Suwałki wyrosły z XVII-wiecznej osady, założonej przez kamedułów, którzy kolonizowali obszary dawniej należące do Jaćwieży. Pierwsza wzmianka pochodzi wprawdzie z końca XVII wieku, ale już wcześniej królowa Bona, mając prawo tzw. oprawy i wiana, władając tą częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego, zagospodarowywała teren. Jej działalność nie obejmowała jeszcze całej Suwalszczyzny, ale przyczyniła się do przyspieszenia osadnictwa, które rozwinęło się szczególnie za czasów kamedułów. Wtedy to przybywali osadnicy, m.in. z kierunku Mazowsza. Król August II Mocny nadał powstającej osadzie Suwałki prawa miejskie w 1720 roku.
Miasto miało szczęście, omijane przez poważniejsze zawieruchy wojenne, z czasem wypracowało sobie wysoki status, stając się - w zależności od struktury administracyjnej - powiatem, miastem gubernialnym (okres Królestwa Polskiego, pod zaborami), a nawet województwa (w czasie PRL). Dziś jest miastem powiatowym, które szczyci się tym, że spośród byłych miast wojewódzkich w Polsce, ma najwyższy przyrost naturalny, a co za tym idzie zmiany społeczno-gospodarcze okresu przemian nie zaszkodziły mu jakoś szczególnie (w porównaniu z innymi). Obserwatorzy mówią, że w ostatnich latach zwiększa się wydatnie liczba mieszkańców nie tylko Suwałk, ale może bardziej Suwalszczyzny, ludzie bowiem coraz chętniej kupują działki i osiedlają się na tym terenie na stałe. Są to przeważnie osoby z większych miast: z Warszawy, Białegostoku, Olsztyna i in.
Z Suwałkami związane są liczne postaci z historii Polski, które najczęściej urodziły się lub mieszkały w tym mieście w okresie dzieciństwa i młodości. Do nazwisk szczególnie słynnych, kojarzących się z Suwałkami należą m.in. Maria Konopnicka, Alfred Wierusz-Kowalski, Aleksandra Piłsudska, Czesław Miłosz, Andrzej Wajda czy Andrzej Strumiłło. Pamięcią o nich, ale i w ogóle o lokalnej historii i tradycjach zajmują się instytucje oraz stowarzyszenia, jak np. Muzeum Okręgowe, Archiwum Państwowe, jednostki powiatowe i gminne, ale w sensie badawczym najbardziej Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe. Wydawany przez nie Rocznik Augustowsko-Suwalski, będący zbiorem regularnie publikowanych artykułów głównie historycznych, a ponadto m.in. statystycznych i przyrodniczych, obchodzi w tym roku 20-lecie istnienia. Dnia 24 września w Muzeum Okręgowym odbyła się uroczystość jubileuszowa.
O znaczeniu tego periodyku, o badaniach nad historią lokalną, jak też o tym, czym jest historyczna Suwalszczyzna, rozmawialiśmy z: dr. Maciejem Ambrosiewiczem, prezesem Augustowsko-Suwalskiego Towarzystwa Naukowego oraz z Andrzejem Matusiewiczem, historykiem - regionalistą, nauczycielem, działaczem społecznym, redaktorem naczelnym Rocznika Augustowsko-Suwalskiego.
[gallery ids="419338,419339,419340,419341,419342,419343,419344,419345,419346"]
