Wiadomości
Posłuchaj z regionu
Opis odcinka
Węgrów
Węgrów (dziś miasto powiatowe, siedziba starostwa) był miastem wielokulturowym i cieszącym się tolerancją religijną. W 1630 roku Krzysztof II Radziwiłł założył parafię ewangelicko-reformowaną, a w 1650 roku bratanek Krzysztofa, Bogusław Radziwiłł zagwarantował swobody religijne ewangelikom reformowanym oraz luteranom. Współcześnie pod jurysdykcją parafii św. Trójcy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego znajdują się obie stare węgrowskie świątynie: parafialna (murowana) z lat 1837-1841 oraz drewniana (pierwotna) z XVII wieku.
Wśród zabytków tego miasta wyróżniają się kościoły. Bazylika mniejsza Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz świętych: Piotra, Pawła, Andrzeja i Katarzyny - najpierw była ona kościołem parafialnym katolickim, od 1558 roku świątynią kalwińską, a w latach 1565-1592 należała do braci polskich. W tym samym 1630 roku, kiedy Radziwiłłowie powołali parafię ewangelicko-reformowaną, katolicy odzyskali swoją świątynię. Za czasów Krasińskich (Ja Dobrogost Krasiński – główny dobrodziej miasta) kościół został przebudowany w stylu barokowym według projektu Tylmana z Gameren, wewnątrz został pokryty freskami i polichromiami przez Michała Anioła Palloniego.
W zakrystii kościoła znajduje się kolekcja portretów luminarzy kościelnych, jak też opisywane w wielu legendach, lustro czarnoksiężnika Twardowskiego.
Drugi kościół – poreformacki, pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy i św. Piotra z Alkantary, jest z fundacji także Jana Dobrogosta Krasińskiego, który tamże jest pochowany w podziemiach. Obecnie w budynkach klasztornych powstaje muzeum.
Trzecim obiektem, będącym wizytówką wśród zabytków Węgrowa jest Dom Gdański, czyli dawny zajazd z XVIII wieku, obecnie mieszczący Bibliotekę Miejską.
O zabytkach Węgrowa i związanych z nimi historiach oraz osobach opowiedział Roman Postek, dyrektor Muzeum Zbrojowni w Liwie i prezes Wielkiego Gościńca Litewskiego.
Żelechów
Wydarzeniem mijającego roku dla Żelechowa (powiat garwoliński) jest odkrycie zamku rodu Ciołków. Archeolodzy udowodnili, że taki obiekt był, zachowały się jego resztki, poddawane dziś dalszym badaniom. Fakt ten w zasadniczy sposób zmienia dotychczasowe dane, dotyczące najdawniejszej historii tego miasta.
Pośród obiektów zabytkowych w tym mieście wart zobaczenia jest dwór Zakrzewskich – siedziba Ignacego Wyssogoty-Zakrzewskiego, pierwszego prezydenta Warszawy w XVIII wieku i właściciela dóbr żelechowskich. To w tym dworze odbyło się wesele Romualda Traugutta, a dwór w II połowie XIX i w XX wieku był własnością rodziny Ordęgów.
Ponadto: XVIII-wieczny ratusz (odrestaurowany), jak i układ urbanistyczny rynku, na którym znajduje się nie tylko ratusz, ale też tzw. jatki, czyli dawne sklepy, będące przed II wojną św. głównie w rękach żydowskich. No i kościół kolatorski, w podziemiach którego pochowani są kolejni właściciele Żelechowa, o czym w audycji opowiedziała p. Grażyna Frankowska.
Magnuszew
Miejscowość gminna, dawne miasto (1377), które prawa miejskie traciło dwukrotnie: w 1676 roku, a później w wyniku carskiej reformy administracyjnej w 1859 roku. Z jednej strony pozbawienie praw miejskich było represją caratu po powstaniu styczniowym, z drugiej strony miasteczko było na tyle małe i słabo rozwinięte, że nie spełniało ówczesnych kryteriów miejskości. Obok sąsiedniego Trzebienia stanowiło natomiast ważny ośrodek dóbr ziemskich rodu Zamoyskich.
