Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, jak też Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w tymże Oddziale, nadal poszukują świadków historii - mieszkańców tzw. ziemi działdowskiej, którzy być może sami byli więźniami obozu koncentracyjnego w Działdowie w latach 1939-1945 lub też znają wszelkie okoliczności, związane z eksterminacją więźniów obozu. Jak mówi Bartosz Januszewski, jeden z gości programu, być może to jest ostatni już moment, aby skąpą wiedzę o historii działdowskiego obozu uzupełnić i pogłębić.
W przyszłym roku - poinformował prokurator Tomasz Jankowski - na Uniwersytecie Pomorskim w Szczecinie, będą przeprowadzone badania z zakresu genetyki i antropologii, dzięki którym powinno udać się wyjaśnić, w jaki sposób ginęły osoby, będące więźniami w Działdowie. Temu też służyły dotychczasowe odkrywki mogiły ciałopalnej w Białutach koło Działdowa, jednym z miejsc, w którym oprawcy zakopywali swoje ofiary, a pod koniec II wojny św. dokonali masowych podpaleń ich ciał. Badania te mają również odpowiedzieć na pytanie o sposoby zacierania śladów zbrodni niemieckich. I wreszcie - naukowcy dążą również do wyizolowania DNA z odnalezionych szczątków ludzkich, a następnie będą czynili próby odnalezienia żyjących krewnych ofiar, aby pobrać materiał porównawczy.
Najważniejsze będzie ustalenie - na ile to będzie możliwe - imiennej listy ofiar zbrodni niemieckich w obozie w Działdowie. Poza bowiem nazwiskami powszechnie znanymi, jak abp. Antoniego J. Nowowiejskiego i innych hierarchów i duchownych Kościoła katolickiego, nie znamy większości nazwisk ofiar. Chodzi o przywrócenie pamięci o kilku tysiącach ofiar, aby zbrodnia niemiecka przestała być anonimowa.
O historii obozu koncentracyjnego i tzw. obozu pracy w Działdowie, w kontekście odnalezienia miejsca zbrodni niemieckich oraz pochówku więźniów w Białutach koło Działdowa, w programie wieczornym w Radiu dla Ciebie mówili: Bartosz Januszewski z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku oraz Tomasz Jankowski, prokurator, naczelnik Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Gdańsku.
