społeczności Romskiej w Warszawie

Studio specjalne (13:00–14:00)

• Alina Gałązka – menedżerka kultury, dyrektorka finansowa Teatru Komuna Warszawa
• Artur Jóźwik – dyrektor Biura Kultury m.st Warszawy od 2019 roku, w latach 2006-2019 dyrektor i członek Zarządu Ośrodka KARTA

Ponad 3500 uczestników z całej Polski

Zainicjowany przez stronę społeczną współKongres Kultury, który odbędzie się w dniach 7-9 listopada br. w Warszawie to piąte - po 1981, 2000, 2009 i 2016 roku – spotkanie tego formatu. Z kilku powodów to wydarzenie unikalne. Po pierwsze: program współKongresu kształtowany był ze środowiskiem oraz przez ludzi kultury z całego kraju. Ministerstwo tworząc przestrzeń i platformę do dialogu, chce nie tylko usłyszeć środowisko, ale także uwzględnić postawione diagnozy, pomysły i wyzwania stojące przed sektorem w przyszłych kierunkach realizowanej polityki kulturalnej. Po drugie: wydarzenie, poza dyskusjami i omówieniem problemów, umożliwi zebranie rekomendacji. Powstanie „mapa drogowa” - zawierająca wnioski z dziewięciu bloków tematycznych, obejmujących wyzwania kluczowe dla rozwoju polskiej kultury: od globalnych, jak polaryzacja, przez systemowe, jak warunki pracy twórców czy system edukacji, po wymierne, czyli finansowanie i legislację. Po trzecie: na współKongres zarejestrowało się ponad 3500 osób – z małych i dużych miejscowości, instytucji wielkich i maleńkich, prywatnych, publicznych, samorządowych, a także twórczyń i twórców oraz pracowniczek i pracowników kultury. Tak duże zainteresowanie świadczy o otwartości i potrzebie rozmowy. W wydarzeniu weźmie udział Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, kierownictwo MKiDN, oraz przedstawiciele innych ministerstw. Tak szerokie forum debaty to realny głos, współDecyzyjność i współOdpowiedzialność, których w polskiej kulturze z udziałem ministerstwa dawno nie było.

W dialogu można się różnić, a czasami nawet trzeba. WspółKongres ma być miejscem, gdzie możemy się wzajemnie usłyszeć. Nie chodzi o to, by było idealnie, „z wysokiego C”, tylko merytorycznie o rzeczach ważnych. Uczestniczki i uczestnicy współKongresu wybrali 20 debat, które wskazują obszary, które wymagają uwagi. Przed nami prawie trzy dni spotkań i rozmów. Wiem, że nie wszyscy będą mogli z nami być, dlatego poza streamingiem debat plenarnych nagrania debat panelowych będą dostępne na kanale YouTube MKiDN – zaznacza Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

Spiritus movens współKongresu Kultury 2024

WspółKongres odbywa się niecały rok po dużych zmianach w polskiej polityce. Jego ideą jest łączyć, a nie dzielić. Budować konstruktywny dialog i tworzyć rozwiązania, zamiast tracić czas na puste spory i polityczne gesty – bo nawet, jeśli to mniej widowiskowe, to właśnie takiej pracy u podstaw potrzebuje dziś polska kultura.

„Dziś, w czasach politycznej polaryzacji oraz narastających wyzwań społecznych, technologicznych i ekologicznych, potrzebna jest w Polsce nowa umowa społeczna. Jej podstawową częścią powinna być nowa polityka kulturalna – tworząca warunki otwartej rozmowy i ekspresji zróżnicowanych wartości i postaw. Kultura jest sferą wolności i autonomii. Zarazem kultura może i powinna działać w samym sercu życia społecznego, wyznaczać wartości, inspirować nowe strategie działania, angażować się w politykę równościową, migracyjną, ekologiczną czy pracowniczą, ale też przyczyniać się do dobrostanu osób i grup, także tych, które na co dzień sytuują się na obrzeżach głównych nurtów życia społecznego” – piszą w manifeście członkowie Zespołu Programowego.

Jak tę politykę kulturalną wypracować?