Magnuszew kojarzony jest bardzo silnie z historią II wojny św. - w sierpniu i wrześniu 1944 roku prowadzone były w okolicach Magnuszewa działania wojenne mające na celu zdobycie i umocnienie przyczółku, tzw. przyczółku warecko-magnuszewskiego. Rozpoczęta na tym terenie ofensywa wojenna, zmierzająca do wyzwolenia terenów środkowego Mazowsza, spowodowała ogromne zniszczenia. Poza Studziankami Pancernymi, to własnie na terenie gminy Magnuszew znajduje się miejsce, upamiętniające tamte wydarzenia – Skansen Bojowy I Armii Wojska Polskiego.
Ze względu na liczne pożary i inne klęski, w Magnuszewie zabytków jest niewiele, ale warto zobaczyć: późnobarokowy kościół św. Jana Chrzciciela, dzwonnicę (XIX w.), pomnik ku czci żołnierzy walczących na przyczółku warecko-magnuszewskim, średniowieczny układ urbanistyczny, dawny zajazd (XVIII w.) oraz nieco drewnianych domów w centrum gminy. Po Magnuszewie w audycji oprowadził Bernard Wdowiak.
Odrzywół
Podobnie jak Magnuszew, Odrzywół (powiat przysuski) był niegdyś miastem (1418), zdegradowanym do roli osady w 1869 roku. Warto zobaczyć: budynek plebanii i kościół św. Jadwigi, strażnicę OSP, domy przy ul: Kościelnej, Opoczyńskiej, Radomskiej, Tomaszowskiej, Warszawskiej, pl. Kilińskiego, figurkę przydrożną św. Jana Nepomucena i figurkę przydrożną Chrystusa. O Odrzywole opowiedział Marian Kmieciak, wójt gminy.
Drohiczyn
Niewielkie miasto, a obok wspomnianego Węgrowa najbogatsze w zabytki i historię. Za czasów piastowskich gród przechodził z rąk do rąk, leżąc na pograniczu rusko-polsko-litewskim. Był Drohiczyn stolicą województwa podlaskiego (1513). Na początku XVII w. były w Drohiczynie trzy kościoły, cerkwie unickie i prawosławne oraz cztery klasztory w tym dwa katolickie (franciszkanów i benedyktynek). Istniały także szpital, apteka i szkoła. Rozwój grodu został przerwany przez potop szwedzki, a w okresie rozbiorów represje carskie. W Drohiczynie, pięknie położonym nad Bugiem, zachowały się liczne zabytki, m.in.: barokowa katedra Trójcy Przenajświętszej (1696-1709), klasztor Jezuitów (1729-1744), w którym obecnie znajduje się kuria biskupia, kolegium jezuitów (budowa: 1746–1751), zespół klasztorny franciszkanów, kościół Wniebowzięcia NMP (1682-1715), klasztor franciszkanów, ufundowany przez Marcina Kuczyńskiego (1663–1751), dziedzica sąsiedniego Korczewa, kościół benedyktynek, z kole ufundowany wcześniej przez Wiktoryna Kuczyńskiego („Króla Podlasia”) z Korczewa oraz cerkiew prawosławna św. Mikołaja (1792), ufundowana przez Jakuba i Konstancję z Kuczyńskich Ciecierskich.
Dla tego miasta ważną pamiątką historyczną była wizyta papieża Jana Pawła II, który tu właśnie, na dawnym pograniczu Rzeczypospolitej, Rusi i Litwy odprawił mszę św. i odbył spotkanie ekumeniczne 10 czerwca 1999 roku. Spośród postaci ważnych wspominana jest w Drohiczynie Klementyna Sołonowicz-Olbrychska, matka aktora Daniela Olbrychskiego, nauczycielka i pisarka.
