W Instytucie Teatralnym w czwartek ruszył cykl wykładów „Wyspiański. Teatr obecności”. „Od „żywego” dzieła i osoby Stanisława Wyspiańskiego dzieli nas już ponad dziesięć dekad, a z nimi przypływy i odpływy interpretacji. Twórczość sceniczna autora „Wyzwolenia” (ta wystawiona za jego życia, jak i odkrywana dopiero po jego śmierci) stanowiła fascynującą i niewyczerpaną „maszynę” do wytwarzania znaczeń” - czytamy w informacji przesłanej przez dział komunikacji i promocji IT.

Jak zaznaczono, „inspirował potomnych jako twórca teatru olbrzymiego, a z drugiej strony eksplorator teatru intymnego, teatru formy i teatru słowa poetyckiego”. „Rozpoznawano w nim artystę koloru i artystę dźwięku, wizjonera nowoczesnego narodowego akropolu i burzyciela zmurszałego postromantycznego nekropolu, malarza sceny, a z drugiej strony architekta nowych przestrzeni scenicznych” - napisano.

Zaznaczono, że „nie negując wagi tych, i wielu innych, kategoryzacji, dr hab. prof. UJ Dorota Jarząbek-Wasyl proponuje spojrzenie uchylające – choćby tylko częściowo – potrzebę interpretacji, na rzecz tego, co (przynajmniej teoretycznie) poprzedza ją i warunkuje: przejawiania się obecności, stawania się spektaklu w oczach twórców i widzów”.

„Na ile i w jaki sposób Wyspiański był obecny w swoim teatrze (poprzez konkretne decyzje, formy współpracy)? Co czyniło przedstawienia – dane pod jego kierunkiem – żywymi i poruszającymi widzów w momencie powstania? Jak istniały i działały w przedstawieniach – w zetknięciu z aktorem i przestrzenią – konkretne obiekty (kostiumy, rekwizyty)? To główne pytania stawiane w projekcie „Wyspiański. Teatr obecności”, poświęconym działalności scenicznej Wyspiańskiego z lat 1898-1907, czyli od debiutu scenograficznego i dramatycznego do śmierci artysty” - czytamy w przesłanej informacji.

„Ja jestem grze ich przytomny. Wprowadzenie do teatru obecności”

Początek pierwszego wykładu pt. „Ja jestem grze ich przytomny. Wprowadzenie do teatru obecności” - 18 stycznia o godz. 18 w Instytucie Teatralnym w Warszawie.

„Historyczne prapremiery Wyspiańskiego na przełomie XIX i XX wieku odbywały się niewątpliwie zgodnie z wypracowanym wówczas modelem działania teatru, prowadzenia prób, przygotowywania dekoracji i kostiumów. Wyspiański odnalazł się w tym trybie, ale też wniósł własne metody, specyficzne zachowania, sposób komunikowania się – co ciekawe, często poza słowem” - napisano.

Jak wyjaśniono, przedmiotem pierwszego wykładu „będzie określenie sposobu i zakresu działania artysty za kulisami oraz przegląd dostępnych dokumentów, śladów pracy, ze szczególnym naciskiem na rysunki i szkice sytuacyjne jako zmaterializowane ślady inscenizacyjnej energii i żywego nurtu kreacji, szukania rozwiązań, myślenia i eksperymentowania teatralnego". „Zarysowane zostanie także kalendarium przedstawień, ich kontekst zewnętrzny (doboru repertuaru, współczesnego rytmu życia miasta, wydarzeń społecznych powiązanych z premierami)” - dodano.

Cykl wykładów — kiedy i o czym?

Cykl wykładów „Wyspiański. Teatr obecności” skupi się na trzech obszarach problemowych:
1) praktyki tworzenia i form współdziałania z zespołem teatralnym, jakie przyjął Wyspiański w Krakowie i Lwowie,
2) materii przedstawień artysty (roli, jaką w tym teatrze odgrywały konkretne obiekty: rekwizyty, kostiumy, dekoracje, architektura sceny),
3) reakcji publiczności na spektakle autora „Wesela”, ze szczególnym naciskiem na polisensoryczne wrażenia: wzrokowe, słuchowe, ale też dotykowe i kinestetyczne, do których prowokowały sceniczne rozwiązania wprowadzone przez Wyspiańskiego.

Kolejne wykłady zaplanowano: 15 lutego - „Dwadzieścia kroków wszerz i wzdłuż”. Wyspiański reżyseruje (warsztat: Reżyseria wstrząsu), 14 marca - „Ubrałem się w com ta miał”. Kostiumy sceniczne w ruchu (warsztat: Enter Ghost), 18 kwietnia - „Ja słucham, słucham i patrzę…”. Słuch, wzrok i inne zmysły w spektaklach Wyspiańskiego (warsztat: Dotykanie makiety) oraz 23 maja - „I cóż, kochany panie Leonie?”. Aktorzy i aktorki Wyspiańskiego.

Wstęp na wykłady jest wolny.

Wyjaśniono, że spotkaniom towarzyszyć będą trzy warsztaty w mniejszym gronie (kolejno po drugim, trzecim i czwartym wykładzie). „Warsztaty te mają służyć zachęcie do wspólnej lektury i rozkodowania archiwaliów teatralnych: scenariusza reżyserskiego z rysunkami sytuacyjnymi; szkicu portretowego aktora; makiety scenicznej. Przed każdym spotkaniem, z odpowiednim wyprzedzeniem uczestnicy otrzymają szczegółowe instrukcje, teksty do przeczytania, zadania” - napisano w informacji.

Czytaj też: Muzeum POLIN szuka wolontariuszy do tegorocznej akcji „Żonkil”