Wspólnie, w dialogu, wzajemnym słuchaniu, ale też zaangażowaniu. Wspólnie z ludźmi, którzy na co dzień kulturę tworzą, którzy są realną reprezentacją środowiska twórczyń, twórców, pracowniczek i pracowników kultury. Z różnych przestrzeni światopoglądowych, części Polski, różnych estetyk i w różnym wieku. A przede wszystkim: w pracy u podstaw. Chcemy zacząć od zmapowania wyzwań, omówić możliwe rozwiązania, testować scenariusze, ale też ocenić realne szanse i określić priorytety. Temu właśnie ma służyć spotkanie różnych perspektyw: społecznej i rządowej, samorządowej, gminnej i miejskiej – zderzeniu tych punktów widzenia i znalezieniu środka, który pozwoli pójść dalej. Nie tylko debatować o problemach, ale ustalić, które z nich trzeba i da się rozwiązać.

Program współKongresu – obszary i wyzwania kluczowe dla kultury

Wypracowaniu systemowych rozwiązań posłuży przygotowana struktura współKongresu Kultury. Wszystkie tematy debat panelowych zostały zgłoszone, a następnie wybrane przez ludzi kultury, a nie odgórnie. Zespół Programowy poukładał je w czytelne bloki, dzięki którym wnioski z rozmów zostaną przełożone na postulaty. Sam Zespół Programowy przygotował także 10 debat plenarnych adresujących wyzwania polityki kulturalnej.

W skład Zespołu Programowego współKongresu Kultury weszli: Agata Diduszko-Zyglewska (przewodnicząca), Barbara Frydrych, Maciej Frąckowiak, Alina Gałązka, Taras Gembik, Artur Jóźwik, Dominika Kawalerowicz, Zofia Król, Iwona Kurz, Joanna Leśnierowska, Paweł Łysak, Aleksandra Matuszczyk, Joanna Mytkowska oraz Stanisław Ruksza.

„Chcemy wspólnie opracować katalog zadań, przed którymi stoimy oraz propozycje możliwych rozwiązań praktycznych i odpowiedzi ideowych. Lista wyzwań jest długa. Obejmuje zarówno ramy działania dla osób tworzących kulturę i uczestniczących w niej, jak i najszersze zagadnienia cywilizacyjne. Dyskusja dotyczy nierówności, wojny, migracji i klimatu. Dotyczy roli sztuki i tworzących ją osób. Dotyczy edukacji kulturalnej, której miejsce w edukacji szkolnej trzeba zaplanować na nowo. Dotyczy współpracy i polaryzacji, sieci wirtualnych i realnych, fizycznych, za pomocą których komunikujemy się ze sobą, tworzymy społeczeństwo oraz regionalne i lokalne wspólnoty” – pisali członkowie Zespołu Programowego w swoim manifeście.

Program wydarzenia obejmuje 10 debat plenarnych, przygotowanych przez Zespół Programowy oraz 20 debat panelowych, zgłoszonych i wybranych w głosowaniu zarejestrowanych uczestniczek i uczestników współKongresu Kultury, a także wydarzenia towarzyszące. Uroczyste rozpoczęcie współKongresu Kultury nastąpi w czwartek 7 listopada br. o godz. 12.00 w Teatrze Dramatycznym. Sesję debat plenarnych rozpocznie o godz. 12.30 debata pt. „Siła wyobraźni. Jak odpowiedzieć na wyzwania współczesnego świata”.

WspółKongres zakończy się w sobotę 9 listopada br. Jego zwieńczeniem będzie Debata Ministrów z udziałem Hanny Wróblewskiej, ministry kultury i dziedzictwa narodowego oraz zaproszonych ministrów z innych resortów.

W ramach współKongresu Kultury odbędą się też wydarzenia towarzyszące, w tym: debaty organizowane m.in. przez narodowe instytucje kultury oraz wizyty studyjne w warszawskich instytucjach kultury. W strefie wystawienniczej znajdą się stoiska instytucji, organizacji pozarządowych oraz wydawnictw z ofertą dotyczącą sektora kultury. W strefie posterowej odbywać się będą spotkania z autorami i autorkami plakatów, stworzonych specjalnie na współKongres Kultury.

Polskiego Radia RDC można słuchać w Warszawie na 101 FM, w pasmach lokalnych albo online na www.rdc.pl/player.

Czytaj też: Ruszył współKongres Kultury. Na miejscu RDC ze specjalnym programem