Łosiowisko

Łosiowisko: Dzikie ostępy L. Pac-Pomarnackiego

  • Piotr Szymon Łoś

  • 23.05.2021
  • 40 min 53 s

Krótki opis odcinka

Leopold Pac-Pomarnacki (1907-1992), syn Ludwika i Wiktorii z Erismanów, był wybitnym przyrodnikiem - leśnikiem, kolekcjonerem, pisarzem, myśliwym i popularyzatorem wiedzy przyrodniczej. Szczególną pasją darzył ptaki, których życiem interesował się od dzieciństwa, a jego - zapoczątkowana jeszcze przed II wojną św. - kolekcja wydmuszek jaj dzikiego ptactwa polskiego należy do najważniejszych zbiorów oologicznych w Polsce; znajduje się ona obecnie w zbiorach Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Po zwyczajnej edukacji domowej, charakterystycznej dla dzieci z rodzin ziemiańskich, Leopold Pac-Pomarnacki uczył się w gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie, gdzie pasja do twórczości Włodzimierza Korsaka (1886-1973), myśliwego i podróżnika (z którym zresztą potem współpracował w sprawach wileńskiego ogrodu zoologicznego), połączyła go szkolną przyjaźnią z późniejszym poetą i Noblistą, Czesławem Miłoszem (M. Libera, "Leopold Pac-Pomarnacki (1907-1992)"; "Kultura Łowiecka", nr 66, Warszawa, Ostrów Mazowiecka 2012, s. 14; L. Pac-Pomarnacki, "Historia...", Wilno 1936, s. 7). W 1937 roku związał się z Radomiem, gdzie jako łowczy pracował w ówczesnej Radomskiej Dyrekcji Lasów Państwowych. Do Radomia przywędrował z Litwy kowieńskiej, gdzie rodzina Pac-Pomarnackich do lat 20. XX w. posiadała majątek ziemski Koźliszki (pow. wiłkomierski; J. Żenkiewicz, "Ziemiaństwo polskie w Republice Litewskiej w okresie międzywojennym", Toruń 1998, s. 41). Ojciec jego, Ludwik był kolekcjonerem okazów przyrodniczych oraz malarstwa o tematyce przyrodniczo-łowieckiej, a myślistwem parał się jego dziad, Lech Pac-Pomarnacki. Atmosfera domu rodzinnego więc: myśliwska, polska i patriotyczna, wpłynęła na jego zawodowe oraz życiowe wybory (również te, związane z wojną, zesłaniem i walką pod Monte Cassino). Pierwsze teksty publicystyczne, ale poparte swoimi badaniami, publikował od końca lat 20. XX wieku ("O ochronie wiewiórki", 1929), będąc zaś sekretarzem Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ogrodu Zoologicznego w Wilnie, w 1936 roku wydał "Historię Ogrodu Zoologicznego w Wilnie." Pośród kilkudziesięciu dzieł pisarskich L. Pac-Pomarnackiego warto wymienić opracowania: "O wronie i walce z nią w łowisku", "Toki naszych bekasów", ale najważniejsza jego książka, będąca podsumowaniem działalności przyrodniczej i twórczości pisarskiej, to wspomnienia "A było to w kniei" (Przemyśl, 1982). Do początku lipca br. w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu można obejrzeć wystawę monograficzną "Dzikie ostępy Leopolda Pac-Pomarnackiego", prezentującą postać Leopolda Pac-Pomarnackiego, będącą też pokłosiem biografii przyrodnika, napisanej przez Piotra Kacprzaka "Leopold Pac-Pomarnacki - ptasznik i nemrod z Kresów i Radomia" (Radom, 2015). Ekspozycja muzealna, jak i monografia powstały pod patronatem i we współpracy z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych (RDLP) w Radomiu. O Leopoldzie Pac-Pomarnackim w kontekście wystawy, w "Łosiowisku" opowiadał Marek Słupek, kierownik Działu Przyrody Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu. [gallery ids="393719,393720,393721,393722,393723,393716,393717,393718"]

