Poranek RDC

O słoniu leśnym

  • Grzegorz Chlasta

  • 16.09.2022
  • 20 min 08 s

Krótki opis odcinka

Gośćmi Grzegorza Chlasty byli dr Michał Loba - Pracownik Działu Paleozoologii Muzeum Ziemi, specjalista od słoni i innych zwierząt plejstoceńskich. O ich występowaniu, zwyczajach, diecie, a także znaleziskach takich zwierząt w Warszawie opowiedziała Aleksandra Cetwińska - Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie. W 1962 roku, podczas rozbudowy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i ciepłowniczej Warszawy, przy ul. Leszno na Woli natrafiono na szczątki plejstoceńskiego słonia leśnego (Palaeoloxodon antiquus), jeden z przedstawicieli tzw. megafauny plejstoceńskiej. Zwierzęta te żyły na terenie Europy od ok. 750 tys. lat temu do ok. 50-30 tys. lat temu, mierzy przeciętnie ok. 4 m w kłębie i ważyły nawet do 15 ton. Ich cechą charakterystyczną był wystający próg kostny umieszczony zaraz nad czołem. Dorosłe samce słonia leśnego żyły samotnie, samice natomiast w grupach, migrując do miejsc, bogatych w pożywienie oraz wodę. Jednym z takich miejsc była Kotlina Warszawska, gdzie nie tylko płynęła Wisła czy inne cieki wodne, ale również okresowo tworzyły się liczne jeziora. Obfitość obszaru przyciągnęła zapewne Gwidona, osobnika męskiego odnalezionego na warszawskiej Woli.  Słoń leśny z Warszawy był zachowany niemal kompletnie. Niestety, zanim do badań przystąpił zespół naukowców, wiele z kości uległo zniszczeniu w trakcie prowadzonych w trakcie prac budowlanych. Ekipie badawczej z PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, której przewodniczył dr Julian Kulczycki, udało się nie tylko uratować kręgi, sporą część żeber, niektóre kości śródręcza i śródstopia, ale również jedną kość ramieniową, fragmentaryczną łopatkę, pojedynczy cios oraz zęby i fragmenty czaszki. Analizami szczątków zwierzęcia zajął się muzealny zespół badawczy w skład, którego wchodził dr Gwidon Jakubowski, inspiracja dla dzisiejszego imienia słonia.  Po 60 latach od odkrycia na Woli, szkielet warszawskiego słonia leśnego nadal można oglądać na wystawie, a w celu upamiętnienia tej donośnej dla Warszawy chwili, PAN Muzeum Ziemi przygotowuje piknik rodzinny w trakcie, którego nie tylko poznamy kulisy odkrycia, ale również dowiemy się, czym zajmuje się paleontologia, zamienimy się w badaczy wymarłych gatunków, a także przekonamy się co jadł i pił Gwidon ponad 100 000 lat temu. 

Opis odcinka

Gośćmi Grzegorza Chlasty byli dr Michał Loba - Pracownik Działu Paleozoologii Muzeum Ziemi, specjalista od słoni i innych zwierząt plejstoceńskich. O ich występowaniu, zwyczajach, diecie, a także znaleziskach takich zwierząt w Warszawie opowiedziała Aleksandra Cetwińska - Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie.

W 1962 roku, podczas rozbudowy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i ciepłowniczej Warszawy, przy ul. Leszno na Woli natrafiono na szczątki plejstoceńskiego słonia leśnego (Palaeoloxodon antiquus), jeden z przedstawicieli tzw. megafauny plejstoceńskiej. Zwierzęta te żyły na terenie Europy od ok. 750 tys. lat temu do ok. 50-30 tys. lat temu, mierzy przeciętnie ok. 4 m w kłębie i ważyły nawet do 15 ton. Ich cechą charakterystyczną był wystający próg kostny umieszczony zaraz nad czołem. Dorosłe samce słonia leśnego żyły samotnie, samice natomiast w grupach, migrując do miejsc, bogatych w pożywienie oraz wodę. Jednym z takich miejsc była Kotlina Warszawska, gdzie nie tylko płynęła Wisła czy inne cieki wodne, ale również okresowo tworzyły się liczne jeziora. Obfitość obszaru przyciągnęła zapewne Gwidona, osobnika męskiego odnalezionego na warszawskiej Woli. 

Słoń leśny z Warszawy był zachowany niemal kompletnie. Niestety, zanim do badań przystąpił zespół naukowców, wiele z kości uległo zniszczeniu w trakcie prowadzonych w trakcie prac budowlanych. Ekipie badawczej z PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, której przewodniczył dr Julian Kulczycki, udało się nie tylko uratować kręgi, sporą część żeber, niektóre kości śródręcza i śródstopia, ale również jedną kość ramieniową, fragmentaryczną łopatkę, pojedynczy cios oraz zęby i fragmenty czaszki. Analizami szczątków zwierzęcia zajął się muzealny zespół badawczy w skład, którego wchodził dr Gwidon Jakubowski, inspiracja dla dzisiejszego imienia słonia. 

Po 60 latach od odkrycia na Woli, szkielet warszawskiego słonia leśnego nadal można oglądać na wystawie, a w celu upamiętnienia tej donośnej dla Warszawy chwili, PAN Muzeum Ziemi przygotowuje piknik rodzinny w trakcie, którego nie tylko poznamy kulisy odkrycia, ale również dowiemy się, czym zajmuje się paleontologia, zamienimy się w badaczy wymarłych gatunków, a także przekonamy się co jadł i pił Gwidon ponad 100 000 lat temu. 

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Poranek RDC

Spotykamy się o poranku z ciekawymi, mądrymi gośćmi. Jest i poważnie i z przymrużeniem oka, a czasem zaczepnie.

Odcinki podcastu (10803)

  • Komentatorzy w Polskim Radiu RDC

    • 20.12.2024

    • 24 min 17 s

  • Chór Mam

    • 20.12.2024

    • 18 min 44 s

  • Radosław Fogiel w Poranku Polskiego Radia RDC

    • 20.12.2024

    • 18 min 27 s

  • Przegląd prasy

    • 20.12.2024

    • 13 min 28 s

  • Komentatorzy w Polskim Radiu RDC

    • 19.12.2024

    • 24 min 06 s

  • Studio Obywatelskie: przyszłość i bezpieczeństwo Europy i Francji

    • 19.12.2024

    • 18 min 41 s

  • Adwentowe i bożonarodzeniowe zwyczaje na Mazowszu

    • 19.12.2024

    • 22 min 29 s

  • Przegląd prasy

    • 19.12.2024

    • 11 min 44 s

  • Komentatorzy w Polskim Radiu RDC

    • 18.12.2024

    • 23 min 52 s

  • Przewodniczący Rady Mediów Narodowych Wojciech Król w Poranku Polskiego Radia RDC

    • 18.12.2024

    • 19 min 20 s

1
2
3
...
1079
1080
1081