Książka na ucho

Izabela i sześć zaginionych koron

  • Piotr Szymon Łoś

  • 18.11.2023
  • 50 min 23 s

Krótki opis odcinka

Najpierw jesteśmy świadkami tajemniczego transportu: to królewska korona jedzie z Krakowa do Warszawy, aby arcybiskup gnieźnieński Władysław Łubieński (1703-1767), interrex i prymas Polski, włożył ją na głowę Stanisława Antoniego Poniatowskiego (1732-1798), czyli króla Stanisława II Augusta, ostatniego monarchy I Rzeczypospolitej, w książce – zgodnie z tradycją rodzinną Poniatowskich i Czartoryskich – nazywanego Antosiem.   Gdy Rosja zwycięża Napoleona (1813) i zajmuje Księstwo Warszawskie, mocarstwa europejskie przygotowują Kongres Wiedeński, gdzie ma nastąpić przypieczętowanie kolejnego rozbioru Rzeczypospolitej. Car Aleksander I próbuje upokorzyć Polaków, ale do tego potrzebna mu jest legendarna Korona Bolesława Chrobrego – symbol władzy i niepodległości, wspomnienie dawnej potęgi Polski. Tymczasem okazuje się, że korona zniknęła. Ktoś wykradł ją wraz z całą zawartością wawelskiego skarbca.   Izabela z Flemmingów ks. Czartoryska (1745-1835) w tej historycznej powieści, postanawia odszukać tę, jak i inne korony. Jako pomocnik towarzyszy jej, młodszy o wiele lat „Migdał”. Pod tym pseudonimem kryje się Fryderyk hr. Skarbek (1792-1866), ekonomista, syn Kaspra, bankiera i Ludwiki z Fenglerów z Torunia (autor książki jest Torunianinem, więc jako patriota lokalny, wplata dzieje swego miasta do twórczości pisarskiej), właściciela dóbr Izbica Kujawska i Żelazowa Wola. Fryderyk Skarbek był historykiem, pamiętnikarzem, także malarzem, działaczem politycznym i społecznym. To jego właśnie guwernerem i nauczycielem gry na fortepianie, był Mikołaj Chopin, ojciec największego kompozytora polskiego. Podczas licznych podróży Izabeli Czartoryskiej i „Migdała”, próbujących odnaleźć owe królewskie regalia lub chociaż zdobyć o nich wiedzę, pojawia się wiele postaci, wśród których są także podejrzani o to, że mogli korony wykraść. Czy był to ktoś z Polaków i dlaczego to zrobił, czy może barbarzyńcą wobec polskich regaliów okaże się któryś z zaborców? Tu już historia prawdziwa (kradzież regaliów przez Prusaków) miesza się z fikcją. Całość tworzy pełną napięcia i niespodziewanych zwrotów akcji, opowieść, która oprócz walorów literackich, ma także walory edukacyjne. Pokazuje również, że historia, nawet ta dawna może być, a właściwie jest interesująca. Tym bardziej, że autor w aneksie publikacji zamieszcza dokumenty historyczne, które są dowodem na to, że przed II wojną św. losem polskich koron interesowały się jeszcze władze II Rzeczypospolitej. A postaci, których losy, związane z zawartością wawelskiego skarbca możemy śledzić, to m.in. ks. Sebastian Sierakowski (1743-1824), jezuita, architekt, kustosz Skarbca, osoba, która jako jedna z sześciu, posiadała klucz do polskich pamiątek królewskich. Jest też Tadeusz Czacki (1765-1813), słynny twórca Liceum krzemienieckiego, przyjaciel Izabeli Czartoryskiej, którego zbiory – wydobyte m.in. z królewskich grobów na Wawelu – z rodzinnego Porycka na Wołyniu, częściowo trafiły do kolekcji Czartoryskiej w Puławach, a potem w Krakowie. Ostatnim adiutantem króla Stanisława Augusta był gen. Augustyn hr. Gorzeński (1743-1816), poseł na Sejm i senator, jeden z najbliższych królowi, rodem z Wielkopolski, właściciel dóbr Dobrzyca, gdzie wybudował pałac, mający w sobie wiele symboli masońskich. Bo i do Dobrzycy trafia Izabela Czartoryska, prowadząca śledztwo w sprawie regaliów z Wawelu.   O tej przeciekawej historii Polski przełomu XVIII i XIX wieku, która wpleciona w fabułę powieści nabiera rumieńców i emocji, w programie mówił mec. Krzysztof P. Czyżewski, prawnik, miłośnik historii, autor książki „Izabela i sześć zaginionych koron” (wyd. Pascal), z którym rozmawiał Piotr Łoś.

Opis odcinka

Najpierw jesteśmy świadkami tajemniczego transportu: to królewska korona jedzie z Krakowa do Warszawy, aby arcybiskup gnieźnieński Władysław Łubieński (1703-1767), interrex i prymas Polski, włożył ją na głowę Stanisława Antoniego Poniatowskiego (1732-1798), czyli króla Stanisława II Augusta, ostatniego monarchy I Rzeczypospolitej, w książce – zgodnie z tradycją rodzinną Poniatowskich i Czartoryskich – nazywanego Antosiem.  