O Drohiczynie w audycji opowiadały: Małgorzata Moczulska i Urszula Tomasik.
[gallery ids="261120,261121,261122,261123,261124,261125,261126,261127,261128,261129,261130,261131,261132,261133,261134,261135,261136,261137,261138,261139,261140"]Kategorie:
OGÓLNY OPIS PODCASTU
Łosiowisko
Historia, tradycje, zabytki, ciekawi ludzie. Dwory, pałace, wiejskie chaty, dworce kolejowe. Przyroda: rzeki, lasy, zwierzęta. Kultura, zróżnicowanie wyznaniowe i kulturowe, mniejszości narodowe. Literatura i opowieści ludzi wsi. A wszystko jak u Reja: między panem, wójtem i plebanem. Mazowsze, Podlasie, Kurpie, ziemia radomska. Regionalizm na tle kultury oraz historii kraju i narodu.
Odcinki podcastu (608)
-
Życie Siedlczan i twórczość artystyczna w okresie PRL
„Tworzone w czasach PRL” – to wystawa w Muzeum Regionalnym im. M. Asłanowicza w Siedlcach, prezentująca dwie kolekcje malarstwa artystów urodzonych w Siedlcach: Małgorzaty Łady-Maciągowej (1881-1969) i Michała Borucińskiego (1885-1976). Jak piszą autorki ekspozycji, oboje artyści swoją twórczość zaczynali na początku XX wieku, a w okresie międzywojennym osiągnęli uznanie. Przeżyli czasy drugiej wojny światowej i w nieco zmienionych warunkach ją kontynuowali.
Prezentacja twórczości M. Łady-Maciągowej i M. Borucińskiego nie przypadkowo (a z inspiracji) zbiegła się z inną dużą ekspozycją czasową, która z kolei opowiada o życiu Siedlczan w okresie Polski Ludowej: „Czy mnie jeszcze pamiętasz… PRL w Siedlcach”.
Jakie zatem były Siedlce w okresie PRL, a przede wszystkim, jak wyglądały twórczość oraz życie artystów, których prace możemy oglądać – w programie mówią: dr Agnieszka Pasztor i Agnieszka Hyckowska z Muzeum Regionalnego w Siedlcach.
-----------
Kurator wystawy „Tworzone w PRL”: Danuta Michalec
Komisarz wystawy „Tworzone w PRL”: Bożena Skoczeń-Ceranka
Kurator wystawy „Czy mnie jeszcze pamiętasz…”: Agnieszka Hyckowska
-
22.09.2024
-
52 min 01 s
-
-
Pensjonaty i ludzie - wspomnienia z Konstancina Jeziorny
O willach, pełniących rolę pensjonatów podmiejskich, jak i o ich mieszkańcach, w programie opowiadał Andrzej Krzyżanowski, prawnik, związany z Konstancinem od urodzenia, miłośnik historii i zawodowy agent nieruchomości.
-
08.09.2024
-
48 min 49 s
-
-
Wokół pieśni kurpiowskiej - spotkanie z Olgą Stopińską
Jest muzykoterapeutką, pieśniarką, edukatorką w dziedzinie śpiewu tradycyjnego, badaczką - dokumentalistką śpiewu ludowego, współzałożycielką zespołu "Burónka", a w tym wszystkim jednocześnie wielką miłośniczką śpiewu kurpiowskiego. Olga Stopińska, bo o niej mowa, na kilka dni przed koncertem na Placu Małachowskiego (wspólnie z zespołem "Gracyki" w ramach cyklu "Wirujący Plac Małachowskiego", o swojej drodze artystycznej, która przywiodła ją do pieśni kurpiowskiej, o swoich mistrzyniach śpiewu, jak i o samym występie, opowiedziała w programie "Łosiowisko" w rozmowie z Piotrem Łosiem.