Opis odcinka

Leopold Pac-Pomarnacki (1907-1992), syn Ludwika i Wiktorii z Erismanów, był wybitnym przyrodnikiem - leśnikiem, kolekcjonerem, pisarzem, myśliwym i popularyzatorem wiedzy przyrodniczej. Szczególną pasją darzył ptaki, których życiem interesował się od dzieciństwa, a jego - zapoczątkowana jeszcze przed II wojną św. - kolekcja wydmuszek jaj dzikiego ptactwa polskiego należy do najważniejszych zbiorów oologicznych w Polsce; znajduje się ona obecnie w zbiorach Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Po zwyczajnej edukacji domowej, charakterystycznej dla dzieci z rodzin ziemiańskich, Leopold Pac-Pomarnacki uczył się w gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie, gdzie pasja do twórczości Włodzimierza Korsaka (1886-1973), myśliwego i podróżnika (z którym zresztą potem współpracował w sprawach wileńskiego ogrodu zoologicznego), połączyła go szkolną przyjaźnią z późniejszym poetą i Noblistą, Czesławem Miłoszem (M. Libera, "Leopold Pac-Pomarnacki (1907-1992)"; "Kultura Łowiecka", nr 66, Warszawa, Ostrów Mazowiecka 2012, s. 14; L. Pac-Pomarnacki, "Historia...", Wilno 1936, s. 7). W 1937 roku związał się z Radomiem, gdzie jako łowczy pracował w ówczesnej Radomskiej Dyrekcji Lasów Państwowych. Do Radomia przywędrował z Litwy kowieńskiej, gdzie rodzina Pac-Pomarnackich do lat 20. XX w. posiadała majątek ziemski Koźliszki (pow. wiłkomierski; J. Żenkiewicz, "Ziemiaństwo polskie w Republice Litewskiej w okresie międzywojennym", Toruń 1998, s. 41). Ojciec jego, Ludwik był kolekcjonerem okazów przyrodniczych oraz malarstwa o tematyce przyrodniczo-łowieckiej, a myślistwem parał się jego dziad, Lech Pac-Pomarnacki. Atmosfera domu rodzinnego więc: myśliwska, polska i patriotyczna, wpłynęła na jego zawodowe oraz życiowe wybory (również te, związane z wojną, zesłaniem i walką pod Monte Cassino). Pierwsze teksty publicystyczne, ale poparte swoimi badaniami, publikował od końca lat 20. XX wieku ("O ochronie wiewiórki", 1929), będąc zaś sekretarzem Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ogrodu Zoologicznego w Wilnie, w 1936 roku wydał "Historię Ogrodu Zoologicznego w Wilnie." Pośród kilkudziesięciu dzieł pisarskich L. Pac-Pomarnackiego warto wymienić opracowania: "O wronie i walce z nią w łowisku", "Toki naszych bekasów", ale najważniejsza jego książka, będąca podsumowaniem działalności przyrodniczej i twórczości pisarskiej, to wspomnienia "A było to w kniei" (Przemyśl, 1982). Do początku lipca br. w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu można obejrzeć wystawę monograficzną "Dzikie ostępy Leopolda Pac-Pomarnackiego", prezentującą postać Leopolda Pac-Pomarnackiego, będącą też pokłosiem biografii przyrodnika, napisanej przez Piotra Kacprzaka "Leopold Pac-Pomarnacki - ptasznik i nemrod z Kresów i Radomia" (Radom, 2015). Ekspozycja muzealna, jak i monografia powstały pod patronatem i we współpracy z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych (RDLP) w Radomiu. O Leopoldzie Pac-Pomarnackim w kontekście wystawy, w "Łosiowisku" opowiadał Marek Słupek, kierownik Działu Przyrody Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu. [gallery ids="393719,393720,393721,393722,393723,393716,393717,393718"]

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Łosiowisko

Historia, tradycje, zabytki, ciekawi ludzie. Dwory, pałace, wiejskie chaty, dworce kolejowe. Przyroda: rzeki, lasy, zwierzęta. Kultura, zróżnicowanie wyznaniowe i kulturowe, mniejszości narodowe. Literatura i opowieści ludzi wsi. A wszystko jak u Reja: między panem, wójtem i plebanem. Mazowsze, Podlasie, Kurpie, ziemia radomska. Regionalizm na tle kultury oraz historii kraju i narodu. 

Odcinki podcastu (608)

  • Życie Siedlczan i twórczość artystyczna w okresie PRL

    • 22.09.2024

    • 52 min 01 s

  • Pensjonaty i ludzie - wspomnienia z Konstancina Jeziorny

    • 08.09.2024

    • 48 min 49 s

  • Wokół pieśni kurpiowskiej - spotkanie z Olgą Stopińską

    • 01.09.2024

    • 46 min 32 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 4 (z historii Sannik)

    • 25.08.2024

    • 51 min 56 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 3

    • 25.08.2024

    • 44 min 35 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 2

    • 25.08.2024

    • 38 min 22 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie cz. 1

    • 25.08.2024

    • 51 min 24 s

  • Od Racławic (1794) do Radzymina (1920), wystawa malarstwa batalistycznego

    • 28.07.2024

    • 43 min 53 s

  • Tzw. szopy W. C. Toebbensa w Getcie warszawskim i obozie pracy w Poniatowej

    • 21.07.2024

    • 47 min 47 s

  • Nieobecni - wystawa o historii Żydów ostrołęckich

    • 07.07.2024

    • 48 min 45 s

1
2
3
...
59
60
61