Gdy Rosja zwycięża Napoleona (1813) i zajmuje Księstwo Warszawskie, mocarstwa europejskie przygotowują Kongres Wiedeński, gdzie ma nastąpić przypieczętowanie kolejnego rozbioru Rzeczypospolitej. Car Aleksander I próbuje upokorzyć Polaków, ale do tego potrzebna mu jest legendarna Korona Bolesława Chrobrego – symbol władzy i niepodległości, wspomnienie dawnej potęgi Polski. Tymczasem okazuje się, że korona zniknęła. Ktoś wykradł ją wraz z całą zawartością wawelskiego skarbca.

 

Izabela z Flemmingów ks. Czartoryska (1745-1835) w tej historycznej powieści, postanawia odszukać tę, jak i inne korony. Jako pomocnik towarzyszy jej, młodszy o wiele lat „Migdał”. Pod tym pseudonimem kryje się Fryderyk hr. Skarbek (1792-1866), ekonomista, syn Kaspra, bankiera i Ludwiki z Fenglerów z Torunia (autor książki jest Torunianinem, więc jako patriota lokalny, wplata dzieje swego miasta do twórczości pisarskiej), właściciela dóbr Izbica Kujawska i Żelazowa Wola. Fryderyk Skarbek był historykiem, pamiętnikarzem, także malarzem, działaczem politycznym i społecznym. To jego właśnie guwernerem i nauczycielem gry na fortepianie, był Mikołaj Chopin, ojciec największego kompozytora polskiego.

Podczas licznych podróży Izabeli Czartoryskiej i „Migdała”, próbujących odnaleźć owe królewskie regalia lub chociaż zdobyć o nich wiedzę, pojawia się wiele postaci, wśród których są także podejrzani o to, że mogli korony wykraść. Czy był to ktoś z Polaków i dlaczego to zrobił, czy może barbarzyńcą wobec polskich regaliów okaże się któryś z zaborców? Tu już historia prawdziwa (kradzież regaliów przez Prusaków) miesza się z fikcją. Całość tworzy pełną napięcia i niespodziewanych zwrotów akcji, opowieść, która oprócz walorów literackich, ma także walory edukacyjne. Pokazuje również, że historia, nawet ta dawna może być, a właściwie jest interesująca. Tym bardziej, że autor w aneksie publikacji zamieszcza dokumenty historyczne, które są dowodem na to, że przed II wojną św. losem polskich koron interesowały się jeszcze władze II Rzeczypospolitej.

A postaci, których losy, związane z zawartością wawelskiego skarbca możemy śledzić, to m.in. ks. Sebastian Sierakowski (1743-1824), jezuita, architekt, kustosz Skarbca, osoba, która jako jedna z sześciu, posiadała klucz do polskich pamiątek królewskich. Jest też Tadeusz Czacki (1765-1813), słynny twórca Liceum krzemienieckiego, przyjaciel Izabeli Czartoryskiej, którego zbiory – wydobyte m.in. z królewskich grobów na Wawelu – z rodzinnego Porycka na Wołyniu, częściowo trafiły do kolekcji Czartoryskiej w Puławach, a potem w Krakowie. Ostatnim adiutantem króla Stanisława Augusta był gen. Augustyn hr. Gorzeński (1743-1816), poseł na Sejm i senator, jeden z najbliższych królowi, rodem z Wielkopolski, właściciel dóbr Dobrzyca, gdzie wybudował pałac, mający w sobie wiele symboli masońskich. Bo i do Dobrzycy trafia Izabela Czartoryska, prowadząca śledztwo w sprawie regaliów z Wawelu.

 

O tej przeciekawej historii Polski przełomu XVIII i XIX wieku, która wpleciona w fabułę powieści nabiera rumieńców i emocji, w programie mówił mec. Krzysztof P. Czyżewski, prawnik, miłośnik historii, autor książki „Izabela i sześć zaginionych koron” (wyd. Pascal), z którym rozmawiał Piotr Łoś.

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Książka na ucho

Kinga Michalska zaprasza autorów, naukowców i twórców literatury, aby przybliżyć słuchaczom ich dzieła. Audycja w każdą sobotę o 7:40 i 17:40

Odcinki podcastu (247)

  • Jakub Kuza o książce "Genialnie zmyślone? Skarby, fałszerstwa, mistyfikacje"

    • 20.04.2025

    • 23 min 54 s

  • Milena Woźniak-Koch o książce „Kolekcja i tożsamość”

    • 19.04.2025

    • 19 min 42 s

  • Katarzyna Skopiec o książce „Ocaleni z Drohobycza”

    • 19.04.2025

    • 16 min 30 s

  • Prof. Ryszard Koziołek o tomie korespondencji "Listy do Mileny" Franza Kafki

    • 13.04.2025

    • 20 min 40 s

  • Maria Ulatowska i Jacek Skowroński o kryminale "Cztery Mile za Warszawą"

    • 12.04.2025

    • 17 min 16 s

  • Zuzanna Orlińska o książce "Duch Rubinsteina. Opowieść o wielkim pianiście"

    • 12.04.2025

    • 18 min 10 s

  • Tomasz Pindel o książce "Śmierć i inni święci. Ameryka Łacińska i jej wierzenia"

    • 06.04.2025

    • 21 min 30 s

  • Przemysław Kowalewski o kryminale „Raport Kruka”

    • 05.04.2025

    • 17 min 04 s

  • Sylwia Dec o powieści „Balkony i demony”

    • 05.04.2025

    • 19 min 35 s

  • Anna Ciarkowska o powieści „Sploty”

    • 30.03.2025

    • 17 min 41 s

1
2
3
...
23
24
25