-
01.09.2024
-
46 min 32 s
-
-
Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 4 (z historii Sannik)
O historii Sannik, ze szczególnym uwzględnieniem dawnego majątku Antoniny z Natansonów i Stefana Dziewulskich (dzieje pałacu, działalność społeczna właścicieli, powojenne lata PRL-u, remonty obiektu, koncerty chopinowskie), w programie mówili: Aleksandra Głowacka, przewodnicząca Koła Towarzystwa im. Fr. Chopina w Sannikach, była wieloletnia dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Sannikach, Ryszard Mąka, emerytowany dyrektor (od 1966 roku) Państwowego Gospodarstwa Rolnego (PGR) w Sannikach, inicjator "przywrócenia" Chopina Sannikom oraz Krzysztof Sobociński, historyk, członek Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej, rekonstruktor historyczny, współautor (wspólnie z Al. Głowacką) czterotomowej monografii Sannik "Sanniki i ich mieszkańcy".
-
25.08.2024
-
51 min 56 s
-
-
Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 3
Dożynki województwa mazowieckiego w Sannikach; o działalności Koła Gospodyń Wiejskich "Kreatywne" w Hucie Nowej (gm. Gostynin) mówią członkinie KGW: Wanda Staniszewska i Anna Jędrzejewska; o turystyce wiejskiej, kulinarnej oraz o rzwoju turystyki jako części gospodarki Mazowsza, mówi Izabela Stelmańska, wicedyrektor Departamentu Kultury, Promocji i Sportu Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego; o działalności rolniczej (80 ha ziemi, hodowla indyków i kaczek) oraz o swojej działalności społecznej na wsi, mówią Monika i Paweł Czerwińscy, rolnicy ze wsi Nagodów (pow. gostyniński), pełniący podczas Dożynek funkcję starostów dożynkowych.
-
25.08.2024
-
44 min 35 s
-
-
Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 2
Mazowieckie święto plonów, Dożynki 2024 w Sannikach, pow. gostyniński. O działalności Koła Gospodyń Wiejskich "Słubiczanki" ze Słubic (gmina w pow. płockim) mówi Katarzyna Cieślak, przewodnicząca KGW; o symbolice chleba, o obrzędach dożynkowych oraz o świętach plonów u dawnych osadników olęderskich, mówi Magdalena Lica-Kaczan, etnograf, kierownik - kustosz Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim (Oddział Muzeum Mazowieckiego w Płocku).
-
25.08.2024
-
38 min 22 s
-
-
Sanniki Dożynki Mazowieckie cz. 1
W Sannikach (pow. gostyniński) 25 sierpnia 2024 roku odbyły się centralne Dożynki województwa mazowieckiego, czyli tradycyjne święto plonów. O tradycjach muzycznych Sannik w programie mówi Monika Patrowicz, dyrektor Europejskiego Centrum Artystycznego im. Fryderyka Chopina w Sannikach, o mazowieckim rolnictwie mówią: Radosław Rybicki, dyrektor i Marcin Andrzej Rzońca, wicedyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego, zaś o rolnictwie i bieżących sprawach gminy, mówi Gabriel Wieczorek, burmistrz Miasta i Gminy Sanniki.
-
25.08.2024
-
51 min 24 s
-
-
Od Racławic (1794) do Radzymina (1920), wystawa malarstwa batalistycznego
Wystawa prac plastycznych (malarstwo i grafika) pod tytułem "Od Racławic (1794) do Radzymina (1920)" do 30 lipca br. czynna jest w Muzeum Bitwy Warszawskiej w Radzyminie. Potem będzie wędrować także do innych miejscowości m.in. Mazowsza. Jest ona zbiorem dzieł trojga artystów: Grażyny Kostawskiej, Piotra Szałkowskiego i Hakoba Mikayelyana.
Ekspozycja poświęcona jest Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 roku, jej przywódcom, żołnierzom, scenom bitewnym, a także ówczesnej codzienności. Całość łączy w klamrę kopia obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”, autorstwa Hakoba Mikayelyana. Te dwa zwycięstwa przedstawiają determinację Polaków w walce o suwerenność i wspólnotę narodową.
O artystach, ich obrazach, jak też o innych wydarzeniach, związanych z 230 rocznicą Insurekcji Kościuszkowskiej, w programie mówił dr Leszek Marek Krześniak, prezes Polskiej Fundacji Kościuszkowskiej
-
28.07.2024
-
43 min 53 s
-
-
Tzw. szopy W. C. Toebbensa w Getcie warszawskim i obozie pracy w Poniatowej
Przeniesienie komendanta obozu zagłady w Bełżcu do obozu pracy w Poniatowej, było dla niego wielkim "rozczarowaniem". Z wielkiego "kombinatu" odkomenderowano go bowiem do mniejszego obozu na Lubelszczyźnie, w którym nie umiał "odnaleźć się". Tu bowiem ważniejszy stał się przemysł zbrojeniowy niż zabijanie więźniów...
Doszło do sporu. Walter C. Toebbens, którego "szopy" produkcyjne do Poniatowej przeniesiono z warszawskiego Getta, był niezadowolony, że jego pracowników spotykają szykany.
Patrząc z perspektywy późniejszej naszej wiedzy o machinie zbrodniczej Niemców, cóż znaczył taki spór, skoro los żydowskich pracowników był właściwie (po wykorzystaniu ich jako siły roboczej) przesądzony..., "sfinalizowany" w akcji "Dożynki".
O właścicielu zakładów produkujących na rzecz III Rzeszy, Walterze C. Toebbensie, o losie jego żydowskich pracowników i przeniesieniu produkcji z warszawskiego Getta do obozu w Poniatowej na Lubelszczyźnie, w programie mówi dr Artur Podgórski, historyk.
-
21.07.2024
-
47 min 47 s
-
-
Nieobecni - wystawa o historii Żydów ostrołęckich
Społeczność żydowska w Ostrołęce nie była tak liczna – w stosunku do całościowej liczby mieszkańców – jak w innych miejscowościach obszaru kulturowego, nazywanego Kurpiami Zielonymi, np. w Goworowie lub w Myszyńcu. Niemniej, swoją obecność, datowaną od początku XIX wieku, wyraźnie zaznaczyli w historii miasta. Zajmowali się nie tylko handlem towarami pierwszej potrzeby, ale umieli również wykorzystać bogactwo Kurpiowszczyzny, jakim był bursztyn. Najzamożniejsi z nich prowadzili własne zakłady wytwórcze w różnych dziedzinach. Mieli w Ostrołęce swoją jednostkę administracyjną – gminę żydowską, ale także wchodzili w skład Rady Miasta, a nawet – po I wojnie św., kiedy miasto było wyludnione, jego burmistrzem został samorządowiec żydowskiego pochodzenia, Mosze Kaczor. Mimo przetłumaczenia na język polski Księgi Żydów Ostrołęckich i prowadzenia w ostatnich latach badań historycznych, wiedza o ich życiu w Ostrołęce jest ciągle niewystarczająca, a świadomość społeczna o tym, że Żydzi byli stale obecni w tym mieście aż do Holocaustu, jest również jeszcze nieduża. Przypomnieniu historii i przywróceniu pamięci o nich, służy wystawa pt. „Nieobecni” w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, o której w programie mówi jej autorka, kustosz Joanna Zyśk.
-
07.07.2024
-
48 min 45 s
-
PODCASTY
Inne z tej kategorii
-
144 odcinki
-
Popołudnie RDC
4124 odcinkiTowarzyszymy naszym słuchaczom w domu, w pracy i samochodzie. Poruszamy aktualne tematy i gramy świetną muzykę.
-
Z innej planety
1419 odcinków10 800 sekund intensywnego treningu mózgu
-
Jest sprawa
2824 odcinkiTrzymamy rękę na pulsie Warszawy, wsłuchujemy się w sprawy budzące kontrowersje oraz tematy wymagające głębszej dyskusji i wyjaśnienia.